EU sắp dỡ bỏ lệnh cấm vận với vùng đất chiến lược của Nga vì lo sợ căng thẳng ngày càng leo thang

EU đang đối mặt với sự thật

Để có thể vận chuyển hàng hóa tới vùng lãnh thổ Kaliningrad, Nga phải dựa vào đường sắt và đường bộ thông qua lãnh thổ của Litva. Tuy nhiên, kể từ hôm 17/6, một số hàng hóa Nga đã bị chặn lại vì các lệnh trừng phạt của EU. 

Theo một nguồn tin của Reuters, các quan chức phương Tây đang có những đàm phán về việc miễn trừ các lệnh trừng phạt cho vùng lãnh thổ này vào đầu tháng 7.

Dù các nước phương Tây một lần nữa khẳng định lại cam kết của mình khi ủng hộ Ukraine tại hội nghị thượng đỉnh G7 và NATO trong tuần này nhưng cả châu Âu đều khó có thể vừa áp đặt các lệnh trừng phạt nghiêm khắc vừa muốn tránh leo thang, giảm căng thẳng với Nga được. 

Chính vì thế, các quan chức châu Âu cùng với sự hậu thuẫn của “anh cả” Đức, đang tìm kiếm một sự thỏa hiệp với Nga.

Nguồn tin này còn cho biết, nếu tuyến đường truyền thống để hàng hóa của Nga lưu thông đến Kaliningrad không được không phục thì Litva lo ngại rằng Moscow có thể sử dụng đến quân đội để tạo một hành lang trên bộ đi qua lãnh thổ của quốc gia Baltic này. 

Hiện tại, Đức đang có binh sĩ đóng quân tại Litva, nếu có vấn đề gì xảy ra Đức lo ngại sẽ phải cuốn vào cuộc đối đầu trực diện với Nga và các đồng minh khối NATO. Nền kinh tế lớn nhất châu Âu này đang phụ thuộc rất nhiều vào nguồn khí đốt đến từ Nga và có thể tổn thương dù chỉ có một sự cắt giảm nào.

“Chúng ta phải đối mặt với sự thật”, nguồn tin của Reuters nói, đồng thời miêu tả rằng Kaliningrad chính là mảnh đất “linh thiêng” của Moscow.

Nguồn tin còn thừa nhận rằng, kết quả thỏa hiệp này có thể sẽ không đạt được sự công bằng: “Tổng thống Putin có nhiều quyền lực đàm phán hơn EU. Tìm kiếm một thỏa hiệp sẽ mang lại lợi ích cho EU”.

Sự thỏa hiệp của EU

Một người phát ngôn Bộ ngoại giao cho biết Litva sẽ tiếp tục có các buổi tham vấn với Ủy ban châu Âu về vấn đề triển khai các lệnh trừng phạt. 

“Các biện pháp trừng phạt vẫn phải được thực thi. Bất kỳ các quyết định nào được đưa ra ở thời điểm hiện tại không được làm suy giảm uy tín và hiệu quả của chính sách trừng phạt”, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Litva cho biết.

“Vì hàng hóa có thể quá cảnh tới Kaliningrad qua nhiều quốc gia thành viên khác của EU, nên giải thích của Ủy ban châu Âu về cách thực hiện các lệnh trừ phạt đang ban hành của EU… không thể chỉ giới hạn ở Litva”, người phát ngôn nói. 

Một người phát ngôn của Ủy ban châu Âu khác nhắc tới tuyên bố vào hôm 22/6 vừa qua về việc Litva đang thực hiện các biện pháp hạn chế của châu Âu, đồng thời khẳng định hàng hóa thiết yếu đi tới Kaliningrad sẽ không bị cản trở. 

Theo Reuters, một người có thông tin trực tiếp về vấn đề này cho biết, thỏa thuận có thể sẽ được thực hiện vào ngày 10/7 tới đây, còn người thứ hai lại cho biết thỏa thuận có thể sẽ công bố ngay trong tuần tới.

Thỏa hiệp này được đưa ra có thể giúp miễn trừ hàng hóa của Nga tới Kaliningrad khỏi các lệnh trừng phạt còn lại của EU, lý do hoạt động vận chuyển hàng hóa này không phải là hoạt động thương mại quốc tế bình thường. 

Sự nhượng bộ này của EU chỉ có thể được chấp nhận với điều kiện hàng hóa của Nga nằm trong danh mục trừng phạt phải sử dụng ngay tại Kaliningrad chứ không nhằm mục đích xuất khẩu. Hơn nữa, việc xác định điểm đến cuối cùng của hàng hóa chính là một bài toán khó dành cho Litva và có thể gây thêm nhiều tranh chấp với Nga. 

Một nguồn tin khác thì cho biết, các miễn trừ này có thể được đưa ra với Kaliningrad dựa trên vấn đề nhân đạo. Tuy nhiên, Litva khá dè dặt phải liệt kê những gì mà họ có thể nhượng bộ với Nga. 

Lời đe dọa cứng rắn của Nga

Litva, quốc gia trước đây thuộc Liên Xô, hiện đang là một trong những nước chỉ trích Nga gay gắt nhất trong liên minh châu Âu. Nước này cũng có mâu thuẫn với các quan chức Đức và Brussels, khi hai nước này muốn xoa dịu chiến tranh.

Hiện tại, Nga bị EU áp đặt các lệnh trừng phạt khiến cho việc vận chuyển sắt, thép và kim loạt đến Kaliningrad qua các nước EU. 

Hiện tại, danh sách hàng hóa bị trừng phạt sẽ mở rộng sang cả xi măng và rượu từ ngày 10/7, than đá và dầu mỏ sẽ dẫn ra lần lượt vào tháng 8 và tháng 12. Khi giai đoạn cuối bắt đầu, khoảng một nửa số hàng hóa từ Nga gửi đến Kaliningrad sẽ nằm trong danh sách bị trừng phạt. 

Trong khi đó, hành khách và thực phẩm sẽ không bị cấm vận, bên cạnh đó Kaliningrad vẫn có thể được tiếp tế bằng máy bay hoặc đường biển.

Trong thời gian gần đây, Moscow cũng đã công kích EU bằng cách cắt giảm nguồn cung khí đốt khiến Đức phải gồng mình phân chia năng lượng và lo lắng theo dõi tình hình tại Kaliningrad.

Vào tuần này, Ông Dmitry Medvedev, Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Nga cho biết, việc hạn chế vận chuyển hàng hóa từ Nga đến Kaliningrad là một phần của cuộc chiến ủy nhiệm của châu Âu và Nga có nhiều cách để trả đũa lại. 

Ông nói thêm: “Các biện pháp mang tính kinh tế có thể cắt đứt các nguồn dưỡng khí từ các nước láng giềng Baltic của Nga, nước đang thực hiện các hành động thù địch”.

“Nga cũng có thể sử dụng các biện pháp bất đối xứng… nhiều khả năng sẽ khiến cho leo thang căng thẳng hơn”, ông nói.