Sau VinFast, nhiều doanh nghiệp Việt kỳ vọng IPO trên sàn chứng khoán nước ngoài

Niềm hy vọng mà VinFast mang lại

Tháng 8/2023, VinFast niêm yết thành công trên sàn chứng khoán Nasdaq với giá trị vốn hóa hơn 23 tỷ USD. Sự kiện này đánh dấu bước tiến quan trọng, mở ra hướng đi mới, kênh gọi vốn quan trọng cho thị trường tài chính Việt Nam.

VinFast thành công niêm yết trên sàn Nasdaq

Thực tế, VinFast không phải doanh nghiệp Việt đầu tiên niêm yết trên sàn chứng khoán nước ngoài. Vào năm 2006, Công ty cổ phần Xây dựng và đầu tư Việt Nam (Cavico) từng niêm yết “cửa sau” trên bảng Pink Sheets của thị trường chứng khoán Mỹ thông qua một SPAC (công ty rỗng được lập với mục đích huy động vốn thông qua IPO), sau đó là sàn OTC-BB vào năm 2008. Tháng 9/2009, Cavico chính thức bước vào sàn Nasdaq, tuy nhiên sau 2 năm thì cổ phiếu CAVO bị hủy niêm yết vì vi phạm yêu cầu liên quan đến công bố thông tin.

Sau sự kiện này, hàng loạt doanh nghiệp Việt như VNG, Vietjet Air, Bamboo Airways, Thaiholdings, Hoàng Anh Gia Lai, SSI… bắt đầu lên kế hoạch, xúc tiến việc niêm yết trên sàn chứng khoán nước ngoài.

Thông tin mới đây từ Diễn đàn Quỹ đầu tư Đổi mới sáng tạo Việt Nam 2023 cho biết, dự kiến trong 18 tháng tới sẽ diễn ra sự kiện niêm yết quan trọng của VNG, Tiki và The CrownX.

Nổi bật nhất phải nhắc tới VNG Limited. Doanh nghiệp này đã nộp hồ sơ đăng ký theo mẫu F-1 lên Ủy ban Giao dịch chứng khoán Mỹ (SEC) vào tháng 8/2023. Vốn hóa hiện tại của VNG là 29.500 tỷ đồng (hơn 1,2 tỷ USD) và từng được Quỹ đầu tư Temasek (Singapore) định giá 2,2 tỷ USD vào năm 2019.

Để chuẩn bị cho quá trình IPO, Tiki đã thành lập Tiki Global tại Singapore vào năm 2022. Trước đó, vào giữa năm 2021, Công ty cổ phần Định giá và Tư vấn đầu tư quốc tế định giá Tiki ở mức 13.857 tỷ đồng.

The CrownX, một nền tảng tiêu dùng bán lẻ hợp nhất nằm trong chiến lược Point of Life của Masan Group, cũng hướng đến mục tiêu IPO trên sàn chứng khoán quốc tế vào giai đoạn 2023 - 2024 với định giá kỳ vọng là 20 tỷ USD.

Giám đốc Thị trường vốn APAC (Sở Giao dịch chứng khoán New York, Mỹ) - Ông Delano Musafer chia sẻ: "Việt Nam đã nổi lên nhanh chóng không chỉ ở châu Á, mà còn trên thị trường toàn cầu. Nhiều nhà đầu tư đang chú ý đến các công ty chất lượng có chiến lược chuyển đổi mạnh mẽ, thành tích tăng trưởng cao. Đó là tín hiệu tích cực với Việt Nam khi đã có một chiến lược rõ ràng về thị trường trong và ngoài nước”.

Phó tổng giám đốc Công ty cổ phần Chứng khoán Kiến thiết Việt Nam (CSI) - Ông Đỗ Bảo Ngọc nhấn mạnh, nền kinh tế Việt Nam đang hội nhập ngày càng sâu rộng, đóng vai trò to lớn và trong nước đã có những doanh nghiệp tỷ USD. Việc mở rộng thị trường, niêm yết trên các sàn chứng khoán ngoại của doanh nghiệp Việt là xu thế tất yếu.

Ông Đỗ Bảo Ngọc - Phó tổng CSI

“Tương lai, doanh nghiệp Việt niêm yết trên sàn chứng khoán ngoại ngày càng nhiều hơn và xu hướng này sẽ càng rõ nét hơn. Ví dụ, những doanh nghiệp lớn như Hòa Phát, FPT… đã mở rộng thị trường quốc tế thông qua các hoạt động kinh doanh. Trong thời gian tới, nếu họ cần huy động vốn, tôi nghĩ, họ cũng sẽ tính toán đến việc niêm yết trên sàn chứng khoán tại các quốc gia phát triển” - Ông Ngọc nhìn nhận.

