Quý 2/2023, xuất khẩu nông lâm thủy sản có thể tiếp tục giảm tốc

Theo Doanh Nghiệp & Kinh Doanh, dự báo xuất khẩu nông, lâm, thủy sản trong quý 2 đạt mức 14 tỷ USD, so với cùng kỳ tăng trưởng âm. 

Kết thúc quý 1/2023, xuất khẩu nông lâm thủy sản đạt mức 11,2 tỷ USD, so với cùng kỳ năm 2022 giảm 14% và hoàn thành được gần 21% mục tiêu 54 tỷ USD của năm 2023. Trong buổi họp báo quý 1/2023, Thứ trưởng Bộ Nông Nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến cho biết, ngành nông nghiệp đặt mục tiêu tổng kim ngạch xuất khẩu nông - lâm - thủy sản quý 2 đạt khoảng 14 tỷ USD. Con số này dự kiến sẽ tăng 25% so với quý 1, tuy nhiên so với quý 2/2022 giảm 7%. 

Bộ Nông Nghiệp và Phát triển nông thôn xác định năm 2023 sẽ là một năm vẫn còn nhiều khó khăn khi mà lãi suất ngân hàng tăng cao, room ngân hàng hạn chế và sức tiêu thụ của thị trường trong nước cũng như xuất khẩu giảm, giá nguyên liệu đầu vào tăng. 

Quý 2/2022, nhiều ngành hàng chủ lực có thể phục hồi chậm

Theo ghi nhận, trong quý 1/2023, xuất khẩu nhiều mặt hàng nông sản chủ lực đã giảm sâu như thủy sản, cao su, gỗ,... và chưa có dấu hiệu phục hồi trong quý sắp tới. 

Cũng theo đó, xuất khẩu gỗ trong quý 1 đạt mức gần 2,9 tỷ USD, so với cùng kỳ năm 2022 giảm 28%. Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) nói rằng, tại thời điểm hiện tại các doanh nghiệp ngành gỗ không đặt mục tiêu lợi nhuận mà chỉ cần có đơn hàng để giữ lao động và đủ chi phí trang trải cho hoạt động của nhà máy. 

Để có thể duy trì hoạt động trong giai đoạn khó khăn như hiện tại, có nhiều công ty đã chủ động rà soát lại các chi phí để cắt giảm tối đa, song song với đó cũng tìm những thị trường ngách, đơn hàng nhỏ để có thể duy trì hoạt động và giữ công nhân thì thị trường hồi phục. 

Và một số doanh nghiệp cũng đã tìm ra cách chuyển hướng sang tìm khách hàng ở các thị trường như Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc với mục đích bù đắp mức sụt giảm từ các thị trường chính như EU, Mỹ, 

Đưa ra nhận định về thị trường gỗ trong năm 2023, Chủ tịch HĐQT Gỗ Đức Thành - bà Lê Hải Liễu cho biết vẫn chưa có nhiều tia sáng bởi vì căng thẳng Nga - Ukraine vẫn chưa thể hạ nhiệt và lạm phát trên toàn cầu vẫn gia tăng. 

Hiện tại thì doanh nghiệp này đã có đơn hàng đến tháng 5 nhưng tình hình vẫn chưa lạc quan và khách hàng vẫn còn đang dè dặt với thời gian giao hàng rất xa. Doanh nghiệp này cũng phải đưa ra nhiều chính sách giảm giá, chia sẻ với khách hàng để có thể kích thích đặt hàng với mục tiêu kiếm việc làm cho người lao động. 

Mặc dù vậy, Chủ tịch gỗ Đức Thành nói rằng, bất kể cuộc khủng hoảng nào cũng sẽ có điểm dừng, việc doanh nghiệp này cần làm đó là chuẩn bị sẵn sàng cho thời điểm thị trường khởi sắc. 

Bà Liễu cho hay: "Sau khủng hoảng, các doanh nghiệp rất "khát" hàng hóa vì trong lúc khủng hoảng, họ không dám mua. Vậy khi khủng hoảng qua đi, ai sẵn sàng sẽ thắng lớn". 

Cũng tương tự như ngành gỗ, thủy sản cũng là một ngành được dự báo có đà phục hồi yếu trong quý 2. Phó Cục trưởng Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường - ông Lê Bá Anh cho hay, xuất khẩu thủy sản quý 1 đạt mức gần 1,8 tỷ USD, so với cùng kỳ năm 2022 giảm 29%. 

Và trong các mặt hàng thủy sản, tôm ghi nhận có mức giảm mạnh nhất với 39% bởi lượng tồn kho của thị trường Mỹ ở mức cao, đồng thời tôm Việt Nam phải cạnh tranh gay gắt với tôm của Ecuador, Ấn Độ, vốn dĩ có lợi thế về giá và logistics.

Ông Lê Bá Anh khuyến cáo: “Dự báo xuất khẩu thủy sản cuối quý 2 hoặc đầu quý 3 mới phục hồi, khi mà thị trường Trung Quốc tăng cường nhập khẩu và tiêu thụ, những tác động của xung đột Nga - Ukraine dần lắng xuống. Các doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản nên chú ý vào thị trường có sức bật và cự ly gần như Trung Quốc, Nhật Bản”.

Ngành gạo, rau quả ‘vẫn “tỏa sáng”

Ghi nhận cho thấy, trong bức tranh kém sắc quý 1, mảng gạo và rau quả, hạt điều nổi lên như những ngôi sao hy vọng của ngành nông nghiệp. 

Số liệu từ Tổng cục Thống kê trong tháng 3 cho thấy, xuất khẩu gạo đạt mức 900.000 tấn, tương đương với 480 triệu USD, so với tháng 3/2022 tăng 70% về lượng và tăng 82% về giá trị. 

Lũy kế trong quý 1/2023, xuất khẩu gạo đạt mức 1,7 triệu tấn, tương đương với 952 triệu USD, so với cùng kỳ năm 2022 tăng 19% về lượng và tăng 30% về giá trị. Đây cũng chính là mức cao nhất trong thời gian 12 năm trở lại đây. 

Đặc biệt, xuất khẩu gạo sang Indonesia đã ghi nhận tăng trưởng đột biến nhờ vào việc nước này dự kiến nhập khẩu 2 triệu tấn gạo dự trữ trong năm 2023. Cũng theo đó, trong thời gian 2 tháng đầu năm, Việt Nam đã xuất khẩu sang Indonesia 143.786 tấn gạo, tương đương với 67 triệu USD, so với cùng kỳ năm 2022 tăng mạnh 33.732% về lượng, tăng 30.355% kim ngạch. Bình quân giá xuất khẩu gạo sang thị trường Indonesia đạt mức 468 USD/tấn, giảm 10%.

Đứng trước tín hiệu nhu cầu từ các thị trường trọng điểm như Indonesia, Philippines, Trung Quốc,... thì xuất khẩu gạo trong quý tiếp theo và cả năm 2023 cũng được dự báo sẽ có mức tăng trưởng tốt. 

Cũng được xếp vào ngành hàng tỷ USD trong quý 1/2023, mặt hàng rau quả ghi nhận được mức tăng trưởng 11% nhờ vào việc Trung Quốc mở cửa kinh tế, nhiều loại trái cây có giá trị cao như sầu riêng, chanh leo cũng được xuất khẩu chính ngạch sang thị trường tỷ dân.