Nhu cầu chăm sóc sức khỏe của Việt Nam ngày càng cao, triển vọng nào cho cổ phiếu ngành dược?

Theo Nhịp sống thị trường, sau khoảng thời gian đi lên kéo dài, thị trường chứng khoán bước vào giai đoạn điều chỉnh. Chiến lược phòng thủ được nhà đầu tư ưu tiên nhiều hơn, trong đó nhóm cổ phiếu ngành dược được lựa chọn phổ biến.

Trên thực tế, trong các nhịp điều chỉnh vừa qua, những cổ phiếu như DHG, DMC, DBD, IMP,… đã cho thấy sức chống chịu khá tốt. Mức giảm của nhóm dược cũng không quá lớn, đa phần ở mức chưa đến 10% kể từ đỉnh nhiều tháng. Ngay cả với những cổ phiếu vừa có nhịp bứt phá mạnh lên đỉnh lịch sử như DHG hay DP3 thì mức điều chỉnh cũng chỉ khoảng 15 - 20%.

Nhìn chung, sức đề kháng tốt của nhóm cổ phiếu dược dựa trên nền tảng vững chắc với tình hình kinh doanh ổn định ở mức cao. Trong bối cảnh tổng lợi nhuận của các doanh nghiệp niêm yết trong quý 2/2023 giảm 12,9% so với quý 2/2022, ngành dược vẫn ghi nhận lợi nhuận tăng ở mức 2 chữ số so với cùng kỳ năm ngoái.

Một số cái tên ghi nhận tăng trưởng mạnh có thể kể đến như Dược Hậu Giang (DHG) với lợi nhuận sau thuế quý 2 đạt hơn 263 tỷ đồng, tăng 12% so với cùng kỳ năm ngoái. Lũy kế 6 tháng, doanh nghiệp này thu về 624 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế, tăng 27% so với nửa đầu năm 2022. Với kết quả này, Dược Hậu Giang hoàn thành đến 60% kế hoạch lợi nhuận trước thuế đề ra cho năm 2023.

Tương tự, Imexpharm (IMP) cũng ghi nhận lợi nhuận sau thuế tăng trưởng mạnh đến 71% so với cùng kỳ năm trước nhờ cơ cấu lại danh mục sản phẩm bán ra, tập trung vào các sản phẩm chủ lực có giá trị và lợi nhuận biên cao. Đồng thời, đây cũng là mức lợi nhuận ròng theo quý cao kỷ lục của doanh nghiệp này. Lũy kế 6 tháng, Imexpharm lãi ròng 158 tỷ đồng, tăng gần 60% so với cùng kỳ năm ngoái.

Một số doanh nghiệp khác như Dược Việt Nam (DVN) cũng chuyển từ lỗ sang lãi lớn quý 2, lợi nhuận sau thuế lũy kế 6 tháng đầu năm đạt 296 tỷ đồng, gấp 6 lần cùng kỳ năm ngoái. Dược Hà Tây (DHT) cũng ghi nhận lợi nhuận sau thuế quý 2 và 6 tháng đầu năm tăng lần lượt 32% và 36% so với cùng kỳ năm 2022. Có phần khiêm tốn hơn nhưng Dược phẩm TW3 (DP3) cũng ghi nhận lợi nhuận sau thuế tăng trưởng một chữ số so với cùng kỳ trong quý 2 và 6 tháng đầu năm.

Tiềm năng tăng trưởng trong dài hạn

Về tiềm năng tăng trưởng trong dài hạn của ngành dược là khá rõ ràng khi nhu cầu chăm sóc sức khỏe của Việt Nam ngày càng cao. Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, thị trường chăm sóc sức khỏe của Việt Nam trong năm 2022 đạt hơn 20 tỷ USD, chiếm 6% GDP, dự báo tăng đến 23,3 tỷ USD vào năm 2025 và 33,8 tỷ USD vào năm 2030.

