Dư nợ cho vay tại các công ty chứng khoán ước tính lên đến 150.000 tỷ đồng sau quý 2

Theo Nhịp sống thị trường, sau nhịp điều chỉnh trong tháng 4, thị trường chứng khoán trong nước đã phục hồi mạnh mẽ trong phần còn lại của quý 2 cùng làn sóng nhà đầu tư mới tham gia đông đảm. Tâm lý nhà đầu tư được cải thiện một cách rõ rệt, nhu cầu sử dụng đòn bẩy theo đó cũng tăng mạnh.

Tính đến thời điểm cuối quý 2, dư nợ cho vay tại các công ty chứng khoán ước tính lên đến 150.000 tỷ đồng, tăng 27.000 tỷ (~1,1 tỷ USD) so với hồi cuối quý 1. Bên cạnh đó, dư nợ margin cũng tăng khoảng 24.000 tỷ so với cuois quý 1, ước đạt 142.000 tỷ đồng tại thời điểm ngày 30/6, còn lại là ứng trước tiền bán. Con số này tương đương với thời điểm giữa năm ngoái.

Sau quý 2, thị trường ghi nhận thêm 2 công ty chứng khoán có dư nợ cho vay trên 10.000 tỷ là VPS và TCBS bên cạnh Mirae Asset và SSI. Tuy nhiên, số lượng này vẫn ít hơn so với thời điểm đỉnh cao khi dư nợ cho vay của các công ty chứng khoán lập kỷ lục 200,000 tỷ vào cuối quý 1 năm ngoái. Thời điểm đó, thị trường có tới 6 công ty chứng khoán có dư nợ trên 10.000 tỷ.

Đa phần các công ty chứng khoán đều ghi nhận dư nợ cho vay vào cuối quý 2 tăng so với thời điểm ngày 31/3. Tất cả 10 công ty chứng khoán sở hữu dư nợ cho vay lớn nhất thị trường đều đã mở rộng quy mô hoạt động trong quý vừa qua. So với thời điểm cuối quý 1, toàn thị trường có 9 công ty chứng khoán ghi nhận dư nợ cho vay tăng trên nghìn tỷ, 2/3 trong số đó nằm trong top 10.

Trong các công ty này, VPS là cái tên có dư nợ cho vay tăng mạnh nhất với hơn 3.300 tỷ đồng, đạt gần 10.800 tỷ, đây là mức cao nhất kể từ khi hoạt động. Bên cạnh đó, hai công ty dẫn đầu là Mirae Asset và SSI cũng đều có mức dư nợ cho vay tăng mạnh lần lượt là 2.900 và 2.300 tỷ đồng so với thời điểm cuối quý 1. Trong top đầu này còn có HSC, KIS và MBS cũng đẩy mạnh hoạt động cho vay trong quý 2.

Việc nhà đầu tư mạnh dạn hơn trong việc sử dụng đòn bẩy cũng góp phần đẩy thanh khoản thị trường cải thiện trong thời gian vừa qua, đặc biệt là vào tháng 6. Giá trị giao dịch nhiều phiên đã trở lại ngưỡng tỷ USD. Riêng sàn HoSE, giá trị khớp lệnh bình quân phiên trong tháng 6 đạt trên 15.000 tỷ, tăng hơn 40% so với tháng trước và cũng là mức cao nhất trong vòng hơn 1 năm kể từ tháng 4/2022. Thanh khoản dồi dào vẫn tiếp tục được duy trì trong tháng 7.

Cú huých giảm lãi suất

Cú huých được đánh giá là có tác động lớn nhất lên dư nợ margin và thanh khoản thị trường là xu hướng giảm của lãi suất trong thời gian vừa qua. Tính từ trung tuần tháng 3, Ngân hàng Nhà nước đã có 3 đợt giảm lãi suất điều hành liên tiếp. Sau nhịp điều chỉnh của Ngân hàng Nhà nước, lãi suất huy động và cho vay tại các ngân hàng thương mại cũng “rục rịch” giảm theo.

Có thể nói, lãi suất huy động giảm đã giúp thị trường chứng khoán dần trở nên hấp dẫn hơn so với đầu năm 2023. Lãi suất giảm được kỳ vọng sẽ dần tác động tích cực tới thu nhập thị trường trong thời gian tới cũng như giảm chi phí cơ hội khi đầu tư chứng khoán. Theo các đơn bị phân tích, một phần tiền gửi ngân hàng đã chuyển sang kênh cổ phiếu dù con số này có thể không quá lớn.

Trong khi đó, lãi suất cho vay của các ngân hàng thương mại cũng đã góp phần làm giảm chi phí vốn, từ đó giúp các công ty chứng khoán có thêm dư địa để giảm lãi suất margin. Theo đó, nhiều công ty chứng khoán đã tung ra các gói ưu đãi nhằm kích thích nhu cầu sử dụng đòn bẩy của các nhà đầu tư. Như vậy, lãi suất giảm là một yếu tố quan trọng thúc đẩy các nhà đầu tư mạnh dạn hơn trong việc sử dụng margin.

SGI Capital cho rằng, nhờ đồng VND ổn định cũng như lạm phát hạ trong nửa năm qua, Ngân hàng Nhà nước đã có thêm dư địa để hạ mạnh lãi suất cũng như tăng thanh khoản cho hệ thống ngân hàng. Các lãi suất chủ chốt bao gồm lãi tiền gửi tiết kiệm, trái phiếu Chính phủ và lãi suất liên ngân hàng đều giảm mạnh về mặt bằng hồi cuối quý 2/2022. Theo quỹ đầu tư này, nếu VND không mất giá trên 3% so với thời điểm đầu năm, Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục ưu tiên hạ lãi suất.

Trong một báo cáo gần đây, SGI Capital cho rằng, thanh khoản của thị trường chứng khoán sẽ duy trì mặt bằng mới và có thể tiếp tục cải thiện nhờ dòng tiền nhàn rỗi phân bổ vào thị trường khi lãi suất tiền gửi đã hạ trung bình từ 2-3% và có thể tiếp tục hạ thêm do tín dụng yếu. Bên cạnh đó, dư nợ margin của các công ty chứng khoán cũng bắt đầu tăng nhanh hơn so với chỉ số dù chưa tới mức cảnh báo. SGI Capital cho rằng, tỷ lệ margin có thể sẽ còn tăng khi dòng tiền mới tự tin về xu hướng lãi suất giảm.

Còn theo Dragon Capital đánh giá, thị trường Việt Nam vẫn có thể duy trì mở rộng chính sách tiền tệ như một “liều thuốc bổ” ngắn hạn hỗ trợ cho nền kinh tế trong giai đoạn khó khăn. Tuy nhiên, khó có thể cải thiện tăng trưởng trong nửa sau năm 2023 nếu thiếu đi sự đồng hành của chính sách tài khóa, đặc biệt là đầu tư công.

Đồng quan điểm, Pyn Elite Fund cũng nhận định những hành động của Chính phủ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong năm nay. Những quyết định của Chính phủ nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và khôi phục niềm tin của nhà đầu tư. Những biện pháp này đang có tác động tích cực đến xu hướng và sức mạnh của thị trường chứng khoán và có thể tiếp tục trong những tháng tiếp theo.