Chuyên gia VinaCapital: Chứng khoán Việt Nam sẽ hồi phục mạnh mẽ khi Fed nới lỏng việc tăng lãi suất

Việt Nam đang chống chịu tốt hơn đối với việc Fed tăng lãi suất

Theo Nhịp Sống Kinh Tế, trong báo cáo mới đây, ông Michael Kokalari, CFA Chuyên gia Kinh tế trưởng của VinaCapital cho rằng, những nỗ lực của Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ (Fed) nhằm kiềm chế lạm phát, chủ yếu gây ra bởi các vấn đề về chuỗi cung ứng toàn cầu, đã khiến cho thị trường chứng khoán trên toàn thế giới lao dốc. Nhiều nhà đầu tư đặc biệt lo ngại về khả năng sẽ xảy ra một "cơn bão" đối với các nền kinh tế ở thị trường mới nổi, do lãi suất toàn cầu tăng mạnh, chỉ số USD/DXY tăng khoảng 10% so với cùng kỳ năm 2021 và sự gia tăng gần đây của giá năng lượng và thực phẩm.

"Thị trường chứng khoán Việt Nam đã giảm hơn 20% so với đầu năm, một phần do chỉ số S&P 500 đã điều chỉnh 21% so với đầu năm vì hiện tượng "hệ số tương quan tiến đến một trong giai đoạn thị trường điều chỉnh" và một số yếu tố nội tại khác. Tuy nhiên, chúng tôi tin rằng nền kinh tế Việt Nam đang chống chịu tốt hơn với những khó khăn hiện tại ở Mỹ và châu Âu so với trước đây, nhờ các chính sách của Chính phủ đưa ra trong suốt thập kỷ qua để bảo vệ nền kinh tế của đất nước khỏi những cơn bão kinh tế toàn cầu", báo cáo VinaCapital nêu rõ.

Theo ông Michael Kokalari, khả năng chống chịu của Việt Nam đối với chính sách thắt chặt tiền tệ toàn cầu đã được cải thiện. Cụ thể là vào các giai đoạn biến động của thị trường chứng khoán toàn cầu trong quá khứ đã ảnh hưởng nặng nề đến Việt Nam - bao gồm cuộc Khủng hoảng Tài chính Toàn cầu năm 2008, sự kiện "Taper Tantrum" của Fed vào năm 2013 và sự kiện đồng Nhân dân tệ của Trung Quốc rớt giá vào năm 2015. VinaCapital luôn cảnh giác với các dự đoán trên thị trường cho rằng "lần này sẽ khác", song qua quan sát cho thấy một số cơ sở sẽ giúp nền kinh tế Việt Nam tăng cường đáng kể khả năng chống chịu đối với sự leo thang căng thẳng của kinh tế toàn cầu hiện nay.

Ví dụ, Fed Dallas đã công bố nghiên cứu phân tích về các quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất trong thời kỳ "Taper Tantrum" vào năm 2013 và đưa ra kết luận rằng các nền kinh tế trên thị trường mới nổi và thị trường cận biên là chịu ảnh hưởng nhiều nhất, bởi việc thắt chặt chính sách tiền tệ của Fed vào thời điểm đó là những đất nước có quá ít dự trữ ngoại hối hoặc có quá nhiều khoản nợ bằng USD.

Theo đó, Việt Nam hiện đang có gần 100 tỷ USD trong dự trữ ngoại hối, phù hợp với mức khuyến nghị của IMF và nợ bằng ngoại tệ của Việt Nam đang ở mức dưới 40%/GDP, khoảng một nửa trong số đó về cơ bản là các khoản vay "mềm" từ các nhà cho vay siêu quốc gia với các điều khoản ưu đãi.

Hơn nữa, vào cuối năm 2021, tạp chí Economist và các tạp chí khác đã đưa ra công bố bảng xếp hạng các nền kinh tế trên thị trường mới nổi/cận biên sẽ dễ bị ảnh hưởng nhất khi Fed nâng mức lãi suất và thắt chặt định lượng (Quantitative Tightening) trong năm 2022. Việt Nam được xếp hạng là quốc gia ít bị ảnh hưởng nhất do mức dư nợ khiêm tốn cùng tình hình kinh tế vĩ mô ổn định (bao gồm cả mức lạm phát) và có tài khoản vãng lai liên tục đạt ở mức thặng dư.

VinaCapital cho rằng, khả năng chống chịu của nền kinh tế đến từ những quyết sách đúng đắn. Cụ thể là những dự đoán nêu trên của tạp chí Economist đối với Việt Nam trong quá trình thắt chặt chính sách tiền tệ hiện tại của Fed đã được chứng minh bằng những diễn biến kinh tế ở Việt Nam trong năm nay. Tiền đồng mất giá chưa đến 2% so với đầu năm, so với mức giảm 5% của đồng Nhân dân tệ và lạm phát ở Việt Nam vẫn đang ở mức khiêm tốn - trái ngược hoàn toàn với hầu hết các nền kinh tế phát triển và mới nổi khác.

Tỷ lệ lạm phát so với cùng kỳ năm ngoái của Việt Nam hiện ở mức dưới 3% và được kỳ vọng tỷ lệ lạm phát của cả nước sẽ đạt mức trung bình là 3,5% trong năm nay. Cụ thể, chỉ số CPI của Việt Nam có khả năng đạt đỉnh ở mức khoảng 5,5% so với cùng kỳ năm ngoái trong nửa sau của năm 2022 và sau đó sẽ giảm xuống 4,5% vào cuối năm.

