Loạt nhà máy Trung Quốc tuyệt vọng, chật vật bám trụ lại thị trường

Theo Doanh nghiệp & Kinh doanh, ông Jimmy - chủ một doanh nghiệp đang ngồi trên sàn nhà đầy bụi tại nhà máy đặt ở Quảng Đông của ông để tổng hợp số tiền đang nợ. Những công nhân nhà máy đã được ông trả toàn bộ lương, máy móc và thiết bị được bán đi, thậm chí đồ đạc trong văn phòng cũng đã được đem đi thanh lý khi nhà máy này đóng cửa vào tháng 10 vừa qua. 

“Đơn hàng giảm mạnh và việc phong tỏa liên tục đã khiến chúng tôi quyết định đóng cửa nhà máy. Nhưng trên hết, dường như mọi thứ chẳng còn hy vọng gì. Không có dấu hiệu để hồi phục” - Ông Jimmy buồn bã nói. 

Financial Times đưa tin, những quản lý doanh nghiệp tại miền Trung Quốc báo cáo đơn đặt hàng vào tháng 10 của họ giảm đến 50% khi kho hàng tại châu Âu và Mỹ đều đã đầy. Những thông tin trên đã vẽ lên triển vọng u ám cho bức tranh nền kinh tế thứ 2 thế giới trong tương lai. 

Tháng 10 mọi năm thường là giai đoạn đặc biệt bận rộn đối với ngành sản xuất. Tuy nhiên, sự sụt giảm mạnh như vậy đã khiến các công nhân nhà máy gặp nhiều khó khăn khi tìm kiếm công việc mới. 

Những nhà hoạch định chính sách tại Bắc Kinh đã rất vất vả để xử lý cuộc khủng hoảng bất động sản, những đợt phong tỏa kéo dài cùng niềm tin người tiêu dùng đang yếu đi, nay lại phải đối mặt với đợt suy giảm hoạt động sản xuất. Vào tháng trước, Trung Quốc báo cáo GDP trong quý III năm nay chỉ tăng trưởng 3,9%, thấp hơn nhiều so với mục tiêu 5,5%. 

Người sở hữu một nhà máy nội thất tại Quảng Đông - Ông Christian Gassner cho biết: “Lẽ ra đây là thời điểm doanh nghiệp bận rộn. Tuy nhiên, hai tháng qua là thời gian tồi tệ nhất. Không ai dám mua sắm gì cả, thậm chí thay một chiếc sofa cho phòng khách, chẳng ai còn tiền cả”. 

Ông Alan Scanlan - quản lý một doanh nghiệp tại Hong Kong trong lĩnh vực tìm đơn vị cung ứng tại phía Nam Trung Quốc cho hay, việc giảm hoạt động kinh doanh chính là hệ quả tất yếu của việc kết thúc giai đoạn bùng nổ thương mại ngay khi người mua có quá nhiều hàng tồn vào năm nay. 

Chẳng hạn, vào tháng 9, Nike báo cáo về việc nguồn hàng tồn kho của họ tại Bắc Mỹ vào cuối quý III cao hơn 65% so với cùng kỳ năm ngoái. Tổng cục Thống kê Trung Quốc cho biết, chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) của Trung Quốc rơi xuống 49,2 từ mức 50,1 của tháng 9. PMI dưới 50 đã báo hiệu giai đoạn hoạt động bị thu hẹp.

Ngày 7/11, dữ liệu chính thức cho thấy, xuất khẩu trong tháng 10 giảm 0,3%, trái với kỳ vọng tăng trưởng 4,5%. Những nhà kinh tế xác định sự sụt giảm là so số đơn hàng ít đi và những đợt phong tỏa từ chính sách Zero Covid của Trung Quốc. 

