Lãi suất cho vay khó giảm trong 6 tháng đầu năm 

Dự báo lãi suất còn tăng 

Theo baodautu.vn, hiện nay, mức lãi suất cho vay đối với doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh đang được áp dụng với mức dao động 9 - 10%/năm. Các lĩnh vực ưu tiên thì có mức lãi vay thấp hơn. Đặc biệt, đối với các lĩnh vực rủi ro, trong đó có bất động sản hiện nay các ngân hàng cho vay có chọn lọc ở một số dự án với lãi suất lên đến 14 - 17%, mức lãi suất này áp dụng cho cả vay mua nhà. 

Mức lãi suất cho huy động ở kỳ hạn trên 6 tháng và trên 12 hiện đã tăng khoảng 3 - 4% so với cuối năm 2021. Có nhiều nguyên nhân khiến lãi suất huy động chưa có xu hướng giảm như giúp ngân hàng huy động nguồn vốn, cải thiện thanh khoản và cung ứng vốn ra nền kinh tế khi nhu cầu tăng cao trong thời điểm cuối năm 2020. Đây cũng là nguyên nhân chính khiến lãi suất cho vay đầu ra tăng mạnh, áp lực chi phí vốn đối với người dân, doanh nghiệp. 

Đại diện Hiệp hội Doanh nghiệp TP Hồ Chí Minh cho biết, từ đầu quý III/2022 đến nay, các doanh nghiệp thành viên đã phản ánh về việc lãi suất vay vốn được ngân hàng liên tục được điều chỉnh tăng đối với khoản vay cũ. Mức phổ biến đã lên gần 12%, thậm chí có lãi suất cho vay đối với 1 số lĩnh vực thuộc diện hạn chế đã đến 13%.

Trong năm 2023, áp lực từ lộ trình tăng lãi suất USD của Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) chưa có dấu hiệu dừng lại. Bên cạnh đó, hàng loạt các dự báo chỉ ra mặt bằng lãi suất huy động sẽ tiếp tục tăng cao trong nửa đầu năm nay do đà tăng chi phí đầu vào. Vì vậy, việc ngân hàng hạ lãi suất đầu ra là rất khó xảy ra, khả năng phải đến hết quý II/2023 mới có những chuyển biến mới. 

Công ty Chứng khoán Vietcombank (VCBS) dự báo, lãi suất huy động và lãi suất cho vay còn dư địa tăng trong năm 2023, nhưng sẽ dần hạ nhiệt nửa cuối năm. Theo VCBS, lãi suất huy động dự báo đạt đỉnh trong 6 tháng đầu năm với mức tăng 1-1,5%.

VCBS cho rằng lãi suất tiền gửi trong nước còn tăng do quá trình tăng lãi suất của các ngân hàng trung ương lớn trên thế giới sẽ còn diễn ra cho tới tháng 6/2023. Bên cạnh đó, trong môi trường không thuận lợi, lãi suất còn dư địa tăng, các ngân hàng cổ phần vừa và nhỏ buộc phải giữ mức lãi suất cao để đảm bảo nhu cầu huy động. 

Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA) cho rằng để ổn định mặt bằng huy động, các tổ chức tín dụng thống nhất quan điểm chỉ đạo của Ngân hàng Nhà nước và ủng hộ đề xuất mức lãi suất tối đa 9,5%/năm cho lãi suất huy động ở các kỳ hạn, tuy nhiên mới chỉ có một vài ngân hàng đưa lãi suất tiền gửi về 9,5% đối với kỳ hạn ngắn, còn kỳ hạn dài mức lãi suất vẫn đang từ 12 - 13%. 

Lãi suất giảm nhiệt từ quý III/2023

Bên cạnh chi phí đầu vào chưa có dấu hiệu giảm  một vấn đề nữa khiến lãi suất cho vay ít cơ hội giảm trong nửa đầu năm 2023 chính là khả năng tín dụng chỉ khoảng 12%, thấp hơn nhiều mức 14,5% trong năm 2022. 

Chuyên gia tài chính - tiền tệ TS. Lê Xuân Nghĩa cho rằng, khi nhắc đến lãi suất, người ta thường quan tâm nhiều đến lãi suất thực, có nghĩa là lãi suất đó trừ đi lạm phát. Cụ thể, lãi suất tiền gửi cao khoảng 9,5% cho kỳ hạn 12 tháng, lạm phát 6,2% thì lãi suất thực là khoảng 3,3%. Lãi suất cho vay hiện đang ở khoảng 12,6%, lạm phát 3,2% thì lãi suất thực cho vay hiện trên 9%. Ông Nghĩa nhận định, lạm phát đang ở 8%, lãi suất 3,5 - 4% thì lãi suất thực là -4%, còn tại Việt Nam hiện là 9%, cao hơn lãi suất thực của Mỹ hơn 13%. 

Với mức lãi suất cao như hiện nay sẽ khiến doanh nghiệp tạm thời ngưng mở rộng hoạt động sản xuất, kinh doanh trong bối cảnh lãi suất tăng cao, nhu cầu tiêu dùng suy yếu. Để tháo gỡ khó khăn này, Ngân hàng Nhà nước đã nhiều lần kêu gọi, yêu cầu các ngân hàng nỗ lực giảm chi phí đầu vào để giảm lãi suất đầu ra. 

Mặc dù trong thời gian vừa qua các ngân hàng giảm lãi suất cho vay 1 - 15% theo yêu cầu, tuy nhiên trước áp lực chi phí đầu vào chưa giảm thì lãi vay trong nửa đầu năm nay khó giảm. Trong khi các doanh nghiệp đang phải đối mặt với chi phí lãi vay tăng cao, do đồng USD và lãi suất tiền đồng tăng, ảnh hưởng đến khả năng trả nợ. Các doanh nghiệp sẽ khó khăn khi tiếp cận vốn, cùng với đó là khả năng trả nợ cũng suy giảm sẽ tác động xấu đến chất lượng tài sản của ngân hàng trong năm 2023. Đối với các ngân hàng đã trích lập đầy đủ cho nợ cơ cấu và không liên quan nhiều đến trái phiếu doanh nghiệp sẽ có khả năng kiểm soát chi phí rủi ro tín dụng tốt hơn các ngân hàng khác.

Dự báo, kinh tế thế giới trong năm 2023 sẽ có nhiều diễn biến khó lường, kinh tế trong nước đối mặt với thuận lợi và thách thức đan xen. Do đó, Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục điều hành tăng trưởng tín dụng hợp lý phù hợp với diễn biến kinh tế vĩ mô, góp phần kiểm soát lạm phát, hỗ trợ phục hồi và tăng trưởng kinh tế; tập trung vốn vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, nhất là các lĩnh vực ưu tiên; kiểm soát tín dụng vào lĩnh vực rủi ro, nâng cao chất lượng tín dụng...

Về kế hoạch điều hành chính sách tiền tệ năm 2023, TS. Phạm Chí Quang, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ (Ngân hàng Nhà nước) cho biết: “Việc giảm lãi suất trong năm 2023 là nỗ lực rất lớn, chúng tôi sẽ cố gắng tham mưu với Ban lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước duy trì ổn định mặt bằng lãi suất thị trường, tiết giảm chi phí để có điều kiện, năng lực tài chính giảm cho các đối tượng khách hàng mục tiêu, phù hợp với khẩu vị kinh doanh của các ngân hàng thương mại thời gian tới. Đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng, xuyên suốt của ngành ngân hàng”.