Doanh nghiệp các ngành sẽ chịu tác động ra sao khi điều chỉnh biên tỷ giá?

Ảnh hưởng tiêu cực lên thép, hàng không

Chuyên gia phân tích chiến lược của Chứng khoán Maybank Kim Eng (MBKE) - ông Hoàng Huy: “Có thể thấy, động thái nới rộng biên độ tỷ giá giao ngay USD/VND từ mức 3% lên 5% của Ngân hàng nhà nước chính là một biện pháp phá giá tiền đồng khoảng 2%”. 

Và ngay sau khi nới biên độ, Ngân hàng nhà nước cũng đã nâng tỷ giá bán ra cho các ngân hàng thương mại lên 24.380 VND, so với phiên thứ 5 tuần trước tăng gần 2%. Động thái này cũng khá là bất ngờ so với kỳ vọng 1% của MBKE. Mặc dù vậy thì mức biến động 2% này, theo ông Huy sẽ tiến hành mở rộng phạm vi biến động về tỷ giá. 

Ngòi ra, việc mở rộng biên độ khá lớn cũng cho thấy Ngân hàng nhà nước muốn gửi đi thông điệp rằng cơ quan chức năng cũng có đầy đủ các biện pháp bao gồm bán can thiệp, tăng tỷ giá cũng như tăng lãi suất để có thể kiềm chế áp lực về tỷ giá cũng như hoạt động đầu cơ ở trên thị trường. 

Dĩ nhiên, việc tăng tỷ giá cũng đã tác động đến các doanh nghiệp trong nước bởi vì kinh tế của Việt Nam là một nền kinh tế có độ mở rất cao, xuất nhập khẩu đã chiếm đến 2% tổng GDP của nền kinh tế. Khi nhìn vào các doanh nghiệp niêm yết ở trên sàn và khi tỷ giá tăng 1% ước tính sẽ làm giảm đi lợi nhuận của doanh nghiệp niêm yết khoảng 1 - 2%. 

Và tính từ đầu năm 2022 đến nay, VND đã mất khoảng 5 - 6% so với USD, MBKE cũng đã ước tính điều này sẽ làm giảm đi mức lợi nhuận của các doanh nghiệp phi ngân hàng khoảng 5%. Còn về ngành nghề, nhìn chung những doanh nghiệp nào vẫn còn vay nợ ngoại tệ lớn cũng sẽ bị ảnh hưởng tiêu cực trong đó có ngành thép, điện, hàng không,... Trái lại, ngành thủy sản và hóa chất, bất động sản khu công nghiệp cũng sẽ hưởng lợi. 

Ở chiều hướng khác, Chứng khoán KB Việt Nam (KBSV) cho biết tỷ giá bán USD của Ngân hàng Nhà nước đã được nâng lên xấp xỉ bằng với tỷ giá giao dịch ngoài thị trường tự do và đã đáp ứng đủ kỳ vọng của thị trường cho đến thời điểm hiện tại. 

Như thế, điều này cũng đã mang đến hai tác động trái chiều. Xét về mặt tích cực thì tâm lý trì hoãn giải ngân của các doanh nghiệp FDI bởi lo ngại phá giá VND cũng sẽ được giải tỏa phần nào so với giai đoạn trước khi mà Ngân hàng nhà nước cố giữ giá đồng nội tệ cũng sẽ tạo ra tâm lý lo ngại về khả năng VND sẽ bị đình giá quá cao. 

Còn ở nhóm các doanh nghiệp xuất khẩu có nguồn nguyên liệu đầu vào ít bị phụ thuộc vào nhập khẩu cũng sẽ được hưởng lợi bởi nguồn thu từ ngoại tệ khi tiến hành quy đổi sang VND sẽ tăng lên sau khi VND giảm giá. 

Xét về mặt tiêu cực, áp lực nhập khẩu lạm phát cũng sẽ gia tăng, từ đó có thể tác động liên đới lên mặt bằng lãi suất huy động và cho vay. Cũng theo đó, các doanh nghiệp có nguồn nguyên vật liệu đầu vào phụ thuộc nhiều vào nhập khẩu trong khi đầu ra chủ yếu có thể đáp ứng được nhu cầu tiêu dùng trong nước cũng sẽ chịu tác động bất lợi. 

Thời gian tới, dự báo diễn biến tỷ giá, công ty chứng khoán cho rằng bởi khả năng can thiệp của Ngân hàng Nhà nước đã phần nào bị hạn chế nên diễn biến về tỷ giá sẽ phụ thuộc nhiều vào diễn biến của đồng USD trên thị trường thế giới được thể hiện qua chỉ số Dollar Index.

Còn trong kịch bản lạm phát không hạ nhiệt như kỳ vọng, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) cũng đã tiếp tục đẩy nhanh tiến trình tăng lãi suất và USD cũng sẽ duy trì xu hướng tăng thì tỷ giá USD/VND có thể lên đến 24.700, cận trên +5% tỷ giá trung tâm. 

