Môi giới bất động sản thất nghiệp vì không có hàng để bán

Nhân viên giảm mạnh, doanh nghiệp làm ăn thất bát

Theo Báo đầu tư, kết quả kinh doanh quý 2/2023 và 6 tháng đầu năm 2023 của loạt doanh nghiệp môi giới bất động sản niêm yết đã thể hiện rõ được tình trạng khó khăn của nhóm này. 

Trong quý 2/2023, Công ty cổ phần Dịch vụ bất động sản Đất Xanh (mã chứng khoán: DXS) đã ghi nhận doanh thu hợp nhất 662 tỷ đồng, so với cùng kỳ giảm 49%. Trong đó, doanh thu mảng dịch vụ bất động sản đã sụt giảm mạnh nhất, lên đến 73%. Doanh nghiệp cũng ghi nhận lỗ sau thuế là 17,2 tỷ đồng, trong khi đó cùng kỳ năm trước ghi nhận lãi hơn 256 tỷ đồng. Đây chính là quý thứ ba liên tiếp DXS lỗ ròng. Lũy kế 6 tháng đầu năm, công ty đã báo lỗ hơn 61 tỷ đồng, trong khi đó cùng kỳ ghi nhận lãi 474,7 tỷ đồng.

Và trong báo cáo tài chính hợp nhất quý 2/2023 của Công ty cổ phần Tập đoàn Danh Khôi (mã chứng khoán: NRC) cũng cho thấy, trong kỳ, Công ty đạt mức doanh thu thuần hơn 1,9 tỷ đồng, so với cùng kỳ năm ngoái giảm đến 55 lần. Đây cũng chính là doanh thu của nửa đầu năm nay, so với cùng kỳ năm 2022 giảm gần 83% và hoàn toàn đến từ dịch vụ môi giới cũng như dịch vụ khác. Còn mảng kinh doanh cốt lõi chính là dịch vụ tư vấn, quản lý bất động sản, hoạt động hợp tác đầu tư dự án không ghi nhận được doanh thu. 

Sau khi trừ đi chi phí và thuế, Danh Khôi đã báo lỗ ròng là 3,86 tỷ đồng trong quý 2/2023 và đã lỗ hơn 20.7 tỷ đồng trong thời gian nửa đầu năm 2023. 

Còn Bất động sản Thế Kỷ (CenLand, mã chứng khoán: CRE) thì doanh nghiệp từng có hơn 4000 nhân viên môi giới trong năm 2022 cũng không thể tránh khỏi được tình trạng kinh doanh ảm đạm. Trong quý 2/2023, công ty đã ghi nhận doanh thu thuần gần 401 tỷ đồng, lãi ròng hơn 9,5 tỷ đồng, so với cùng kỳ năm trước lần lượt giảm 35% và 88%. Lũy kế trong nửa đầu năm, CenLand đã đạt 454 tỷ đồng doanh thu, so với cùng kỳ năm 2022 giảm 82%, lãi ròng 761 triệu đồng, trong khi đó cùng kỳ năm ngoái đạt mức 226 tỷ đồng. 

Và từ đầu năm đến hiện tại, hàng tồn kho của công ty đã từng từ mức 414 tỷ đồng lên con số 559 tỷ đồng, nằm ở bất động sản không bán được và chi phí sản xuất - kinh doanh còn dở dang. 

Cũng tương tự, Công ty cổ phần Tập đoàn Khải Hoàn Land (mã chứng khoán: KHG) đã ghi nhận doanh thu quý 2/2023 vỏn vẹn hơn 3,3 tỷ đồng, so với cùng kỳ năm trước giảm 80 lần, lãi ròng giảm 48% xuống chỉ còn 45 tỷ đồng. Lũy kế 6 tháng đầu năm, doanh thu thuần của công ty đạt mức 263 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế ghi nhận đạt 101 tỷ đồng, so với cùng kỳ giảm lần lượt 43% và 35%.

Lý giải về kết quả kinh doanh đi xuống mạnh, Tổng giám đốc DXS - bà Phạm Thị Nguyên Thanh nói rằng, sở dĩ doanh nghiệp chuyển lãi sang lỗ là bởi tình hình khó khăn chung của thị trường ảnh hưởng đến lĩnh vực bất động sản, dẫn đến doanh thu bán hàng cũng như cung cấp dịch vụ sụt giảm mạnh. Còn lãnh đạo của Danh Khôi cũng nói rằng, bởi khó khăn chung của thị trường bất động sản cho nên Công ty chưa kịp ghi nhận được doanh thu, lợi nhuận từ các dự án mà Công ty đang hợp tác đầu tư và môi giới. 

Và trong báo cáo thị trường bất động sản quý 2, 6 tháng đầu năm 2023 do Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS) mới đây vừa công bố cho thấy, trong quý 2/2023, tổng nguồn cung bất động sản giảm 90%, số lượng giao dịch giảm 97% so với cùng kỳ năm 2022. Còn số lượng giao dịch 6 tháng đầu năm ghi nhận giảm khoảng 96%. 

Theo dữ liệu của VARS cho thấy, ước lượng số người hoạt động môi giới bất động sản ghi nhận chỉ còn khoảng 30 - 40% so với giai đoạn đầu năm 2022. Và trong báo cáo tài chính của Đất Xanh Services cũng có ghi nhận, vào ngày 30/6/2023 thì số lượng nhân viên của Công ty là 2.133 người, so với cuối năm 2022 giảm 1.207 người. 

