Ngành bia sụt giảm, 2 ông lớn Sabeco và Habeco ghi nhận kết quả kinh doanh quý 1/2023 không như mong đợi

Doanhnhan.vn thông tin, 3 tháng đầu năm có thể nói là giai đoạn khó khăn đối với nhiều doanh nghiệp ngành bia khi phải chịu áp lực kép đến từ Nghị định 100 (kiểm soát chặt chẽ vi phạm về nồng độ cồn) cùng với sức mua của người tiêu dùng sụt giảm do kinh tế khó khăn.

Chứng khoán Bảo Việt (BVSC) từng chỉ ra những khó khăn của người tiêu dùng Việt trong một báo cáo phân tích hồi tháng 4 năm nay, bao gồm áp lực lạm phát và môi trường lãi suất cao, thu nhập của người tiêu dùng bị tác động sau loạt sự kiện sa thải hoặc cắt giảm lao động, dẫn đến tình trạng suy giảm tiêu dùng trong nước.

Theo kết quả kinh doanh quý 1/2023, hầu hết các doanh nghiệp ngành bia đều ghi nhận doanh thu sụt giảm, bao gồm: Tổng công ty Bia - Rượu - Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco - Mã chứng khoán: SAB) doanh thu giảm 15%, Tổng Công ty cổ phần Bia - Rượu - Nước giải khát Hà Nội (Habeco - Mã chứng khoán: BHN) doanh thu giảm  13%. Các đơn vị thành viên của hai tổng công ty trên cũng có doanh thu quý đầu năm sụt giảm như CTCP Bia Sài Gòn – Miền Trung (Mã chứng khoán: SMB) giảm 10%, CTCP Bia Hà Nội - Thanh Hóa (Mã chứng khoán: THB) giảm 26%...

Mức giảm doanh thu lớn nhất thuộc về CTCP Habeco - Hải Phòng (Mã chứng khoán: HBH), so với cùng kỳ năm trước đã giảm 59%. Đáng chú ý, doanh thu dù có giảm nhưng vị trí ông lớn ngành bia Việt vẫn thuộc về Sabeco. Quý 1/2023, doanh thu của công ty là 6.214 tỷ đồng, gấp đôi tổng doanh thu của các doanh nghiệp trong ngành. Vị trí “á quân” thuộc về Habeco với doanh thu quý đầu năm là 1.173 tỷ đồng.

Nếu xét về loại nhuận, có 2 đơn vị trong số 13 doanh nghiệp trên sàn ghi nhận lợi nhuận tăng trong quý vừa qua là Habeco Trading và Bia Sài Gòn – Bạc Liêu, ngoài ra có 6 công ty có lợi nhuận đi lùi cùng 5 doanh nghiệp báo lỗ.

Kết quả kinh doanh của Sabeco và Habeco không như mong đợi

Dễ dàng thấy được, 2 ông lớn ngành bia Việt là Sabeco và Habeco vừa trải qua một quý kinh doanh không như mong đợi. Lần đầu tiên sau 3 năm, Habeco báo lỗ trong khi Sabeco ghi nhận mức lợi nhuận chạm đáy trong vòng 6 quý.

Như đã nói ở trên, doanh thu thuần của Sabeco trong 3 tháng đầu năm là 6.214 tỷ đồng, so với cùng kỳ năm trước đã giảm 15%. Lợi nhuận sau thuế là 1.004 tỷ đồng, so với cùng kỳ đã giảm 19% và là mức thấp nhất trong vòng 6 quý gần đây. Trong năm 2023, Sabeco đặt mục tiêu doanh thu 40.272 tỷ đồng và 5.775 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế. Như vậy sau 3 tháng đầu năm, công ty này mới chỉ thực hiện được 15% chỉ tiêu doanh thu cùng 17% kế hoạch lợi nhuận cho cả năm.

Trong báo cáo được cập nhật hồi tháng 3 vừa qua, Chứng khoán BSC dự báo rằng lãi ròng của Sabeco trong năm nay có thể tăng 7% và đạt 5.598 tỷ đồng. Đơn vị phân tích này cho biết, động lực tăng trưởng của Sabeco chính là sự chủ động chiếm lĩnh thị phần thông qua việc phủ rộng các dòng sản phẩm đến từ phân khúc phổ thông, cận cao cấp cùng chiến dịch marketing đa dạng.

Cũng theo đơn vị này dự đoán, Sabeco trong thời gian tới sẽ đối mặt với nhiều rủi ro, bao gồm: Mất thị phần do áp lực cạnh tranh; biến động giá nguyên liệu sẽ ảnh hưởng tới biên lợi nhuận; thắt chặt những quy định quản lý ngành bia, điển hình như quy định chặt chẽ đối với hoạt quảng cáo, tiếp thị, xử phạt nặng các hành động uống rượu bia điều khiển phương tiện giao thông cùng các loại thuế.

