Người dân ngộp thở trong vòng xoáy lãi suất mua nhà

Ngộp thở trong việc trả lãi ngân hàng

Tháng 7/2022, anh Lê Thành (quận Tân Phú, TP. Hồ Chí Minh) có vay 1,5 tỷ đồng để mua căn chung cư Q7 tại quận 7 của Tập đoàn Hưng Thịnh với lãi suất được ngân hàng thông báo khi đó là 10%/năm, gói vay 10 năm. Tuy nhiên, đến đầu tháng 2/2023, ngân hàng thông báo với anh Thành là mức lãi suất mới sẽ áp dụng cho khoản vay mua của anh là 14,5%/năm (cộng thêm biên độ 4,5%/năm).

Anh Thành cho biết, với mức lãi suất 10%/năm mỗi tháng, anh phải trả lãi hơn 12 triệu đồng/tháng chưa tính gốc, nhưng với mức lãi suất tăng lên 14,5% thì mỗi tháng số tiền lãi mà anh phải trả lên tới 18 triệu đồng. Với mức lãi suất cao như vậy, anh không biết có thể trả lãi và gốc được trong bao lâu bởi thu nhập của vợ chồng anh chỉ khoảng 30 triệu đồng/tháng, trong đó tiền sinh hoạt và con cái học hành đã vượt quá khả năng thanh toán với khoản vay mua nhà hiện nay.

Chị Hoàng Kim (TP. Thủ Đức) cũng cho biết, hai vợ chồng chị lập nghiệp ở TP. Hồ Chí Minh được 10 năm, sau thời gian dài ở trọ, anh chị tích cóp được hơn 500 triệu đồng. Đến tháng 7/2022, vợ chồng chị Kim quyết định mua một căn chung cư tại dự án mang tên MT Eastmark City tại TP Thủ Đức với mức giá hơn 2 tỷ đồng.

Với khoản tiền hiện có, vợ chồng chị vay mượn gia đình đóng trước khoảng 30% giá trị căn hộ, số tiền còn lại chị tính vay ngân hàng với gói 15 năm bởi mức lãi suất năm 2022 khoảng 10%/năm thì chị có thể trả được. Tuy nhiên, vào tháng 1, chị Kim được chủ đầu tư gọi đến ký hợp đồng mua bán và làm thủ tục vay ngân hàng để chính thức sở hữu tổ ấm mơ ước của mình.

Thế nhưng, khi làm việc với ngân hàng chị mới tá hỏa với mức lãi suất hiện nay mà ngân hàng đang áp dụng. Cụ thể, ngân hàng đưa ra mức lãi suất là 12,5% cho tháng 12 tháng đầu tiên, những năm tiếp theo lãi suất tiếp tục tăng. Như vậy, với khoản thu nhập hàng tháng của vợ chồng chị khoảng gần 30 triệu đồng thì không đủ khả năng trả lãi cho ngân hàng.

Hiện nay, nhiều khách hàng mua nhà ở thực nhưng lại rơi vào cảnh "vạ lây" lãi suất tăng. Ví dụ như trường hợp của ông Nguyễn Văn Hùng cho biết, tháng 7/2022 vừa qua ông mua căn hộ chung cư tại một dự án tại TP. thủ Đức, tới tháng 9 ông làm thủ tục vay ngân hàng với số tiền 1,4 tỷ đồng cho căn hộ của mình. Tuy nhiên, sau khi làm xong hết thủ tục thì ngân hàng thông báo dừng giải ngân vì hết room tiền và sẽ giải ngân tiếp vào đầu năm 2023. Do đó, ông Hùng xin chủ đầu tư được đóng chậm khoản tiền mua nhà này để chờ ngân hàng giải ngân, tới tháng 1/2023, ông Hùng liên hệ lại phía ngân hàng thì được cho biết khoản vay này được giải ngân nhưng lãi suất sẽ tăng thêm khoảng 3,5% so với mức lãi suất hơn 9% mà ông thỏa thuận với ngân hàng trước đó.

Ông Hùng chia sẻ, với khoản lãi suất hơn 13%/năm như vậy, mức thu nhập của vợ chồng ông cùng các chi phí sinh hoạt, ăn học của 2 con thì không thể gồng mình thanh toán khoản lãi và gốc. Giờ đây, ông Hùng phải chấp nhận chọn phương án bán nhà đã mua và tiếp tục đi ở trọ.

Bà Nguyễn Thị Thanh Thảo, Giám đốc kinh doanh Công ty CP Địa ốc Phú Đông Group cho biết, thực tế tại hầu hết các ngân hàng hiện nay, mặt bằng lãi suất cho vay mua nhà đã tăng khoảng 3-5%/năm so với trước thời điểm tháng 10/2022, cụ thể là trên 10,5%/năm đối với kỳ hạn dài và từ 9-9,5%/năm kỳ hạn 6 tới 12 tháng.

