Nhà đầu tư nên mua cổ phiếu ngành nào và "né" nhóm nào trong môi trường đồng USD mạnh lên?

Đồng USD đã mạnh lên thế nào?

Theo Nhịp sống kinh tế, cùng với áp lực lạm phát, mặt bằng tỷ giá USD/VND cũng đang có dấu hiệu rục rịch tăng do sự đi lên của đồng USD. Cụ thể, chỉ số US Dollar Index, đại diện cho sức mạnh của đồng USD so với 6 đồng tiền chủ chốt (EUR, JPY, GBP, CAD, SEK, CHF) đã ghi nhận tăng 10% và vượt đỉnh năm 2020. Nhiều nhà kinh tế cho rằng, tỷ giá có thể tiếp tục biến động và tác động lên thị trường chứng khoán cũng như các nhóm ngành, cổ phiếu có liên quan.

Trong báo cáo mới đây, Agriseco Research nhận định đồng EUR hiện đang mất giá so với USD khoảng 10% so với thời điểm đầu năm. Thậm chí, có thời điểm đồng EUR đã mất giá hơn 12%, nguyên nhân chủ yếu do các chính sách kiềm chế lạm phát gần đây của Fed khiến đồng USD mạnh lên đáng kể.

Trong khi đó, với cặp USD/JPY, đồng USD đã mạnh hơn khoảng 15% so với đồng yên Nhật. Nếu so sánh giá trị cao nhất với giá trị thấp nhất của cặp tỷ giá này trong năm 2022, con số này thậm chí còn trên 20%. Ngoài các yếu tố Fed tăng lãi suất, việc Ngân hàng trung ương Nhật Bản (BoJ)duy trì chính sách tiền tệ kết hợp tài khóa nới lỏng cũng được coi là một nguyên nhân khiến đồng JPY mất giá hơn 45% so với đồng USD sau 10 năm áp dụng chính sách này.

Mặc dù đồng USD đã tăng trên 10%, nhưng đồng VND vẫn duy trì được sức mạnh khá tốt khi chỉ mất giá khoảng 2,5% - 2,7% so với USD. Trong khi đó, so với 2 đồng tiền tệ quan trọng khác là EUR và JPY, cặp EUR/VND đã giảm 8% và cặp JPY/VND đã giảm 12% kể từ đầu năm. Nguyên nhân được cho là bởi dự trữ ngoại hối dồi dào đã giúp Ngân hàng Nhà nước dễ dàng điều tiết tỷ giá cũng như chính sách tỷ giá ổn định của Việt Nam.

Doanh nghiệp nào có thể hưởng lợi nhờ tỷ giá biến động?

Theo Agriseco Research đánh giá, sự tăng lên của tỷ giá USD/VND cũng như sự giảm giá của tỷ giá JPY/VND sẽ ảnh hưởng nhất định tới các doanh nghiệp, đặc biệt với các doanh nghiệp thanh toán bằng đồng USD, do đồng USD chiếm tới 90% trong giao dịch xuất nhập khẩu. Tuy nhiên, mức độ ít/nhiều còn phụ thuộc vào cơ cấu doanh thu và nguồn vốn. Trong khi đó, giao dịch bằng đồng EUR tại Việt Nam lại chiếm tỷ trọng không quá lớn, do đó việc tỷ giá EUR/VND giảm cũng không ảnh hưởng quá nhiều đến các doanh nghiệp đang niêm yết.

Về nhóm ngành/doanh nghiệp có thẻ được hưởng lợi, đội ngũ phân tích của Agriseco Research cho rằng, các doanh nghiệp xuất khẩu sẽ được hưởng lợi khi tỷ giá USD/VND tăng. Dữ liệu của Tổng cục Hải quan cho thấy, hàng dệt may, giày dép, gỗ và thủy sản sẽ là các nhóm ngành xuất khẩu chủ lực của nước ta, với tổng tỷ trọng xuất khẩu sang thị trưởng Mỹ là 36% và EU là 26%. Theo đó, những doanh nghiệp có nền tảng cơ bản tốt hoạt động trong hai ngành này sẽ được hưởng lợi từ tỷ giá có thể kể đến như: MSH, GIL, PTB, FMC, VHC, MPC.

Ngoài ra, khi tỷ giá USD/VND tăng, các doanh nghiệp khu công nghiệp sở hữu lợi thế về thu hút dòng vốn FDI, giá cho thuê dựa trên cơ sở đồng USD cũng sẽ được hưởng lợi. Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, Bình Dương, TP.HCM và Bắc Ninh sẽ là 3 địa phương dẫn đầu về thu hút vốn FDI trong 6 tháng đầu năm. Các chuyên gia phân tích kỳ vọng các nhà phát triển khu công nghiệp đang có dự án tại các địa phương này sẽ thu hút được nhiều khách hàng nước ngoài, kết hợp với tỷ giá USD/VND có xu hướng tăng sẽ hỗ trợ tích cực cho doanh thu và lợi nhuận. Một số doanh nghiệp được lựa chọn bao gồm: KBC, BCM, VGC.

Bên cạnh đó, đội ngũ phân tích cũng đánh giá các doanh nghiệp đang vay nợ bằng đồng JPY cũng sẽ được hưởng lợi. Nguyên nhân bởi điều này sẽ giúp các doanh nghiệp giảm bớt chi phí tài chính do lãi chênh lệch tỷ giá sẽ giúp lợi nhuận được cải thiện.

Tuy nhiên, đơn vị này đánh giá một số doanh nghiệp có những yếu tố sau đây sẽ gặp rủi ro trước diễn biến tỷ giá.

Thứ nhất, các doanh nghiệp nhập khẩu phần lớn nguyên vật liệu từ Mỹ. Với việc nhập khẩu từ các thị trường khác, mặc dù các giao dịch xuất nhập khẩu hiện nay phần lớn được thanh toán bằng USD, nhưng khi đồng USD tăng giá thì đồng nội tệ bản địa cũng bị mất giá và bù trừ cho sự giảm giá của VND, khi đó các doanh nghiệp Việt Nam sẽ không chịu ảnh hưởng quá lớn. Theo đó, các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực như: bông, nhựa, dược phẩm, thức ăn chăn nuôi và hóa chất có thể bị tăng giá vốn trong trường tỷ giá USD/VND tăng, kéo theo lợi nhuận gộp giảm.

Thứ hai, những doanh nghiệp nội địa đang bị cạnh tranh với các mặt hàng nhập khẩu có xuất xứ từ châu Âu hoặc Nhật bản. Bởi các mặt hàng từ những khu vực này sẽ có giá vốn rẻ hơn (tính theo giá VND) và ảnh hưởng trực tiếp đến sức cầu tiêu thụ mặt hàng nội địa. Một số ngành có thể kể đến bao gồm sắt thép và phế liệu, dược phẩm, thức ăn chăn nuôi, hóa chất, nhựa,...

Cuối cùng, các doanh nghiệp có tỷ trọng vay nợ USD cao trên tổng tài sản. Việc huy động vốn vay USD với tỷ trọng lớn có thể là nguyên nhân khiến các doanh nghiệp chịu lỗ tỷ giá, khiến tăng chi phí tài chính và làm giảm lợi nhuận sau thuế. Chính vì vậy, nhà đầu tư cần lưu ý các doanh nghiệp có chi phí đầu tư tài sản cố định cao như năng lượng tái tạo, điện than, sản xuất thép, hoặc lĩnh vực vận tải như vận tải hàng không, vận tải dầu khí, hoặc đang được tài trợ vốn quốc tế thông qua vay nợ bằng USD.