Đề xuất chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội tại TP Hồ Chí Minh 

Nhằm triển khai nhanh, thu hút đầu tư 

Theo VnExpress, dự thảo hồ sơ xây dựng nghị quyết của Quốc hội về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Hồ Chí Minh đang được Bộ Tư pháp thẩm định. Bộ Kế hoạch và Đầu tư là cơ quan soạn thảo cho biết để xuất có mục đích rút ngắn thời gian so với thực hiện tuần tự theo Luật Quy hoạch đô thị. Đồng thời, đẩy nhanh tiến độ lập dự án đầu tư và cấp giấy phép xây dựng nhà ở xã hội, tăng nguồn cung, đáp ứng yêu cầu hiện tại. 

Cơ quan soạn thảo đặt kỳ vọng đề án này sẽ gỡ vướng mắc khi làm thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư, tạo điều kiện triển khai nhanh, thu hút thêm nhà đầu tư đưa quỹ đất vào phát triển các dự án nhà ở xã hội. 

Kế hoạch phát triển nhà ở giai đoạn 2021 - 2030 tại TP Hồ Chí Minh dự kiến có 2,5 triệu m2 sàn nhà ở với 35.000 căn. Tuy nhiên trong 2 năm qua, thành phố mới chỉ có một dự án nhà ở xã hội hoàn thành với 260 căn. Phần lớn các dự án đang thực hiện thủ tục đầu tư. 

Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng đề xuất thêm, nếu quy hoạch chi tiết, quy hoạch phân khu chưa phù hợp với quy hoạch chung thì TP Hồ Chí Minh sẽ được chấp thuận chủ trương đầu tư theo quy hoạch chung, chỉ tiêu hệ số sử dụng đất hoặc mật độ xây dựng theo quy định về nhà ở xã hội. 

Trong trường hợp quy hoạch chi tiết chưa phù hợp với quy hoạch phân khu thì thành phố vẫn được chấp thuận chủ trương đầu tư. Quy hoạch phân khu, chi tiết được phê duyệt trước khi lập báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng và các bước tiếp theo. 

Theo quy định của Luật Đầu tư, Nhà nước chỉ chấp thuận chủ trương đầu tư đối với dự án phù hợp với quy hoạch nhưng không nêu rõ cấp độ nào. Tuy nhiên trong thực tế khi triển khai các dự án nhà ở xã hội, nếu tăng mật độ xây dựng hoặc hệ số sử dụng đất thì phải điều chỉnh quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết.Quy định hiện hành cũng không nêu rõ phải điều chỉnh trước khi chấp thuận chủ trương đầu tư hay không. 

Theo đánh giá của cơ quan soạn thảo đánh giá, nếu thực hiện tuần tự các thủ tục điều chỉnh quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết, chấp thuận chủ trương thì sẽ kéo dài thời gian thêm một đến hai năm. 

Bộ Kế hoạch và Đầu tư mong muốn UBND TP Hồ Chí Minh được phê duyệt quy hoạch, bố trí quỹ đất xây nhà ở xã hội trong dự án thương mại tại các nơi khác trên địa bàn. Phía chủ đầu tư phải hoàn thành nghĩa vụ tài chính về đất đai với quỹ đất được hoán đổi trong dự án. 

Hiện nay, quy định các dự án nhà ở thương mại phải dành 20% quỹ đất xây nhà xã hội. Các chuyên gia và chủ đầu tư cho rằng quy định này rất bất cập, vì đối với các dự án nhỏ hoặc trong khu đất có giá trị thương mại rất cao nếu phải dành quỹ đất để xây nhà ở xã hội sẽ không đảm bảo hiệu quả. Bên cạnh đó, tại một số dự án cao cấp, người dân sống trong các căn nhà ở xã hội sẽ gặp khó khăn khi phải trả phí dịch vụ cao. Quỹ đất dành cho nhà ở xã hội dàn trải, nhỏ lẻ theo các dự án thương mại sẽ không phát huy được sự chủ động, linh hoạt của địa phương. 

Quy hoạch 38 ha xây dựng nhà ở xã hội 

Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, qua rà soát 34 dự án nhà ở thương mại tại TP Hồ Chí Minh, trong đó có 5 dự án thuộc khu cao cấp. "Người thu nhập thấp phải vào ở các căn nhà xã hội trong dự án thương mại cao cấp, tính riêng chi phí quản lý, vận hành tòa nhà và dịch vụ thiết yếu khác cũng không phù hợp với thu nhập của họ", cơ quan soạn thảo lập luận.

Sở Xây dựng TP Hồ Chí Minh cho biết, trong giai đoạn 2021 - 2025, trên địa bàn thành phố có khoảng 519.000 người dân cần nhà ở xã hội, trong 5 năm tiếp theo có hơn 524.000 người cần nhà ở xã hội, kể cả công nhân. Hiện thành phố đã bố trí 20 khu đất rộng 38 ha thuộc đề án đầu tư xây dựng ít nhất một triệu căn hộ cho người thu nhập thấp, công nhân tại các khu công nghiệp, tập trung nhiều nhất tại quận 12, Gò Vấp, Bình Tân. 

TP Hồ Chí Minh còn có quỹ đất 20% dành cho nhà ở xã hội, người thu nhập thấp tại 25 khu đất để xây dự án nhà ở thương mại, với tổng diện tích 57 ha. Trong đó, 14 dự án có đất sạch đang làm thủ tục đầu tư xây dựng dự án nhà ở xã hội. 

Tính đến 21/12/2022, tại TP Hồ Chí Minh có một dự án nhà ở xã hội được hoàn thành và đưa vào sử dụng là dự án Khu nhà ở xã hội Bình Trưng Đông, tại phường Bình Trưng Đông, TP Thủ Đức với 260 căn hộ. 

Có 9 dự án nhà ở xã hội đang thi công với quy mô gần 6.491 căn, gồm 4 dự án nhà ở xã hội độc lập quy mô 3.004 căn và 5 dự án sử dụng quỹ đất 20% xây dựng nhà ở xã hội quy mô 3.227 căn. Có 2 dự án nhà cho công nhân thuê đang thi công với quy mô 1.400 căn.

Thành phố dự kiến sẽ hoàn thành thêm 1 dự án là Khu nhà ở thuộc khu dân cư phường Tân Phú, quận 9 (nay là TP Thủ Đức).

Trong năm 2022, TP Hồ Chí Minh có 5 dự án được khởi công mới, gồm 4 dự án nhà ở xã hội tại Thủ Đức và huyện Bình Chánh, 1 dự án nhà lưu trú công nhân trong khu chế xuất.

Các dự án này bao gồm: Nhà lưu trú công nhân Khu Chế xuất Linh Trung II, tại phường Linh Trung, Thủ Đức; chung cư nhà ở xã hội thuộc Khu dân cư tại phường Long Trường, Thủ Đức; chung cư nhà ở xã hội thuộc Khu nhà ở Nguyên Sơn tại xã Bình Hưng, huyện Bình Chánh; dự án chung cư nhà ở xã hội Dragon E - Home thuộc Khu nhà ở Dragon Village phường Phú Hữu, Thủ Đức; nhà ở xã hội MRI thuộc Khu dân cư Tân Thuận Tây, quận 7.