Giấc mơ mua nhà ngày càng xa vời

Theo ông Võ Thành Đạt, Giám đốc sàn giao dịch bất động sản tại TP Thủ Đức, hiện đang phân phối các sản phẩm căn hộ giá bình dân của chuỗi chung cư Bcons tại Bình Dương cho biết, 8 tháng đầu năm 2022, Tập đoàn Bcons tung ra 2 dự án nhà ở giá rẻ cho người lao động tại khu vực TP Dĩ An, tỉnh Bình Dương. Giao dịch thời điểm đầu mở bán rất tốt khi mỗi tháng sàn giao dịch của ông ít nhất cũng bán được hơn 10 căn chung cư.

Thế nhưng, kể từ cuối năm 2022 đến nay, sàn giao dịch của ông Đạt chỉ bán được chưa đến 10 căn chung cư, với mức giá mỗi căn chỉ khoảng 1,6 tỷ đồng. Lý do giao dịch thê thảm như vậy là do khách hàng mua nhà của Bcons đa phần là người lao động có thu nhập thấp, tiền mua nhà phụ thuộc chủ yếu vào khoản vay ngân hàng thông qua chứng minh thu nhập hàng tháng.

Ông Võ Thành Đạt cho biết, khách hàng hỏi mua sản phẩm vẫn rất nhiều, nhưng khi làm việc với phía ngân hàng về việc mua nhà thì họ đều rút lại ý định mua do mức lãi suất trên 13%/năm khiến khách hàng bị dội hàng bởi lãi suất cao, cộng thêm lãi thu nhập không đủ trả hàng tháng.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội bất động sản TP. Hồ Chí Minh (HoREA) cho biết, nhu cầu mua nhà ở thực của người dân TP. Hồ Chí Minh hiện nay là rất cao. Tuy nhiên, những dự án được mở bán với mức giá dưới 3 tỷ mà người mua nhà ở thực có thể sở hữu được lại không nhiều. Do đó, các dự án khi mở bán luôn có mức tiêu thụ nhanh vì phù hợp với người mua ở thực.

Vậy nhưng, vị chuyên gia cho biết, báo cáo của các doanh nghiệp có sản phẩm nhà dưới 3 tỷ như dự án Vinhomes Grand Park hay MT Eastmark City… lại rất thấp. Lý do được đưa ra là do áp lực lãi suất vay cao khiến người mua nhà ở thực khó có thể chi trả. Bên cạnh đó, theo quy định của Ngân hàng Nhà nước, tính đến ngày 1/1/2023, các ngân hàng chỉ còn được sử dụng tối đa 30% nguồn vốn huy động ngắn hạn để cho vay trong trung và dài hạn.

Vị chuyên gia HoREA  cho rằng thực tế trên sẽ gây khó cho thị trường bất động sản, các doanh nghiệp cũng như người vay mua nhà ở thực.

Trong khi đó, người mua nhà ở chính là đối tượng đầu tiên có thể giải quyết thanh khoản cho thị trường bất động sản bởi Chính phủ luôn đưa ra thông báo ưu tiên cho người dân mua nhà ở thực có thể mua được nhà ở.

"Chính vì vậy, tôi cho rằng Ngân hàng Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ lãi suất cho khách hàng mua nhà ở thực với mức giá vay không quá 2 tỷ đồng ở mức lãi suất 4,7%/năm trong thời hạn 10 đến 20 năm. Khi đó, người mua nhà ở thực mới có thể sở hữu được căn nhà ở của mình mà không phải mơ hoài giấc mơ mua nhà để ở", ông Lê Hoàng Châu cho hay.

Giá bất động sản hiện đang ở mức tương đối cao so với thu nhập của đa số người dân. Người dân Việt Nam cần trung bình ít nhất 23,5 năm có thu nhập để mua được nhà, đứng thứ 14/107 quốc gia (càng cao, càng đắt) trên thế giới, tương đương với Thái Lan và Hàn Quốc (trong khi đó thu nhập của chúng ta thấp hơn hai quốc gia này) và cao hơn nhiều so với các nước như Indonesia (18,5 năm), Singapore (15,5 năm), Ấn Độ (9,2 năm) và Malaysia (8,1 năm)…

Nguyên nhân chủ yếu được cho là do nguồn cung hạn chế, thiếu trầm trọng nhà ở phù hợp túi tiền người dân và dư thừa ở một số phân khúc khác (nhất là phân khúc cao cấp), chi phí ở các khâu làm dự án đều cao...