EOQ là gì? Ứng dụng của EOQ trong kinh doanh

Những thông tin cung cấp cho bạn về EOQ là gì

Cùng đi tìm câu trả lời về “EOQ là gì?” 

EOQ chính là từ viết tắt của cụm từ Economic Order Quantity. Cụm từ này khi dịch sang tiếng Việt có thể được hiểu là “Số lượng đặt hàng kinh tế”. Đây chính là thuật ngữ được dùng trong việc quản lý các mặt hàng còn tồn kho hiện nay. 

Về ý nghĩa, thuật ngữ EOQ này dùng để ám chỉ việc số lượng đặt hàng lý tưởng nhất mà các công ty, doanh nghiệp nên mua cho hàng tồn kho với một chi phí sản xuất và một nhu cầu cụ thể nhằm giảm thiểu được tổng chi phí nắm giữ và chi phí dùng để đặt hàng. 

Mô hình này đã xuất hiện và được coi là một mô hình lập kế hoạch sản xuất lâu đời nhất hiện nay. 

Đặc điểm của mô hình EOQ là gì? 

Là mô hình dùng để quản lý hàng tồn kho, EOQ mang tính chất định lượng dùng để xác định mức tồn kho tối ưu cho các doanh nghiệp hiện nay.

Điều này được thực hiện dựa trên 2 cơ sở là 2 loại chi phí tồn tại bên trong doanh nghiệp. Đó chính là chi phí dùng để đặt mua hàng với chi phí dùng để trữ hàng tồn kho. 

Trên thực tế thì hai loại chi phí này sẽ có giá trị tỷ lệ nghịch với nhau. Tức là trường hợp chi phí các nguyên vật liệu, hàng hóa tăng lên thì chi phí dùng để đặt hàng sẽ giảm xuống.

Nhưng khi đó, chi phí dùng để trữ hàng tồn kho sẽ tăng lên. Mục đích chính của mô hình EOQ này chính là tính toán làm sao cho tổng của hai loại chi phí ở mức thấp nhất có thể.

Tổng quan về mô hình EOQ 

Hiện nay, mô hình EOQ chỉ được áp dụng khi nhu cầu về một sản phẩm hay hàng hóa nào đó không có sự thay đổi trong vòng một năm và mỗi một đơn giao hàng mới này sẽ được giao hàng đầy đủ khi hàng tồn kho về không. 

Bên cạnh đó, việc đặt hàng này sẽ có một giá cả hay một chi phí cố định nhất định dù số lượng đặt hàng là bao nhiêu đi chăng nữa. Thêm vào đó, sẽ là chi phí cho việc lưu trữ hàng trong kho. Thỉnh thoảng nó cũng sẽ được biểu thị bằng chính tỷ lệ phần trăm của chi phí mua hàng. 

Chính vì thế, điều cần xác định ở đây là làm thế nào để có thể tối ưu được lượng sản phẩm đặt hàng để có thể giảm chi phí cho việc mua hàng và giao sản phẩm hiện nay. 

Để đề ra được các giải pháp cho các vấn đề này thì việc cần lưu ý là các thông số liên quan đến giải pháp đó. Có thể được nhắc đến như tổng nhu cầu về mặt hàng trong một năm, chi phí dùng mua hàng cho các loại hàng hóa khác nhau, chi phí dùng đặt hàng dành cho một mặt hàng cố định, cuối cùng là chi phí dùng lưu trữ cho từng mặt hàng ở mỗi năm. 

Các biến số và giả định trong mô hình EOQ 

Đầu tiên chúng ta sẽ đi tìm hiểu các biến số trong mô hình EOQ là gì? 

Các biến số trong EOQ 

Để có thể sử dụng một cách thành thạo mô hình EOQ thì người chịu trách nhiệm tính toán sẽ phải nắm chắc các biến tồn tại trong mô hình này. Từ đó xác định được các thông số cụ thể, tìm hiểu được mối quan hệ giữa các biến số để cho việc thực hiện tính toán trở nên dễ dàng hơn. 

Nếu không nắm được kiến thức hay sự hiểu biết về mô hình này thì bạn sẽ rất khó khăn trong việc áp dụng nó vào trong kinh doanh hay quản lý các mặt hàng tồn kho sau đó. 