Còn ở CenLand, theo báo cáo thường niên năm 2022 của công ty, cuối năm ngoái, số lượng nhân viên kinh doanh, môi giới ghi nhận là 4.042 người. Tuy nhiên đến cuối tháng 4/2023, Tổng giám đốc CenLand đã thông tin ở đại hội cổ đông rằng con số này đã giảm khoảng 40 - 50%. 

Và điều này cũng phù hợp với thông tin trong Bản tin thị trường lao động Việt Nam quý 2/2023 vừa được Bộ Lao động, Thương Binh và Xã hội phát hành. Theo đó thì môi giới bất động sản dẫn đầu trong danh sách 5 nhóm nghề có người lao động đi tìm việc làm nhiều nhất, kế tiếp là nhóm dệt may, thực phẩm, đồ uống, bảo hiểm, kho vận. 

Đâu là cánh cửa cho môi giới địa ốc?

Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam (VNREA) - TS. Nguyễn Văn Khôi nhận định, vấn đề cấp bách nhất của thị trường bất động sản hiện nay chính là cần tăng tổng cầu và tạo nguồn cung chủ lực cho thị trường bất động sản. Chính phủ cũng cần xây dựng, triển khai Đề án phát triển nhà ở thương mại giá thấp với các cơ chế, chính sách ưu đãi về tiền sử dụng đất, thuế, hạ tầng, tín dụng, rút ngắn thủ tục hành chính,... Bên cạnh đó thì cần phải xây dựng quỹ tín dụng phát triển nhà ở thương mại giá vừa với túi tiền nhằm mục đích giải quyết vấn đề tài chính cho những dự án, hỗ trợ người dân chi trả. 

Ông Khôi cũng đề xuất mức lãi suất cho vay nhà ở thương mại dưới 7%/năm; nhà ở xã hội với doanh nghiệp, kiến nghị là dưới 6%/năm còn đối với người mua nhà là 4,5%/năm; bất động sản du lịch, nghỉ dưỡng kiến nghị ở mức dưới 9%/năm; bất động sản nhà ở cao cấp kiến nghị từ mức 9 - 10%/năm,...

Trong Hội thảo “Tăng cường khả năng tiếp cận và hấp thụ vốn của khu vực doanh nghiệp: Khó khăn, thách thức và quyết tâm”, Phó Chủ tịch thường trực VNREA - ông Đỗ Viết Chiến nhấn mạnh rằng, vấn đề của thị trường bất động sản hiện nay chính là cầu rất lớn tuy nhiên cung khan hiếm. Muốn khơi thông nguồn cung thì phải tập trung tháo gỡ 3 khó khăn hiện nay chính là pháp lý, nguồn vốn, thủ tục hành chính. 

Trong khi đó thì VARS có đề nghị Chính phủ nghiên cứu phương án mua lại các dự án tồn tại nhiều vướng mắc mà doanh nghiệp chẳng thể nào xử lý được, sau đó là hoàn thiện thủ tục vướng mắc cũng như thực hiện đấu giá để lựa chọn nhà đầu tư mới thực hiện dự án. 

Còn về phía doanh nghiệp môi giới thì VARS cho biết, đây chính là giai đoạn thách thức đối với những đơn vị không đủ năng lực cạnh tranh để có thể tồn tại tuy nhiên là cơ hội để cho các đơn vị chuyên nghiệp vượt lên, phát triển bền vững hơn. 

Trên thực tế, thời gian gần đây có nhiều doanh nghiệp môi giới địa ốc nói riêng và ngành bất động sản nói chung đã bắt đầu có những động thái tự cứu mình ví dụ như tái cấu trúc, dịch chuyển từ mô hình trả lương cứng cho nhân viên môi giới sang trả lương theo sản phẩm giao dịch thành công, đa dạng hóa sản phẩm phân phối cũng như mở rộng kinh doanh dịch vụ mới, xây dựng sản giao dịch nội bộ,...

Ví dụ như từ cuối năm 2022 đến hiện tại, Công ty cổ phần Phát triển bất động sản Phát Đạt (mã chứng khoán: PDR) đã liên tục bán công ty con để có thể cải thiện dòng tiền, tạm gác lại kế hoạch đầu tư vào mảng năng lượng. Công ty cổ phần Tập đoàn Đầu tư địa ốc No Va (Novaland) mới đây cũng vừa chuyển nhượng Nova F&B (đây chính là công ty con hoạt động trong lĩnh vực ẩm thực, nhà hàng, ăn uống) cho đối tác Singapore sau loạt động thái tái cấu trúc.

Và mới đây nhất là vào ngày 22/8/2023, CenLand đã bắt tay với Phố Xanh Group - đây là đơn vị hàng đầu về giao dịch nhà phố ở Hà Nội với tham vọng là chi phối doanh nghiệp này, chiếm lĩnh thị phần bất động sản thổ cư. Phó Chủ tịch Hội đồng quản trị CenLand - ông Phạm Thanh Hưng cho biết, thương vụ này giúp cho doanh nghiệp mở rộng hệ sinh thái dịch vụ bất động sản và lấn sân sang mảng phân phối, phát triển bất động sản thổ cư thay cho việc chỉ bán các dự án quá lớn với quy mô cồng kềnh như trước.