Riêng với thị trường dược phẩm Việt Nam đang trên đà tăng trưởng với tổng giá trị đạt từ 3,4 tỷ USD  trong năm 2015 lên đến gần 7tyr USD vào năm 2022. Dự báo đến năm 2030, tổng giá trị thị trường thuốc của Việt Nam sẽ lên trên 13 tỷ USD, tiền thuốc bình quân đầu người năm 2022 đạt khoảng 75 USD.

Mới đây, trong báo cáo của Chứng khoán Vietcap đánh giá ngành dược Việt Nam có dư địa tăng trưởng trong dài hạn nhờ: (1) Dân số già hóa và thu nhập của người tiêu dùng tăng trong bối cảnh chi tiêu thuốc bình quân đầu người còn thấp; (2) Chính phủ ban hành các chính sách ưu đãi với thuốc chất lượng cao, sản xuất trong nước ở kênh bệnh viện, qua đó mang lại lợi ích cho các nhà sản xuất thuốc trong nước được trang bị các tiêu chuẩn sản xuất hàng đầu.

IQVIA đánh giá, Việt Nam là một trong những thị trường “dược phẩm mới nổi” - một nhóm các quốc gia có tỷ lệ thâm nhập dược phẩm tương đối thấp và tiềm năng tăng trưởng cao. Đơn vị này dự báo ngành dược của Việt Nam sẽ đạt CAGR doanh thu trong giai đoạn 2019 - 2023 khoảng 8%. Chi tiêu do dược phẩm trên đầu người của Việt Nam có mức dư địa tăng trưởng cao khi chỉ đạt 41 USD trong năm 2018 so với 95 USD của Trung Quốc và mức trung bình toàn cầu là 159 USD.

Dữ liệu của Statista cho biết, Việt Nam sẽ ghi nhận tốc độ già hóa từ năm 2020 - 2035 tương đương Trung Quốc trong giai đoạn 2005 - 2020. Thực tế là chi tiêu cho thuốc trên đầu người của Trung Quốc trong năm 2010 ngang bằng Việt Nam vào năm 2018 và đạt tốc độ CAGR 11% trong giai đoạn 2010 - 2018 (dựa trên dữ liệu của IQVIA) củng cố thêm niềm tin của Vietcap vào tăng trưởng chi tiêu cho dược phẩm của Việt Nam trong tương lai.

Vietcap cho rằng, tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế toàn dân ở mức cao của Việt Nam sẽ tạo nền tảng cho chi tiêu thuốc trong bệnh viện trong tương lai, ngay cả sau khi tỷ lệ bao phủ đã bão hòa. Tương tự những gì đã xảy ra ở Thái Lan sau khi thành công triển khai Chương trình Bảo hiểm Toàn dân (UCS).

Cùng với đó, các quy định của Việt Nam cũng ưu tiên thuốc sản xuất trong nước nếu như có thể hoàn toàn thay thế thuốc nhập khẩu. Luật thuốc năm 2016 của nước ta không cho phép các bệnh viện công lập mua thuốc nhập khẩu nếu thuốc trong nước có thể thay thế hoàn toàn về dược lý, giá cả và khả năng cung ứng. Chẳng hạn, một loại thuốc sẽ được thêm vào “danh sách cấm nhập khẩu” này nếu ít nhất 3 nhà sản xuất trong nước có thể sản xuất thuốc đó với tiêu chuẩn chất lượng tương đương và giá thấp hơn so với thuốc thay thế nhập khẩu.

Có thể thấy, việc khuyến khích chất lượng thuốc cũng được nhấn mạnh trong Thông tư 15/2019 đã nâng cao các yêu cầu về chất lượng thuốc trong đấu thầu thuốc. Theo đó, hoạt động mua thuốc của các bệnh viện công lập phải thông qua quá trình đấu thầu được phân chia theo tiêu chuẩn chất lượng, trong đó 2 nhóm thuốc cao nhất được giới hạn cho thuốc đạt chuẩn EU-GMP hoặc tương đương (ví dụ, Japan-GMP và PIC/S-GMP được cấp bởi các nước thành viên ICH).