Đi ô tô xếp hàng mua nhà ở xã hội: Họ vẫn đủ điều kiện

Nhà giàu mua nhà ở xã hội

Việc bốc thăm chọn người trúng suất mua nhà ở xã hội ở dự án NHS Trung Văn (Nam Từ Liêm, Hà Nội) mới đây gây nhiều xôn xao trong dư luận, không chỉ bởi số lượng người tham gia bốc thăm đông đảo, “tỷ lệ chọi” cao mà còn là hình ảnh hàng dài người đi “xế hộp” tới bốc thăm. Trong khi, đối tượng mua nhà ở xã hội là người có thu nhập thấp, khó khăn thì hình ảnh này đã khiến dư luận đặt ra nhiều nghi vấn.

Thực tế, tình trạng nhà giàu tranh suất mua nhà ở xã hội không quá hiếm trong thời gian qua. Thậm chí, nhiều môi giới bất động sản cho biết khách hàng không cần thiết đáp ứng tất cả các tiêu chí như quy định, vì sẽ có “dịch vụ” hoàn chỉnh hồ sơ.

Mới đây, Sở Xây dựng TP. Đà Nẵng cho biết đã yêu cầu chủ đầu tư 2 dự án nhà ở xã hội Công ty cổ phần Địa ốc Xanh Sài Gòn Thuận Phước và Công ty cổ phần đầu tư Sài Gòn - Đà Nẵng rà soát lại hồ sơ người đăng ký mua.

Cơ quan này cho rằng một số trường hợp đăng ký mua nhà ở xã hội tại lô đất B4-2 thuộc KĐT xanh Bàu Tràm Lakeside (đợt 4) cam kết không đóng thuế thu nhập cá nhân, nhưng Cục thuế TP Đà Nẵng đã phát hiện một số trường hợp có mã số thuế và đóng thuế thu nhập cá nhân.

Tương tự, Sở Xây dựng Bắc Ninh cũng phát hiện Khu nhà ở Bắc Từ Sơn (Đồng Nguyên, Từ Sơn) do Công ty TNHH Môi trường xanh làm chủ đầu tư chỉ có 33 hợp đồng hợp lệ trong số 107 khách hàng ký hợp đồng mua bán với chủ đầu tư. Riêng 33 hợp đồng hợp lệ này, đoàn kiểm tra phát hiện một số trường hợp không đúng đối tượng được mua.

Hoặc một ví dụ khác là ở khu nhà ở xã hội Cao Nguyên 3, phường Tân Hồng do Công ty cổ phần Cao Nguyên là chủ đầu tư có 167 khách hàng, cơ quan kiểm tra cũng đã phát hiện một số trường hợp không đúng đối tượng được mua nhà ở xã hội.

Nhà ở xã hội là chính sách nhân văn Nhà nước để người thu nhập thấp có nhà ở, tuy nhiên, chính sách này đang bị trục lợi.

Ông Nguyễn Thế Điệp, Phó chủ tịch CLB Bất động sản Hà Nội cho rằng, nhiều dự án nhà ở xã hội bán ra không đúng đối tượng, tình trạng “trục lợi chính sách” trong mua bán nhà ở xã hội vẫn còn.

“Nhiều người lợi dụng việc mua nhà ở xã hội không phải để ở mà để đầu tư, cho thuê, hoặc bán lại với giá cao hơn. Việc giá nhà ở xã hội chênh lệch cao với nhà ở thương mại nên càng khan hiếm”, ông Điệp nói.

Ông Nguyễn Anh Quê, Chủ tịch Tập đoàn G6 – một doanh nghiệp triển khai nhiều dự án nhà ở xã hội cho hay, nếu xét về mặt hồ sơ, hình thức, gần như 100% người dân đúng đối tượng, đặc biệt là tại các thành phố lớn. Tuy nhiên, vấn đề là hiện nay Việt Nam chưa thống kê, theo dõi chặt chẽ về vấn đề thu nhập, nên nhiều dự án nhà ở xã hội mở bán, người mua đi ô tô rất nhiều, nhưng về mặt hồ sơ thì họ lại đủ điều kiện. Đây chính là kẽ hở để xảy ra trục lợi.