Chính phủ đặt ra mục tiêu giữ tỷ lệ lạm phát trung bình của Việt Nam dưới mức 4% trong năm nay, điều này có nghĩa là Ngân hàng Nhà nước Việt Nam sẽ không cần tăng lãi suất chính sách - hiện đang ở mức khoảng 4% - trái ngược với các quốc gia ASEAN mới nổi khác trong cùng khu vực, khi tất cả các nước này đều đang tăng lãi suất hoặc dự kiến sẽ tăng lãi suất trong những tuần tới đây.

Cuối cùng, VinaCapital cho rằng sự cải thiện trong khả năng chống chịu của Việt Nam trước các cơn bão kinh tế toàn cầu là kết quả của các chính chính đã được thực hiện trong suốt thập kỷ qua, sau quyết định được đưa ra ở các cấp cao nhất của Chính phủ Việt Nam vào năm 2011. Ở thời điểm đó, các nhà hoạch định chính sách đã thay đổi cách tiếp cận trong việc quản lý nền kinh tế Việt Nam, chuyển từ ngầm chấp thuận tăng trưởng GDP một cách thiếu kiểm soát sang cân bằng giữa tăng trưởng và ổn định nền kinh tế vĩ mô.

Các quyết định chính sách xuất phát từ sự thay đổi mang tính chiến lược đó, bao gồm nhiều chính sách an toàn vĩ mô, kiểm soát cho vay tín dụng một cách thiếu cẩn trọng của các ngân hàng thương mại trong nước và nỗ lực gia tăng mức dự trữ ngoại hối của quốc gia - kết quả của những nỗ lực này có thể được nhìn thấy ở biểu đồ phía dưới.

Thêm vào đó, khi Trung Quốc giảm giá đồng Nhân dân tệ vào năm 2015, sự kiện này đã làm rung chuyển thị trường chứng khoán toàn cầu (bao gồm cả Việt Nam), Ngân hàng Nhà nước đã chuyển từ cố gắng duy trì tỷ giá USD-VND cố định sang thực hiện chế độ "thả nổi có quản lý", điều này càng giúp ổn định hơn nữa nền kinh tế vĩ mô của đất nước và từ đó củng cố thêm khả năng chống chịu của Việt Nam trước những cơn bão kinh tế toàn cầu.

Các đợt tăng lãi suất mạnh của Fed đã làm trầm trọng hơn tình trạng kinh tế trên thế giới vốn đã trong trạng thái căng thẳng do xung đột Nga - Ukraine và sự kiện Trung Quốc đóng cửa do đại dịch Covid, những điều này đã đè nặng lên thị trường chứng khoán toàn cầu, bao gồm Việt Nam. Tuy nhiên, khả năng chống chọi với các cú sốc kinh tế trên toàn cầu của Việt Nam đã tốt hơn nhiều so với trước đây, phần lớn là nhờ các chính sách đúng đắn của Chính phủ nhằm cân bằng giữa tăng trưởng và ổn định nền kinh tế.

Việc củng cố khả năng chống chịu của Việt Nam đã giúp quốc gia đối phó tốt hơn với các đợt tăng lãi suất của Fed so với các chu kỳ tăng lãi suất trước đây. Sự cải thiện này được phản ánh bởi các tác động giảm thiểu mà các bất ổn hiện nay trên thị trường toàn cầu đang gây ra đối với tỷ giá USD-VND so với trước đây.

Thị trường chứng khoán của Việt Nam có thể hồi phục

VinaCapital cho rằng, mặc dù chỉ số VN-Index hiện đang có dấu hiệu suy giảm cùng với thị trường chứng khoán toàn cầu nhưng nền kinh tế của đất nước vẫn đang trong tình trạng vững mạnh, chủ yếu do tiêu dùng nội địa - chiếm 2/3 GDP của Việt Nam - đang bùng nổ.

"Thị trường chứng khoán có đồng thuận rằng kỳ vọng EPS của VN-Index sẽ tăng trưởng gần 20% trong năm nay, theo Bloomberg. Vì thế, chúng tôi kỳ vọng với khả năng chống chịu này, cùng với tốc độ tăng trưởng GDP và tăng trưởng thu nhập cao của Việt Nam sẽ thúc đẩy chỉ số VN-Index tăng đáng kể, thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ phục hồi mạnh mẽ một khi Fed nới lỏng việc tăng lãi suất. Tuy nhiên, điều tương tự không thể xảy ra đối với tất cả những nền kinh tế mới nổi khác, đặc biệt là các quốc gia có thâm hụt tài khoản vãng lai và các khoản nợ bằng USD khổng lồ", ông Michael Kokalari đưa ra phân tích.

VinaCapital cũng kỳ vọng rằng, tăng trưởng lợi nhuận của hai quỹ mở cổ phiếu VESAF và VEOF sẽ tiếp tục vượt chỉ số tham chiếu VN-Index, điều mà các quỹ này đến nay đã và đang đạt được - vượt chỉ số VN-Index bởi 13 điểm % so với đầu năm, tính đến ngày 23/6/2022.