"Kỳ lân công nghệ" VNG chào sàn, cổ phiếu công nghệ liệu có sóng?

Theo Nhịp sống thị trường, ngày 5/1, 35,8 triệu cổ phiếu VNZ của CTCP VNG sẽ chính thức được giao dịch trên sàn UPCoM. Giá tham chiếu trong ngày giao dịch đầu tiên của VNZ là 240.000 đồng/cổ phiếu, tương ứng với mức định giá chưa đến 350 triệu USD. Đáng chú ý, con số này thấp hơn nhiều so với mức định giá mà VNG từng chạm tới trong quá khứ.

Cụ thể, "startup" công nghệ này từng được định giá 1 tỷ USD vào năm 2014 và trở thành "kỳ lân" đầu tiên của Việt Nam, theo World Startup Report. Đến năm 2019, VNG tiếp tục được quỹ đầu tư Temasek định giá lên tới 2,2 tỷ USD (tương đương 1,8 triệu đồng/cp). Tới năm 2021, VNG vẫn được định giá với mức cao "ngất ngưởng" khi Công ty quản lý quỹ Mirae Asset mua cổ phần với giá 1,7 triệu đồng/cp.

Như vậy, định giá của VNG đã "bốc hơi" khoảng 86% chỉ sau chưa đầy 2 năm. Tuy nhiên, con số 350 triệu USD vẫn đủ để đưa doanh nghiệp này nằm trong top 2 về vốn hóa ở nhóm công nghệ trên sàn chứng khoán, chỉ đứng sau Tập đoàn FPT (mã FPT).

Thực tế, trên thị trường chứng khoán Việt Nam cũng không có nhiều cổ phiếu công nghệ nổi bật. Ngoài "gã khổng lồ" FPT (vốn hóa ~3,7 tỷ USD), chỉ có CMC Group (mã CMG) là cái tên đáng chú ý với giá trị vốn hóa là hơn 260 triệu USD. Trong khi những doanh nghiệp khác như CTIN (mã ICT), ELCOM (mã ELC), hay VMG (mã ABC),... đều có quy mô rất nhỏ.

Thông thường, một tân binh mới lên sàn với quy mô lớn được kỳ vọng sẽ mang lại hiệu ứng tích cực lên các cổ phiếu khác cùng nhóm ngành này do hoạt động định giá lại của nhà đầu tư. Tuy nhiên, với đặc thù của nhóm công nghệ cũng như bối cảnh thị trường hiện nay, không dễ dàng để thương vụ lên sàn của VNG tạo ra một con sóng ngành thực sự.

Định giá không rẻ trong khi lợi nhuận khó bứt phá

Một trong những rào cản lớn nhất khiến nhóm cổ công nghệ khó bứt phá tại thị trường chứng khoán Việt Nam đó là mức định giá không rẻ của các doanh nghiệp đầu ngành. FPT hiện đang giao dịch với mức P/E khoảng 17 lần trong khi CMG có P/E lên đến gần 22 lần. Những con số này cao hơn nhiều so với mức P/E 11 lần của VN-Index.

Về cơ bản, mức định giá của cổ phiếu công nghệ thường cao hơn so với mặt bằng chung của thị trường nhờ rào cản gia nhập lớn, kỳ vọng tăng trưởng lợi nhuận đột biến một phần nào đó đến từ sức hút với các nhà đầu tư nước ngoài. Dù vậy, mức tăng trưởng ổn định nhưng không quá vượt trội khoảng từ 20-30% mỗi năm, thị trường khó có thể chấp nhận mức giá cao lên đến 2x đối với FPT lúc này.

Trong bối cảnh mặt bằng lãi suất vẫn duy trì ở mức cao và vẫn có thể tiếp tục tăng, định giá cổ phiếu sẽ đắt lên một cách tương đối so với các kênh đầu tư thay thế phổ biến là gửi tiết kiệm ngân hàng. Điều này khiến các cổ phiếu công nghệ càng trở nên đắt đỏ hơn. Trong khi đó, đa phần các doanh nghiệp công nghệ đều có nợ ròng không cao, vì vậy ảnh hưởng trực tiếp từ việc tăng lãi suất đến lợi nhuận sẽ không quá rõ rệt.

Định giá cao trong khi khả năng tăng trưởng đột biến về lợi nhuận của nhóm công nghệ vẫn là câu hỏi lớn. Nguồn thu chủ lực của FPT và CMG đến từ mảng xuất khẩu phần mềm có thể tiếp tục được duy trì ổn định ở mức 2x%, nhưng khó kỳ vọng vào một sự đột phá do rào cản về nhân lực cũng như tốc độ tăng trưởng của nhu cầu. Rủi ro suy thoái và lạm phát vẫn hiện hữu trên toàn cầu có thể khiến các khoản chi tiêu cho công nghệ thấp hơn dự kiến.

Trong khi đó, tân binh VNG được kỳ vọng lớn khi lên sàn, nhưng các con số thực tế lại chưa được như mong đợi. Cụ thể, 9 tháng đầu năm, VNG lỗ sau thuế 764 tỷ đồng, lỗ sau thuế của cổ đông công ty mẹ ở mức 419,3 tỷ đồng. Lỗ lũy kế từ đầu tư của VNG đã lên tới hơn 6-3 tỷ đồng. Động lực tăng trưởng chủ yếu đến từ mảng game cùng với hệ sinh thái thanh toán xoay quanh Zalo đều đang gặp khó với bài toán tăng trưởng.

Động lực tăng trưởng giữ ổn định

Trong ngắn hạn, khó có thể kỳ vọng vào một sự bùng nổ của các cổ phiếu công nghệ, tuy nhiên triển vọng tăng trưởng dài hạn của nhóm này vẫn được đánh giá là lạc quan. Theo dự phóng của Garner, tăng trưởng chi tiêu công nghệ thế giới năm 2023 có thể tăng 5,1% so với cùng kỳ nhờ động lực tiếp tục đến từ mảng phần mềm và mảng thiết bị IT.

Chứng khoán KB đánh giá mảng xuất khẩu phần mềm của Việt Nam còn nhiều dư địa để tăng trưởng dựa trên: (1) Tính hiệu quả của chuyển đổi số và sự xuất hiện liên tục của các nền tảng, ứng dụng mới khiến chi tiêu công nghệ trên thế giới tiếp tục duy trì ở mức cao; (2) Thiếu hụt lao động ngành công nghệ thông tin trên thế giới, trong khi đó, chi phí lao động của Việt Nam ở mức tương đối thấp so với các nước xuất khẩu phần mềm khác.

Bên cạnh đó, tiềm năng chuyển đổi số trong giai đoạn tới của nước ta vẫn còn rất lớn khi khối tư nhân và quốc doanh đều nhận thấy rõ lợi ích từ công tác này. Quy mô nền kinh tế số năm 2022 đạt khoảng 23 tỷ USD, tăng 28% so với cùng kỳ, cao nhất trong khu vực Đông Nam Á và được dự báo tăng lên trên 50 tỷ USD trong năm 2025.

Nhìn chung, thương vụ lên sàn chứng khoán của VNG là một tín hiệu tốt với thị trường nói chung và nhóm cổ phiếu công nghệ nói riêng. Tuy nhiên, khó có thể kỳ vọng vào một con sóng công nghệ thực sự lớn do định giá của các doanh nghiệp đầu ngành đều không rẻ cũng như khả năng đột phá vẫn còn bỏ ngỏ.