Thực tế, hiện tượng người không đủ điều kiện thuê người đủ điều kiện làm hồ sơ mua nhà ở xã hội không quá hiếm. Một chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội cũng tiết lộ rất nhiều người mua nhà ở xã hội là “dân đầu tư”. Trong khi đó, việc chấm điểm theo hồ sơ, ai điểm cao thì cơ hội cao hơn, vì quỹ căn rất thiếu so với nhu cầu, nên xảy ra hiện tượng thuê cả thương binh, người có công… làm hồ sơ.

Thu hồi nhà ở xã hội nếu bán sai đối tượng

Cũng đề cập đến tình trạng hàng dài người đi ô tô xếp hàng bốc thăm suất mua nhà ở xã hội tại dự án NHS Trung Văn, ông Nguyễn Hữu Đường, Chủ tịch Tập đoàn Hòa Bình cho rằng đây là dự án ở vị trí đẹp, nhà ở có giá trị lớn, nếu bốc trúng suất mua thì lập tức có lãi lớn nên thu hút rất nhiều người tham gia bốc thăm, trong đó rất nhiều người đi ô tô. Theo ông Đường, một trong những giải pháp hữu hiệu để hạn chế thực trạng này là phải tăng nguồn cung, rút ngắn chênh lệch – cung – cầu.

Ông Nguyễn Thế Điệp cho rằng, các cấp chính quyền địa phương, cơ quan chủ quản phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc xác nhận của mình. Ngoài ra,ý thức của doanh nghiệp triển khai nhà ở xã hội cần nâng cao, chặt chẽ hơn, phối hợp với các cấp chính quyền địa phương để ngăn chặn trục lợi chính sách.

Còn ông Nguyễn Anh Quê nêu quan điểm, cần phải áp dụng công nghệ số, xây dựng đầy đủ dữ liệu về nhà ở, thu nhập thì mới có thể ngăn chặn dứt điểm tình trạng này. “Kể cả các thủ trưởng cơ quan xác nhận về thu nhập có đúng, nhưng một người lao động thường có nhiều nguồn thu, nên khó có thể giám sát chặt chẽ”, ông Quê nói.

Trả lời báo chí tại cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ vừa qua, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho hay, chính sách nhà ở xã hội với nhiều ưu đãi nhằm tạo điều kiện tiếp cận nhà ở cho người thu nhập thấp. Tuy nhiên, vừa qua ở nhiều địa phương có tình trạng cò mồi, trung gian lợi dụng sự khan hiếm để trục lợi.

“Nếu phát hiện nhà ở xã hội bán không đúng đối tượng sẽ thu hồi”, ông Sinh nói và cho rằng Bộ Xây dựng đã yêu cầu các địa phương thanh tra, kiểm tra vấn đề này.

Ngoài ra, Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh cũng cho rằng, các chủ đầu tư khi triển khai dự án nhà ở xã hội cũng phải xác minh các đối tượng theo đúng tiêu chí, quy định của pháp luật; trong đó phải nắm bắt được việc mua bán không đúng đối tượng, trường hợp bán ra trước 5 năm để ngăn chặn.

Tại một tọa đàm mới đây, ông Hà Quang Hưng, Phó cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng), cho biết hiện nay, cách thức lựa chọn người mua nhà ở xã hội là bốc thăm. Để được bốc thăm thì những đối tượng tham gia phải đáp ứng 10 điều kiện theo quy định. Trước đó đã có phương thức chấm điểm dựa vào các tiêu chí ưu tiên. Tuy nhiên, trong quá trình chấm điểm ở địa phương vẫn xuất hiện tiêu cực và do vậy, phương thức này cũng không giải quyết được vấn đề cốt lõi.

Theo ông Hưng, Bộ Xây dựng đang xây dựng cơ sở dữ liệu về đối tượng đủ điều kiện mua nhà ở xã hội sau khi địa phương xác nhận. Khi đó, có thể lên cổng thông tin để kiểm tra và điều này cũng đảm bảo người mua chỉ được mua nhà ở xã hội một lần.