Chuyên gia chỉ ra 7 sai lầm khiến 90% nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán đều thua lỗ

Theo Nhịp sống thị trường, chứng khoán trong nước nối dài mạch tăng điểm, chỉ số VN-Index tiếp tục ghi nhận chuỗi 7 phiên bứt phá liên tiếp. Nhìn xa hơn, kể từ cuối tháng 4 đến nay, thị trường chứng khoán  đã tăng một mạch gần 140 điểm (+14%) để tiến lên mốc 1.173 điểm. Trong suốt quá trình leo dốc kéo dài suốt 3 tháng qua, gần như thị trường không có một nhịp điều chỉnh nào đáng kể.

Khi thị trường tăng tốc, nhiều nhà đầu tư nhanh nhạy đã giải ngân ở vùng giá thấp chắc hẳn đã có mức lợi nhuận đang kể. Tuy nhiên, vẫn còn rất nhiều người “lỡ sóng” khi đứng ngoài thị trường. Thậm chí, khi dòng tiền xoay trục nhanh giữa các nhóm cổ phiếu, không ít nhà đầu tư vẫn chịu thua lỗ nếu không bắt đúng sóng ngành.

Theo ông Phan Dũng Khánh - Giám đốc Tư vấn Đầu tư Maybank Investment Bank nhận định, ngay cả khi thị trường đi lên nhưng nhiều người vẫn không tránh khỏi thua lỗ. Dẫn lời của một vị lãnh đạo công ty chứng khoán về phát ngôn 90% nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán đều thua lỗ, ông Khánh cho rằng có thể họ mắc phải một số sai lầm dưới đây:

Thứ nhất, tâm lý chủ quan. Trên lý thuyết, những nhà đầu tư lão luyện sẽ kiếm lời nhiều hơn, nhưng một khi thua lỗ thì mức độ nặng nề hơn rất nhiều. Bởi trên thực tế, vị chuyên gia cho rằng nhiều người thua vì quá giỏi, thất bại vì chính ưu thế của mình.

Ông Phan Dũng Khánh cho biết, không ít người đã chiến thắng trong 99 lần đầu tư trên thị trường, nhưng lại mất hết khi all in - full margin ở trận thứ 100. Bởi trong 99 lần đầu tư trước đó, họ luôn giữ mức độ vốn vừa phải, tuân thủ luật chặt chẽ. Tuy nhiên, khi họ đã quá tự tin vào khả năng của bản thân sẽ mắc phải sai lầm dẫn đến “cháy tài khoản”.

Thứ hai, bỏ lỡ cơ hội vì thua lỗ trước đó. Vị chuyên gia lấy dẫn chứng cho điều này khi cho rằng cú sập mạnh trong năm 2022 đã khiến nhiều người có tâm lý “chim non sợ cành cong”. Mặc dù thị trường 6 tháng đầu năm nay tăng mạnh, nhưng nhiều người vẫn ôm tiền đứng ngoài và bỏ lỡ rất nhiều cơ hội.

Thứ ba, lựa chọn sai cổ phiếu và luôn cho rằng giá có thể về đỉnh cũ. Sau một chu kỳ giảm, giá nhiều cổ phiếu đã chia đôi, chia ba so với đỉnh. Nhiều kỳ vọng lạc quan cho rằng khi thị trường bước vào chu kỳ tăng thì sớm muộn cổ phiếu cũng vượt đỉnh cũ. Tuy nhiên, ông Khánh cho biết, sự thật là có những cổ phiếu không bao giờ quay lại đỉnh cũ khi doanh nghiệp của họ vẫn tồn tại nhưng không bao giờ có thể trở lại được thời hoàng kim.

Ông Phan Dũng Khánh nhận định rằng, thị trường tăng nhưng nhiều người vẫn không thể kiếm lời do họ giữ những cổ phiếu với kỳ vọng quá lớn. Không chỉ nhà đầu tư lướt sóng mà những người có tầm nhìn dài hạn vẫn có thể mất tiền khi lựa chọn sai cổ phiếu.