Trong khi đó, bia ngoại nhập ngày càng tăng cao, đối thủ liên tiếp ra mắt các sản phẩm mới. Vì thế, ông Neo Gim Siong Bennett - CEO của Sabeco trong ĐHĐCĐ thường niên 2023 đã đưa ra giải pháp để ứng phó và duy trì được thị phần trong vòng 2-3 năm tới. Theo vị CEO này, Sabeco sẽ không chỉ tập trung vào một lĩnh vực mà sẽ chú trọng tất cả các trụ cột chiến lược, từ bán hàng cho đến tiếp thị và chuỗi cung ứng, sản xuất và con người, quản trị. Đây là lý do mà công ty xây dựng thương hiệu tại phân khúc cận cao cấp và cả cao cấp. Đương nhiên, công ty sẽ tiến hành hợp tác với các thương hiệu khác để thực hiện được điều này. 

Phía Sabeco cũng cho biết, thời điểm hiện tại phân khúc cận cao cấp chiếm hơn 20% tổng phân khúc của thị trường bia, chủ yếu bởi một thương hiệu thống trị. Công ty cũng đang có 2 sản phẩm thuộc danh mục trên là bia Saigon Chill và bia Saigon Special.

Trong một diễn biến khác, Habeco trong quý 1/2023 ghi nhận doanh thu là 1.173 tỷ đồng, so với cùng kỳ đã giảm 13%. Lợi nhuận sau thuế được ghi nhận là âm gần 4 tỷ đồng trong khi cùng kỳ năm 2022 lãi 35 tỷ đồng. Kể từ quý 1/2020, đây là lần đầu tiên “ông lớn” ngành bia này báo lỗ. 

Năm 2023, Habeco đặt mục tiêu doanh thu 7.367 tỷ đồng, tăng 7%; kế hoạch lợi nhuận sau thuế giảm 56% so với năm trước, ước đạt 222 tỷ đồng. Theo ban lãnh đạo Habeco, công ty lên kế hoạch kinh doanh thận trọng như thế là do vẫn còn các rủi ro về kinh tế. Hàng loạt yếu tố như lạm phát, lãi suất, tỷ giá ngoại tệ còn nhiều biến động có thể khiến cho giá của nhiều yếu tố đầu ra cùng với chi phí sản xuất kinh doanh tăng lên.

Đặc biệt, công ty này còn đang chịu sự cạnh tranh gay gắt từ các hãng bia khác như Sabeco và Heineken. Theo lãnh đạo công ty, các nhà sản xuất đối thủ đều là những tập đoàn đa quốc gia, có hậu thuẫn to lớn về kinh nghiệm và nguồn lực tài chính, nhân sự, kỹ thuật, nguyên liệu, các hoạt động phát triển thị trường và thương hiệu. Do đó, Habeco hoàn toàn yếu thế trong cuộc cạnh tranh này.  

Triển vọng phục hồi của ngành bia

Chứng khoán Mirae Asset từng dự báo trong báo cáo chiến lược hồi tháng 4 vừa qua rằng, sản lượng tiêu thụ bia trong năm nay có thể tăng chậm hơn do tiêu dùng của Việt Nam đang chững lại. Nhưng nếu xét về dài hạn, ngành bia Việt Nam sẽ được hưởng lợi do cơ cấu nhân khẩu học cùng văn hóa uống bia của người Việt Nam.

Trong khi đó, Chứng khoán Vietcombank cũng đưa ra quan điểm tương tự, cho rằng ngành bia sẽ tiếp tục phục hồi trong thời gian tới nhờ kênh on-trade (kênh tiêu dùng tại chỗ) cùng hoạt động kinh tế tiếp tục. Chưa kể, việc du lịch mở cửa sẽ thúc đẩy tiêu dùng. Điều đáng nói, theo báo cáo cập nhật về Sabeco hồi tháng 2 thì Nghị định 100 về việc xử phạt người uống rượu bia và áp lực kinh tế cũng sẽ kìm hãm sự phục hồi của ngành bia.

Ngoài ra, báo cáo ngành thực phẩm và đồ uống tháng 1 của SSI Research cũng đánh giá, mức tăng trưởng lợi nhuận trong năm 2023 của các doanh nghiệp ngành bia sẽ quay về mức bình thường, tương đương với việc tăng trưởng một con số và ổn định sau mức cơ sở cao của năm 2022.

Viết trong báo cáo, SSI Research nhấn mạnh: “Khi Trung Quốc mở cửa trở lại, chúng tôi vẫn kỳ vọng du lịch cũng sẽ tăng trưởng mạnh trong năm 2023, điều này có thể bù đắp một phần nào đó sự sụt giảm trong tiêu dùng nội địa”.

SSI cũng chỉ ra, áp lực giảm chi tiêu của những người tiêu dùng có thu nhập thấp sẽ khiến nhu cầu tiêu thụ bia giảm xuống. Nguyên nhân bởi, tình trạng thiếu nguồn cung đã và đang đẩy giá mạch nha lên cao do hàng loạt nguyên liệu thô chính (chiếm đến 70% giá vốn hàng bán) đang tiếp tục ở mức cao. Điều này sẽ ảnh hưởng đến tỷ suất lợi nhuận gộp của các nhà sản xuất bia trong trường hợp không thể chuyển hoàn toàn phần chi phí tăng lên vào trong giá bán của những người tiêu dùng cuối cùng.