Tìm hiểu về nền tảng công nghệ Blockchain và các ứng dụng của nó

Nền tảng công nghệ Blockchain là gì?

Blockchain là công nghệ chuỗi cho phép truyền tải dữ liệu một cách an toàn dựa trên hệ thống mã hóa có tính bảo mật cao, tương tự như cuốn sổ cái kế toán của một công ty, ở đó tiền được giám sát chặt chẽ và ghi nhận mọi giao dịch trên mạng ngang hàng.

Đặc điểm

Mỗi khối đều chứa thông tin về thời điểm khởi tạo và được liên kết với khối trước đó, kèm theo đó là một mã thời gian và dữ liệu hoạt động giao dịch. Dữ liệu khi đã được mạng lưới chấp nhận thì không có cách nào thay đổi được. Blockchain được thiết kế để chống lại sự gian lận, thay đổi của dữ liệu.

Một nền tảng blockchain se cho phép người dùng và nhà phát triển tạo ra các ứng dụng mới dựa trên cơ sở hạ tầng blockchain hiện có. Một ví dụ là Ethereum, có một loại tiền điện tử gốc có tên là ether (ETH) . Nhưng Ethereum blockchain cũng cho phép tạo ra nhưng hợp đồng thông minh, token có thể lập trình được sử dụng trong các đợt chào bán tiền điện tử ban đầu và token không thể thay thế. Tất cả chúng đều được xây dựng xung quanh cơ sở hạ tầng Ethereum, được bảo mật bởi các nút trên mạng Ethereum.

Công nghệ Blockchain được kết hợp ba loại công nghệ là:

- Mật mã học: để đảm bảo tính minh bạch và riêng tư thì công nghệ Blockchain đã dùng public key và hàm hash function.

- Mạng ngang hàng: Mỗi một nút trong mạng được xem như một client, đồng thời cũng là server để lưu trữ bản sao ứng dụng.

- Lý thuyết trò chơi: Tất cả các nút tham gia vào hệ thống đều cần phải tuân thủ luật chơi đồng thuận và được thúc đẩy nhờ vào động lực kinh tế.

Hệ thống Blockchain được chia thành ba loại chính:

- Public: Bất kỳ ai cũng có quyền đọc hay là ghi dữ liệu trên Blockchain. Quá trình xác thực giao dịch ở trên Blockchain đòi hỏi phải có rất nhiều nút tham gia. Vì vậy, muốn tấn công được vào hệ thống Blockchain thì cần chi phí rất lớn và thực sự là không khả thi. Ví dụ: Bitcoin, Ethereum,…

- Private: Người dùng chỉ có thể đọc dữ liệu,chứ không có quyền ghi vì điều này thuộc về bên tổ chức thứ ba tuyệt đối tin cậy. Vì đây Private Blockchain, cho nên thời gian xác nhận giao dịch nhanh chóng vì chỉ cần một lượng nhỏ thiết bị tham gia xác thực giao dịch.

- Permissioned : là một dạng của Private nhưng bổ sung thêm các tính năng khác, đây là sự kết hợp giữa Public & Private. Ví dụ: Các ngân hàng hay tổ chức tài chính liên doanh và sẽ sử dụng Blockchain cho riêng mình.

Nguyên lý hoạt động của nền tảng Blockchain

Cơ sở dữ liệu là Blockchain và mỗi nút trên Blockchain có quyền được truy cập vào toàn bộ Blockchain. Không một nút hoặc máy tính nào can thiệp điều chỉnh thông tin chứa trong đó. Mọi nút đều có thể tham gia xác thực những bản ghi của Blockchain. Tất cả điều này được thực hiện mà không cần có một trung gian kiểm soát mọi thứ.

Các giao dịch diễn ra trên mạng ngang hàng (P2P), trực tiếp giữa 2 bên, không thông qua một bên trung gian thứ ba. Thông tin về những gì đang xảy ra trên Blockchain được lưu giữ trên mỗi nút và sau đó được chuyển đến các nút lân cận. Bằng cách này, mọi thông tin lan truyền qua toàn bộ mạng.

Bất cứ ai cũng nhìn thấy mọi giao dịch và giá trị băm của nó. Tất cả những gì bạn thấy trên blockchain là bản ghi của những giao dịch giữa các địa chỉ Blockchain. 

Sau khi ghi lại dữ liệu giao dịch trên blockchain và blockchain đã được cập nhật, thì không thể thay đổi hay can thiệp hồ sơ của giao dịch này. Hồ sơ thông tin của một giao dịch cụ thể được liên kết với hồ sơ trước. Các bản ghi blockchain là vĩnh viễn, chúng được sắp xếp theo trình tự thời gian và chúng đã cập nhật ở tất cả các nút khác.

Các phiên bản của công nghệ Blockchain

- Công nghệ Blockchain 1.0 – Tiền tệ & Thanh toán: Ứng dụng chính của phiên bản này là về tiền mã hoá: bao gồm việc chuyển đổi tiền tệ, kiều hối hay là tạo lập hệ thống thanh toán kỹ thuật số. Đây cũng là lĩnh vực quen thuộc với chúng ta,thậm chí khi khá nhiều người lầm tưởng Bitcoin và Blockchain là một.