Thứ tư, vay nợ quá nhiều và dùng đòn bẩy tài chính sai. Dù việc sử dụng đòn bẩy cao có thể mang lại lợi nhuận lớn cho các nhà đầu tư, nhưng rủi ro cũng tăng lên đáng kể. Càng sử dụng margin thì tỷ lệ khuếch lãi và lỗ cũng tăng lên tương ứng. Do vậy, nếu không có những phân tích kỹ lưỡng cũng như không chắc chắn về khoản đầu tư của mình thì nhà đầu tư không nên liều lĩnh sử dụng đòn bẩy.

Thứ năm là short sell. Khi thị trường liên tục tăng điểm, nhiều người vẫn “đánh” xuống, thậm chí còn cho rằng thị trường có thể tiếp tục xuống vùng đáy cũ. Theo chuyên gia, đây cũng là một yếu tố khiến các nhà đầu tư đánh mất cơ hội cũng như khó kiếm lời trên thị trường.

Thứ sáu, đầu tư quá ngắn hạn. Tùy vào trường phái đầu tư, song tầm nhìn dài hạn có thể sẽ giúp các nhà đầu tư “ăn” được những đợt sóng dài.  Ngược lại, chuyên gia cho rằng những đợt sóng quá nhỏ có thể khiến nhà đầu tư “bước hụt”. Bởi trong những con sóng ngắn hạn, các nhà đầu tư thường sử dụng tỷ lệ đòn bẩy rất cao. Theo đó, tỷ lệ nhà đầu tư ngắn hạn thua cuộc bao giờ cũng nhiều hơn nhà đầu tư dài hạn thua cuộc. Đầu tư lướt sóng cực ngắn thông thường chỉ dành cho những nhà đầu tư chuyên nghiệp, có nghệ thuật phòng thủ chặt chẽ, đánh tỷ lệ tiền đều nhau,...

Thứ bảy, cố dự báo biến động ngắn hạn của thị trường. Chuyên gia cho biết, nhiều người thường có xu hướng muốn dự báo diễn biến ngắn hạn của thị trường để thực hiện “mua đỉnh bán đáy”, nhưng điều này là rất khó.

“Tôi từng nghe một câu rất hay, cố gắng đi tìm lời giải thích cho biến động ngắn hạn của thị trường chẳng khác nào việc dò kết quả xổ số. Do đó, khi thị trường đi ngược vào dự báo, nhà đầu tư nên dừng giải thích tại sao, thay vào đó nên quan tâm đến việc giữ tiền để giữ cơ hội”, vị Giám đốc Maybank Investment Bank nêu quan điểm.

Nhận định về thị trường chứng khoán trong những phiên tới, Chứng khoán KBSV cho rằng, chỉ số VN-Index tăng điểm giằng co trong phiên giao dịch ngày 17/7 và hình thành mẫu nến spinning về cuối phiên. Sau khi tiếp cận cạnh dưới của vùng kháng cự gần mức 1.080 điểm, đà tăng của chỉ số có phần đang chững lại trước áp lực chốt lời ngắn hạn gia tăng. Áp lực rung lắc càng trở nên rõ nét hơn trong quá trình đi lên, vùng hỗ trợ gần quanh 1.15x được kỳ vọng đóng vai trò là lực đỡ ngắn hạn cho VN-Index trước khi phục hồi trở lại. Theo đó, các nhà đầu tư được khuyến nghị tiếp tục nắm giữ một phần vị thế theo xu hướng chính, đồng thời thực hiện trading quay vòng với phần còn lại và mua hỗ trợ/bán kháng cự tùy vào từng mã.

Chứng khoán BSC cho rằng, tuy thị trường vẫn đang trên đà tăng điểm nhưng những phiên gần đây nến thân ngắn xuất hiện nhiều, cho thấy thị trường đang ở trong trạng thái cẩn trọng. Công ty chứng khoán này dự báo, VN-Index có thể gặp phải rung lắc tại vùng giá cao trong những phiên tới.