Dòng tiền không còn dồi dào, cổ phiếu ngành nào sẽ "tạo sóng"?

Lãi suất tăng tạo áp lực cho thị trường chứng khoán

Việc Ngân hàng Nhà nước tăng lãi suất điều hành lần thứ 2 trong vòng 1 tháng với mức tăng tổng cộng lên tới 2% được đánh giá là một điều tất yếu trong bối cảnh chung với tình hình kinh tế thế giới. Tuy nhiên, điều này cũng vô tình làm ảnh hưởng đến triển vọng ngắn hạn của nền kinh tế nói chung cũng như các doanh nghiệp nói riêng.

Về mặt lý thuyết, việc tăng lãi suất điều hành có tác động cùng chiều với lãi suất tiền gửi và sau đó là lãi suất cho vay. Do đó, thị trường chứng khoán cũng sẽ chịu tác động, ít nhất là trong ngắn hạn và trung hạn, bởi dòng tiền có thể bị "chia lửa" cho kênh tiền gửi tiết kiệm và doanh nghiệp sẽ khó khăn hơn khi chi phí vốn đầu vào tăng.

Có thể thấy, sau động thái tăng lãi suất điều hành của Ngân hàng Nhà nước, nhiều công ty chứng khoán theo đó đã đồng loạt thông báo tăng lãi suất cho vay margin. Mặt bằng chung lãi suất cho vay ký quỹ trên thị trường hiện ở khoảng 13 - 15%.

Các chuyên gia kinh tế cho rằng, thị trường chứng khoán luôn song hành với dòng tiền. Vì vậy, khi dòng tiền không còn dồi dào thì thị trường từ nay đến cuối năm cũng sẽ chưa có khả năng hồi phục mạnh dù cho nhiều cổ phiếu đã giảm quá sâu, thấp hơn nhiều so với giá trị thực của doanh nghiệp.

Theo bà Trần Thị Khánh Hiền, Giám đốc Khối Phân tích, Công ty Chứng khoán VNDIRECT, nếu theo nguyên lý chung khi lãi suất tăng thường gây ra tâm lý cẩn trọng và phòng thủ trên thị trường chứng khoán. Khi mặt bằng lãi suất tăng lên một mức độ nào đó thì kênh chứng khoán sẽ giảm đi sự hấp dẫn.

Bà Hiền cho biết, để đánh giá thị trường chứng khoán Việt Nam trong tương quan với môi trường lãi suất tăng, bà sử dụng phương pháp định giá lợi suất thu thập thị trường (E/P). Nếu các nhà đầu tư thường quen với chỉ số P/E ( giá/thu nhập mỗi cổ phiếu) thì lợi suất thu nhập thị trường E/P là nghịch đảo của chỉ số trên, chỉ số E/P phản ánh lợi suất nhà đầu tư có thể nhận được nếu dựa vào tăng trưởng lợi nhuận của thị trường.

Theo ước tính của VNDirect, những doanh nghiệp niêm yết trên HoSE sẽ có mức tăng trưởng lợi nhuận khoản 23% trong năm 2022. Điều này đồng nghĩa với việc lợi suất thu nhập thị trường chứng khoán Việt Nam hiện đang ở mức gần 10%, cộng cả lợi suất từ cổ tức. Nếu so với lãi suất huy động 12 tháng của các ngân hàng thương mại hiện nay thì thị trường chứng khoán trong ngắn hạn sẽ kém hấp dẫn hơn (do xét thêm yếu tố rủi ro của kênh đầu tư này).

Đưa ra quan điểm lạc quan hơn, ông Trần Thăng Long, Giám đốc Phân tích Công ty Cổ phần Chứng khoán BIDV (BSC) nhận định, diễn biến thị trường chứng khoán toàn cầu thời điểm hiện tại khá xấu và đi xuống. Tuy nhiên, nội tại kinh tế Việt Nam cũng may mắn hơn khi trong dịch Covid-19, chúng ta không phải quá mạnh mẽ trong việc cắt giảm lãi suất cũng như thi hành chính sách tiền tệ nới lỏng. vì vậy vẫn còn những dư địa tăng trưởng. Bên cạnh đó, vẫn còn một phần quan trọng liên quan đến đầu tư công dự trữ cho Việt Nam.

Ông Long nhận định, trong tương lai 1-2 năm tới, nếu kinh tế toàn cầu rơi vào suy thoái hay tăng trưởng rất chậm thì chúng ta vẫn có những "room" chính sách để có thể thúc đẩy tăng trở lên. Còn với các doanh nghiệp sẽ phải thích nghi với một môi trường mới khi lãi suất tăng. Tuy nhiên, với những nỗ lực của Chính phủ, Quốc Hội, của Việt Nam cũng như những "room" chính sách của chúng ta vẫn còn thì Việt Nam vẫn là một điểm đến quan trọng hấp dẫn với nhà đầu tư trong cũng như quốc tế.

Nhóm ngành nào đáng đầu tư?

Bên cạnh đó, ông Trần Thăng Long cũng lưu ý, với một giai đoạn thị trường biến động lớn, cộng thêm những yếu tố bên ngoài không xác định được thì các hoạt động đầu tư ngắn hạn hay còn gọi là trading nên hạn chế hoặc chỉ nên duy trì ở một mức độ nhất định dựa theo khả năng kiểm soát rủi ro của chính nhà đầu tư. Còn với hoạt động đầu tư dài hạn, đây sẽ là một giai đoạn thử thách của nhà đầu tư. Ngoài ra, còn có thể cân nhắc đến những ngành ít chịu ảnh hưởng chung bởi lãi suất hay những yếu tố bên ngoài.

“Nhìn chung qua nhiều năm, qua các đợt khủng hoảng khác, những ngành liên quan đến tiêu dùng hoặc những ngành thiết yếu như: điện, nước, gas đều là những ngành tăng trưởng rất ổn định và không bị ảnh hưởng quá nhiều. Còn về mặt dài hạn, đối với Việt Nam thì mức P/E của thị trường chung rơi vào mức khoảng 10 lần, đang là một mức khá hấp dẫn”, ông Long cho hay.

Đồng quan điểm, ông Quản Trọng Thành, Giám đốc Khối Phân tích Maybank Investment Bank cũng cho rằng cơ hội để đầu tư giao dịch ngắn hạn sẽ rất khó. Vì vậy, nên chú ý giữ một trạng thái tiền tệ nếu có sự điều chỉnh đến mức định giá cũng như mức sinh lời hợp lý thì có thể nắm bắt cơ hội.

Theo đó, vị chuyên gia khuyến nghị, trong ngắn hạn, nếu để chọn ngành sẽ rất khó bởi tâm lý thị trường thay đổi nhanh. Nhưng nếu mục tiêu trong khoảng 6 tháng thì những cổ phiếu liên quan đến đầu tư công giảm mạnh như hiện nay là một cơ hội để tích lũy. Thứ hai là ngành liên quan đến khu công nghiệp, tỷ lệ lấy đầy của các khu công nghiệp tại Việt Nam đã lên mức cực kỳ cao đồng thời giá thuê đã tăng hơn 15%. Còn về mặt định giá thì ngành ngân hàng đã điều chỉnh từ trước và nếu có điều chỉnh thêm thì quá rẻ. Sang năm 2023 có thể cân nhắc đến việc Trung Quốc mở cửa giúp đẩy mạnh nhu cầu về du lịch hoặc tiêu dùng thực phẩm. Còn với những ngành liên quan đến giá hàng hóa sẽ bị ảnh hưởng nhiều bởi hàng hóa bắt đầu có xu hướng điều chỉnh hạ nhiệt.