Còn theo đánh giá của bà Trần Thị Lan Anh - Trưởng phòng Tư vấn, Công ty Chứng khoán Mirae Asset Việt Nam, nhiều doanh nghiệp Việt có “bóng dáng” của những tập đoàn lớn của Hàn Quốc và hướng đi niêm yết cũng tương tự cách tiếp cận thị trường vốn nước ngoài của Trung Quốc trước đây.

Bà Lan Anh nói: “Tôi tin rằng, sau VinFast, sẽ có nhiều doanh nghiệp Việt Nam ‘cắm cờ’ trên đất Mỹ, không chỉ các tập đoàn kinh tế tư nhân, mà cả những doanh nghiệp, tập đoàn có yếu tố nhà nước”.

Cơ hội và rào cản

Nhiều doanh nghiệp Việt vẫn luôn mong muốn IPO thành công tại các nước phát triển, nhằm hướng tới phát triển bền vững, tiếp cận nguồn vốn lớn và tăng giá trị doanh nghiệp trên thị trường toàn cầu. Đồng thời, việc niêm yết trên sàn ngoại cũng giải quyết được vấn đề giới hạn room sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài trên thị trường chứng khoán Việt.

Doanh nghiệp Việt có nhiều cơ hội khi tham gia thị trường chứng khoán Mỹ

Luật sư Nguyễn Thanh Hà - Chủ tịch Công ty Luật SBLaw cho biết, thị trường chứng khoán Mỹ sôi động nhất thế giới và là “sân chơi” của rất nhiều nhà đầu tư, doanh nghiệp lớn trên toàn cầu. Do đó, khi tham gia thị trường này, doanh nghiệp Việt sẽ có cơ hội tiếp cận và thu hút vốn từ nhiều “đại gia”.

Bên cạnh đó, đây cũng là cơ hội cho các doanh nghiệp Việt nâng cao vị thế, củng cố hình ảnh, qua đó mở rộng thị trường nước ngoài và tăng tính cạnh tranh cho sản phẩm Việt trên thị trường quốc tế.

Tuy nhiên, luật sư Hà lưu ý rằng, khi niêm yết trên sàn chứng khoán Mỹ, doanh nghiệp phải chuẩn bị thật tốt, vượt qua những rào cản về kỹ thuật, tài chính và pháp lý. Sàn chứng khoán Mỹ có nhiều quy định nghiêm ngặt liên quan tới báo cáo tài chính, quản lý rủi ro, thông tin công khai và tuân thủ pháp lý. Vì vậy, mọi doanh nghiệp đều phải tuân theo những tiêu chuẩn này để duy trì quyền niêm yết.

Giám đốc Tự doanh (Công ty Chứng khoán DNSE) - Bà Nguyễn Ngọc Linh còn nói về việc vượt các rào cản và đề nghị doanh nghiệp Việt lưu tâm hơn nếu muốn IPO trên sàn quốc tế, nhất là Mỹ.

Thị trường chứng khoán Mỹ rất khác với thị trường cận biên như Việt Nam, quy định của họ rất ngặt nghèo để bảo vệ nhà đầu tư. Đặc biệt, quá trình niêm yết và duy trì niêm yết đòi hòi doanh nghiệp có khả năng tài chính vững vàng và đủ nguồn lực chi trả những khoản phí niêm yết, phí tư vấn, các loại thuế phí khác. Chưa kể, quá trình này còn mất nhiều thời gian và công sức.

Theo khuyến nghị của TS. Hồ Quốc Tuấn - Giảng viên Đại học Bristol (Anh), bên cạnh 2 rào cản lớn khi IPO trên sàn ngoại là công bố thông tin và chất lượng quản trị, thì có thể thời gian tới sẽ có thêm những thử thách mới. Đó là các tiêu chí tuân thủ, công bố thông tin từ tự nguyện sang bắt buộc, như các yếu tố về môi trường, xã hội, quản trị doanh nghiệp (ESG). Do đó, doanh nghiệp cần cân nhắc thật kỹ nhu cầu huy động vốn, quảng bá hình ảnh khi tiếp hành niêm yết trên sàn quốc tế.