Lãi suất cho vay có tiếp bước lãi suất huy động cùng hạ nhiệt?

Lãi suất cho vay giảm không đáng kể 

Theo vietnamfinance.vn, trong thời gian qua, lãi suất cho vay tại nhiều ngân hàng thương mại tăng nhanh, với mức lãi suất cho vay trung bình từ 12 - 14%/năm. Thậm chí, một số ngân hàng áp dụng mức lãi suất cho vay kỳ hạn 12 tháng lên tới 15 -16%/năm. Mặc dù đã có gần 20 tổ chức tín dụng đăng ký, cam kết giảm lãi suất cho vay với mức giảm từ 0,5 -2%/năm, có những đơn vị giảm lãi suất cho vay tới 3,5%/năm. Tuy nhiên nhiều doanh nghiệp, hộ kinh doanh vẫn đang phải trả lãi cho vay ở mức rất cao. 

Không ít các doanh nghiệp có lợi nhuận giảm sút nhưng vẫn “cắn răng” vay ngân hàng với lãi suất lên tới 15%/năm để nắm bắt cơ hội kinh doanh mới hoặc tiếp tục duy trì hoạt động hiện tại. Các doanh nghiệp nhỏ còn chấp nhận từ chốt bớt các đơn hàng, không có ý định vay vốn vì lãi suất quá cao. 

Theo chia sẻ của một doanh nghiệp xuất khẩu tại Hà Nội, vì thuộc nhóm ngành ưu tiên nên doanh nghiệp này được hưởng ưu đãi về vay vốn và lãi suất từ 5,3 - 5,5%/năm. Tuy nhiên đến thời điểm này, mức lãi suất công ty phải trả đã lên tới 9,3 - 9,5%/năm. Dù mới nhận được thông báo xem xét giảm lãi vay trong thời gian tới nhưng chắc phải sang năm 2023 mới được giảm. 

Chủ một cơ sở chế biến thực phẩm tại TP Hồ Chí Minh cho biết, kể từ tháng 8, lãi suất doanh nghiệp này phải trả đã tăng từ 9%/năm lên 12,7%/năm. So với thời điểm dịch Covid-19 bùng phát thì số tiền lãi hiện nay doanh nghiệp này phải trả đã tăng 50 - 100%. 

Không chỉ tăng lãi suất cho hoạt động sản xuất kinh doanh, các ngân hàng cũng đã tăng lãi suất cho vay mua nhà, mua xe lên khá cao. Lãi suất cho vay mua nhà, mua xe hiện phổ biến từ 12,5-15%/năm. Lãi suất với các khoản vay tiêu dùng dao động từ 12-15%/năm.

Thông thường, lãi suất cho vay được nhiều nhà băng áp dụng cho các doanh nghiệp, người dân là cộng thêm biên độ 3-4% theo lãi suất huy động cao nhất. Như vậy với cách tính lãi suất cho vay này thì mặt bằng lãi suất huy động cao như hiện nay sẽ thì việc giảm lãi vay gần như là không thể.

Do đó, dù các ngân hàng đã cam kết giảm lãi suất cho vay 0,5 - 2%/năm nhưng với mức lãi suất vay trung bình từ 12 - 14%/năm hiện nay thì mức giảm trên không “thấm tháp vào đâu”, bởi người vay vẫn phải chịu mức lãi suất hơn 10%/năm. 

Bên cạnh đó, các ngân hàng cũng không áp dụng giảm lãi suất cho vay đại trà mà chỉ hỗ trợ cho các chủ thể sản xuất, kinh doanh cụ thể, trong đó ưu tiên các mặt hàng thiết yếu phục vụ người dân.

Cơ hội giảm lãi suất 

Lãi suất huy động đã chứng kiến những lần tăng liên tiếp chỉ trong một thời gian ngắn, khiến mức lãi suất này của một số ngân hàng đã đạt 12%/năm. Sau khi Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam kêu gọi thống nhất đưa mức lãi suất huy động tại các kỳ hạn cao nhất ở mức 9,5%/năm, nhiều ngân hàng đã hưởng ứng và điều chỉnh giảm lãi suất. Tuy nhiên, theo nhiều chuyên gia mặt bằng lãi suất cho vay sẽ chưa thể giảm ngay bởi chi phí vốn huy động trước đó đã tăng cao. Chỉ khi lãi suất huy động giảm nhiệt thì lãi suất cho vay mới có thể giảm. 

Hiện nay các ngân hàng vẫn đang “nhìn nhau” trong việc giảm lãi suất huy động xuống dưới 9,5%/năm. Càng về gần cuối năm khi nhu cầu vốn cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp tăng mạnh, gây áp lực huy động vốn càng cao nên đã xuất hiện tình trạng ngân hàng tặng tiền, quà bên ngoài cho khách gửi tiết kiệm nhằm hút dòng tiền gửi. Do đó, lãi vay của ngân hàng vẫn chưa thể hạ nhiệt trong thời gian ngắn. 

Song một số tín hiệu tích cực cho lãi suất cho vay như việc mới đây Ngân hàng Nhà nước đã tăng hạn mức tăng trưởng tín dụng từ 1,5 - 2% cho toàn bộ hệ thống, như vậy sẽ có thêm 240.000 tỷ đồng được bơm cho nền kinh tế. Điều này khiến việc giải ngân vốn cho vay của ngân hàng “dễ thở” hơn. 

Đồng thời, Ngân hàng Nhà nước cũng thường xuyên chỉ đạo các ngân hàng thương mại quan tâm và tạo điều kiện tối đa để giảm lãi suất huy động và lãi suất cho vay. 
Dù việc giảm lãi suất cho vay chưa diễn ra trên quy mô toàn hệ thống nhưng đây vẫn là tin vui cho các doanh nghiệp đang “đỏ mắt” đi tìm vốn vay hay đang phải gánh mức lãi suất rất cao trong thời điểm hiện nay. Khi đã có gần 20 ngân hàng điều chỉnh lãi suất cho vay sẽ tạo hiệu ứng domino, tăng sức cạnh tranh với các ngân hàng khác. Từ đó, có thể giúp hạ nhiệt cơn nóng lãi suất trong thời gian tới. 

Bên cạnh đó, tỷ giá USD/VND dần ổn định trong những ngày qua và lãi suất liên ngân hàng không còn quá căng thẳng tạo nhiều dư địa để điều chỉnh giảm lãi suất cho vay. 

Theo chuyên gia kinh tế Đinh Thế Hiển dự báo, lãi suất cho vay đến hết quý I/2023 sẽ hạ nhiệt về mức 10 - 14%/năm. Chuyên gia cho rằng, hết quý IV/2022 hệ thống ngân hàng thương mại sẽ ổn định, quý I/2023 ổn định được hệ thống trái phiếu doanh nghiệp và thị trường bất động sản. Do đó, đến quý II/2023, hệ thống tài chính, thương mại, dịch vụ sẽ ổn định, dòng vốn sẽ bình thường trở lại đối với doanh nghiệp sản xuất.