- Công nghệ Blockchain 2.0 – Tài chính ngân hàng & Thị trường: Ứng dụng xử lý ở lĩnh vực tài chính  ngân hàng: mở rộng quy mô của Blockchain, đưa vào các ứng dụng về tài chính và thị trường. Các tài sản bao gồm cổ phiếu, chi phiếu, trái phiếu, nợ, quyền sở hữu và bất kỳ điều gì có liên quan đến thỏa thuận hay hợp đồng.

- Công nghệ Blockchain 3.0 – Thiết kế & Giám sát hoạt động:  Đưa Blockchain vượt khỏi biên giới thân thuộc, và đi vào các lĩnh vực như giáo dục, y tế, chính phủ, hay nghệ thuật. 

Công nghệ Blockchain 4.0 - Doanh nghiệp & Ứng dụng giao dịch: Đây là công nghệ ứng dụng mới nhất của hệ thống Blockchain. Ứng dụng chính của Blockchain 4.0 là phát huy ưu điểm, khắc phục nhược điểm của các phiên bản trước, đồng thời tạo ra các ứng dụng giao dịch nhanh chóng tiện lợi và hoàn thiện cho doanh nghiệp.

Vai trò và ứng dụng của Blockchain

Truyền thông - Viễn thông

Triển khai những giải pháp Blockchain trên nền tảng đám mây sẽ giúp nhà cung cấp phát triển dịch vụ truyền thông hay viễn thông tối ưu hóa những quy trình hiện có trong khi tăng cường bảo mật mạng, kiểm tra rà soát lại toàn bộ quá trình vận hành, cũng như các quy trình như chuyển vùng hay quản lý danh tính trong mô hình kinh doanh của mình. Từ đó sẽ giúp cải thiện và phát triển dịch vụ tốt hơn.

Sản xuất

Trong quá trình sản xuất, chúng ta sẽ đến cần một cuốn sổ cái để kiểm tra quá trình sản xuất, chất lượng, tồn kho, phân phối, hay là những thông tin giao dịch … Blockchain sẽ là một giải pháp hữu ích để quản lý, nâng cao hiệu quả và tăng năng suất của quản lý chuỗi cung ứng.

Với người tiêu dùng, việc kiểm tra được thông tin của sản phẩm có thể ngăn chặn được hàng giả, hàng kém chất lượng lưu thông trên thị trường.

Giáo dục

Khi Blockchain được ứng dụng ở trong giáo dục, thông tin lưu trữ trên Blockchain không chỉ là các dữ liệu về bảng điểm mà còn là quá trình đào tạo, kinh nghiệm thực tế cũng như kinh nghiệm trong tuyển dụng của mỗi người. Tránh tình trạng khi các ứng viên gian lận xin học bổng, thăng tiến, v.v …; trình bày sai về trình độ, kinh nghiệm năng lực làm việc, kỷ luật, v.v.

Dịch vụ Tài chính - Ngân hàng

Do đặc thù của lĩnh vực tài chính ngân hàng thường xảy ra tình trạng tập trung quyền lực, xâm phạm can thiệp vào thông tin người dùng nên với công nghệ Blockchain hiện nay, các khó khăn này sẽ dễ dàng được giải quyết. Nhờ ứng dụng tính năng hợp đồng thông minh, nó có thể bỏ qua các bên trung gian, giúp tiết kiệm chi phí, tăng tốc độ thực hiện giao dịch, hạn chế rủi ro tài chính trong quá trình thanh toán, giúp cải thiện hệ thống quản lý thông tin những công nghệ cũ.

Thương mại điện tử

Công nghệ Blockchain giải quyết các vấn đề khó khăn bằng các hợp đồng thông minh, tạo điều kiện thuận lợi cho các bên có thể dễ dàng hợp tác ký kết, liên kết với các doanh nghiệp đa quốc gia. Việc không cần đến bên trung gian cũng giúp tiết kiệm chi phí, giải pháp thanh toán cũng được gắn trực tiếp ở trên các sàn thương mại điện tử, website.

Vận tải - Logistics

Trong vòng đời của mỗi sản phẩm, qua mỗi bước trong chuỗi cung ứng, dữ liệu  thông tin được tạo ra và sẽ được ghi lại dưới dạng các giao dịch, tạo ra lịch sử giao dịch vĩnh viễn cho sản phẩm. Blockchain chính là một công cụ để dễ dàng quản lý kho dữ liệu khổng lồ đó. Blockchain sẽ giúp nâng cao hiệu quả trong việc chia sẻ thông tin về quy trình sản xuất, bảo quản, vận chuyển, sự hao mòn giá trị sản phẩm tới các bên liên quan. Giải quyết những vấn đề thách thức trong ngành logistics như độ trễ ở trong quá trình giao nhận hàng, mất các giấy tờ, chứng từ, tài liệu, nguồn gốc của sản phẩm không rõ ràng, cùng các sai sót khác trong quá trình chuyển giao của các thành viên trong chuỗi logistics.

Lời kết

Qua bài viết này chúng tôi hy vọng bạn đã có thêm những thông tin cần tìm hiểu về nền tảng công nghệ blockchain cũng như các ứng dụng của blockchain trong cuộc sống hiện nay.