“Nhu cầu nội địa của Trung Quốc bị ảnh hưởng nặng vì phong tỏa, còn nhu cầu tại Mỹ và châu  u sụt giảm là do lãi suất toàn cầu tăng cao” - Nhà kinh tế học tại Natixis - Gary Ng cho hay. “Tình trạng này đã gây khá nhiều vấn đề tại phía Nam Trung Quốc, các tỉnh đóng vai trò quan trọng đối với nền kinh tế nước này” - Ông nói. 

Một quan chức tại thành phố Đông Hoản thuộc trung tâm sản xuất tại Quảng Đông cho hay, chính quyền địa phương gặp khó khăn khi duy trì trợ cấp cho nhà máy, đồng thời phải chi trả cho việc xét nghiệm Covid. 

“Chúng tôi phải làm gì? Để bảo vệ các nhà máy và kinh tế địa phương không bị hủy hoại, trong khi lãng phí tiền thuế của người dân vào các đợt xét nghiệm PCR không có hồi kết?” - Vị này chi biết. 

Ông Gassner nói rằng, một số ngành công nghiệp đã chịu nhiều ảnh hưởng hơn số khác. Điện tử và năng lượng tạo ra giúp tránh khỏi sự suy giảm này. Tuy nhiên, sự tụt dốc của hoạt động sản xuất cũng đã ảnh hưởng đến thị trường việc làm. Các quản lý nhà máy, việc thuê lao động trong khoảng thời gian ngắn trở nên dễ dàng hơn. 

“Khi những đơn hàng giảm đi, chúng tôi phải cắt giảm chi phí. Một trong những chi phí lớn nhất là tiền lương của công nhân” - Người vận hành một nhà máy nhôm tại Đông Hoản - ông Danny Lau chia sẻ. 

“Vào đầu năm ngoái, chúng tôi từng có tới 200 công nhân. Nhưng chỉ còn 100 vào năm nay… Nguyên nhân chủ yếu vì doanh nghiệp thiếu đơn hàng” - Ông Danny Lau giải thích. 

Anh Chen (24 tuổi), đang làm việc tại một doanh nghiệp chuyên cung ứng hàng hóa cho các siêu thị trên toàn cầu, có trụ sở tại Quảng Đông, cho biết khi số giờ làm việc của anh bị giảm dần, thu nhập cũng tụt xuống chỉ còn 50.000 nhân dân tệ trong năm nay, trong khi đo thu nhập năm 2021 của anh là 80.000 nhân dân tệ. 

“Trước đây tôi từng mua trà sữa nguyên giá mà chẳng phải suy nghĩ gì” - Anh Chen cho hay. “Hiện giờ thì tôi chỉ có thể chọn những cốc cafe có khuyến mãi” - Anh ước tính mỗi đơn hàng tại công ty mình bị giảm tới 40% kể từ tháng 4 so với một năm trước. 

“Khách hàng đang mất dần sự tự tin. Họ có tâm lý dè dặt, không dám đặt cược toàn bộ vào hàng hóa Trung Quốc nữa” - Anh Chen nhìn nhận. 

Căng thẳng Mỹ - Trung đã thúc đẩy sự chuyển dịch sản xuất ra bên ngoài Trung Quốc, hiện đang dần đi sang Đông Nam Á vì mức lương ở đại lục dần tăng lên. 

“Không còn sự may mắn khi trụ lại Trung Quốc nữa, bởi người Mỹ không muốn sử dụng hàng Made in China nữa. Tốt nhất là chúng tôi nên dẹp hoạt động tại Trung Quốc đi” - Giám đốc điều hành của Everstar Merchandise - bà Suki So cho biết.

Vị này cũng đang có kế hoạch đóng cửa nhà máy của mình tại Quảng Đông và chuyển nhà máy đến Đông Nam Á. “Nhu cầu đối với những mặt hàng không thiết yếu như đồ nội thất giảm vì người Mỹ ngày càng tiết kiệm hơn… Chúng tôi cần thuê được nhà kho trong năm nay để chứa thành phẩm của mình” - Bà nói.