Chuyên gia công ty chứng khoán này cho biết: “Trong trường hợp xấu nhất, NHNN sẽ phải can thiệp bằng biện pháp nâng tỷ giá trung tâm". 

Đằng sau quyết định của Ngân hàng nhà nước

Đưa ra lý giải nguyên nhân mà Ngân hàng Nhà nước điều chỉnh biên độ tỷ giá, KBSV cho biết trong 9 tháng đầu năm, mục tiêu ưu tiên của Việt Nam chính là bình ổn lạm phát nên Ngân hàng Nhà nước cũng đã nỗ lực trong việc kiểm soát tỷ giá với mục đích hạn chế hiện tượng nhập khẩu lạm phát. 

Mặc dù vậy thì để có thể làm được điều này, thực tế cho thấy, Ngân hàng Nhà nước đã phải bán một lượng lớn USD ra hệ thống ngân hàng thương mại, ước tính vào khoảng 24 tỷ USD với mục đích đáp ứng nhu cầu ngoại tệ của thị trường. 

Chính việc này đã khiến cho dự trữ ngoại hối của Việt Nam giảm mạnh xuống dưới mức tiêu chuẩn là 12 tuần nhập khẩu và dư địa chính sách cũng đã dần bị hạn chế hơn so với trước. 

Như thé, việc Ngân hàng Nhà nước tiến hành nới rộng biên độ tỷ giá lần này phần nhiều là mang tính chất can thiệp kỹ thuật để từ đó có thể kết hợp nâng tỷ giá bán USD để có thể phù hợp hơn với diễn biến thực tế. 

Và còn theo Chứng khoán Rồng Việt, quyết định của Ngân hàng Nhà nước theo sau một loạt biến động trước đó trên thực tế của tiền tệ. 

Chi tiết, trong tháng 9 và nửa đầu tháng 10, Ngân hàng Nhà nước đã tiến hành điều chỉnh rất mạnh về tỷ giá trung tâm. Và tính từ đầu tháng 9 đến nay, tỷ giá trung tâm cũng đã điều chỉnh tăng 1,6% so với mức tăng chỉ 0,3% suốt giai đoạn từ tháng 1 - tháng 8/2022. 

Lũy kế tính đến ngày 17/10/2022, tỷ giá trung tâm đã tăng 1,9%, kết hợp với việc điều chỉnh biên độ thì vùng biến động cho phép của tỷ giá hiện tại là 22.407 - 24.765 VND/USD. Trong khi đó thì trên thị trường liên ngân hàng, tỷ giá đã tăng rất mạnh trong nửa đầu tháng 10 và so với cuối tháng 9 tăng 1,1%. 

Ở trên thị trường tự do, tỷ giá cũng đã đi lên nhưng mức độ cũng yếu hơn và tỷ giá tự do cũng chỉ tăng 0,5% so với cuối tháng 9. Tỷ giá liên ngân hàng và tỷ giá tự do cũng đã tăng lần lượt là 5,6% và 3,5% từ đầu năm đến hiện tại, chênh lệch tỷ giá tự do cũng như tỷ giá thị trường chính thức vì thế mà cũng đã thu hẹp đáng kể. 

Đến thời điểm hiện tại, USD vẫn neo cao áp lực bên ngoài đối với tỷ giá chưa chấm dứt và tỷ giá USD mới đây cũng đã tăng vượt ngưỡng 7,2. 

Mặc dù vậy thì VDSC cho rằng biến động của thị trường tiền tệ trong nước qua vụ việc của Vạn Thịnh Phát cùng với việc tiếp quản của Ngân hàng Nhà nước đối với Ngân hàng Thươn mại Cổ phần Sài Gòn (SCB) chính là yếu tố nội tại dẫn đến việc tỷ giá trên thị trường liên ngân hàng đã tăng nóng từ đầu tháng 10 đến hiện tại. 

Và từ đầu tháng 10 đến nay, Ngân hàng Nhà nước đã bơm ròng xấp xỉ 132.000 tỷ đồng qua thị trường mở, thời gian mới đây, Ngân hàng Nhà nước cũng đã thay đổi phương thức đấu thầu trên OMO từ đấu thầu lãi suất ở mức 5%/năm thể hiện cho việc Ngân hàng nhà nước thì đang cố gắng hỗ trợ thanh khoản cho hệ thống. 

Cũng theo đó, lượng dự trữ ngoại hối bán ra trong nửa đầu tháng 10 cũng đã thấp hơn đáng kể so với quy mô trong tháng 9. Và với diễn biến như trên, VDSC đã điều chỉnh kỳ vọng tiền đồng mất giá từ kịch bản 4 - 5% trong cả năm 2022 lên mức 7 - 8%.