Các biến số cần được nói đến trong mô hình EOQ có thể được nói đến như: 

- T: tổng chi phí hàng tồn kho hàng năm 

- P: đơn giá mua và đơn giá sản xuất 

- Q: số lượng đặt hàng 

- Q*: số lượng đặt hàng tối ưu 

- D: lượng nhu cầu hàng năm 

- K: chi phí cố định cho một đơn hàng 

- h: chi phí nắm giữ hàng năm trên một đơn vị hay còn gọi là chi phí vận chuyển. 

Giả định trong mô hình EOQ là gì? 

Mô hình này khá là dễ dàng để có thể áp dụng và thực hiện. Tuy nhiên, bên cạnh điều này chính là việc cần phải có sự giả định về các yếu tố cho trước. Các giả định đó chính là: 

- Đầu tiên, nhu cầu về mặt hàng hay sản phẩm gần như được coi là cố định và xác định từ trước 

- Về mặt thời gian thì từ khi đặt hàng cho tới khi nhận hàng không đổi. 

- Điều kiện tiên quyết là không được phép để xảy ra các hiện tượng thiếu hàng 

- Phần chi phí dùng cho việc đặt hàng là chi phí đã được ấn định và sẽ không có sự thay đổi. Chi phí này sẽ không liên quan đến số lượng đặt hàng hay những chính sách chiết khấu về giá cả. 

- Sản phẩm chỉ được coi là một loại duy nhất và không có trường hợp xem xét với việc có nhiều mặt hàng khác nhau. 

Áp dụng mô hình EOQ trong lĩnh vực kinh doanh 

Từ các biến số và các giả định trên, ta có thể áp dụng mô hình EOQ trong lĩnh vực kinh doanh và quản lý mặt hàng tồn kho hiện nay.

Áp dụng công thức EOQ cho một mặt hàng cụ thể để có thể tìm thấy được điểm tối thiểu trong chi phí: 

Tổng chi phí = Chi phí để mua hàng (chi phí sản xuất) + Chi phí để đặt hàng + Chi phí nắm giữ 

Trong đó ta có thể hiểu: 

- Về chi phí dùng mua hàng: đây là loại chi phí thể hiện sự biến đổi của hàng hóa. Chi phí này thể hiện qua công thức Đơn giá mua hàng x Lượng nhu cầu hàng của năm hay kí hiệu là P x D. 

- Về chi phí dùng đặt hàng: đây là loại chi phí thể hiện qua công thức K x D/Q 

- Về chi phí dùng để nắm giữ: nó thể hiện số lượng trung bình trong kho và  công thức: h x Q/2 

Từ đó, chúng ta có thể tính được tổng chi phí ta phải chi trong quá trình kinh doanh. 

Ta cũng có thể sử dụng công thức tính lượng đặt hàng của một mặt hàng nào đó sao cho tổng chi phí lưu trữ ở mức thấp nhất. 

Khi đó: Q* = √2DK/h 

Dựa vào công thức này ta có thể tính toán số lượng đặt hàng ra sao để chi phí lưu trữ ở mức thấp nhất có thể. 

Những hạn chế còn tồn đọng của mô hình EOQ 

Mặc dù có lợi ích đáng kể cho việc tính toán để các doanh nghiệp có thể định lượng số hàng cần thiết. Tuy nhiên, mô hình EOQ này cũng tồn tại một số hạn chế nhất định. 

Điều đầu chính là việc các đầu vào của công thức cần có một giả định về nhu cầu của người dùng là không đổi trong ít nhất một năm. Đây là điều khó có thể thành sự thật vì nhu cầu của con người mỗi lúc một khác. 

Thứ hai, phép tính cũng giả định cả chi phí đặt hàng và chi phí lưu trữ hàng hóa không đổi. Chính điều này đã gây khó khăn cho việc tính toán trở nên là không thể với một vài sự kiện kinh doanh. 

Tổng kết 

Có thể nói, mô hình EOQ đang khá được trọng dụng trong việc quản lý hàng tồn kho hay tính toán các chi phí liên quan trong lĩnh vực kinh doanh.

Tuy nhiên, vẫn có có những hạn chế nhất định của EOQ còn tồn tại. Mặc dù vậy, những lợi ích mà EOQ đem lại vẫn không thể phủ nhận được. Mong rằng bài viết này đã giúp bạn hiểu về EOQ là gì qua đó có thể áp dụng được mô hình này trong kinh doanh.