Chân dung "ông vua thép" Andrew Carnegie": Từ cậu bé nghèo khó trở thành tỷ phú thép giàu nhất nước Mỹ

Trong cuốn tự truyện Andrew Carnegie - Từ cậu bé nghèo khó trở thành tỷ phú thép giàu nhất nước Mỹ có trích lời Andrew Carnegie rằng: “Tôi tin rằng con đường đúng để có thể đạt được sự thành công ở bất kể ngành nào đó chính là trở thành người thông thạo trong ngành đó. Và theo kinh nghiệm thì tôi hiếm khi, nếu không nói là chưa bao giờ, gặp một người đàn ông thành công xuất sắc trong việc kiếm tiền mà lại quan tâm đến quá nhiều thứ. Với bản thân của tôi, quyết định của tôi đã được đưa ra từ sớm. Tôi tập trung vào sản xuất thép và sẽ trở thành bậc thầy trong lĩnh vực này”. 

Andrew Carnegie sinh năm 1835 là một doanh nhân người Mỹ gốc Scotland đồng thời cũng được mệnh danh là Vua Theps. Ông cũng từng là người giàu thứ ba trong lịch sử thế giới với khối tài sản tương đương 372 tỷ USD theo thời giá hiện tại. Hơn thế, ông cũng là người đã góp phần làm cho ngành công nghiệp sản xuất thép của Hoa Kỳ phát triển mạnh mẽ vào cuối thế kỷ 19. 

Hành trình trở thành vua thép của Andrew Carnegie

Andrew Carnegie xuất thân trong một gia đình có cha là thợ dệt thu công, khi công nghiệp hóa diễn ra mạnh mẽ thì gia đình của Andrew Carnegie đã gặp khó khăn đối mặt với nạn đói. Và trong hoàn cảnh ngặt nghèo đó thì gia đình của Andrew Carnegie đã quyết định di cư đến Mỹ để tìm cơ hội đổi đời. 

Vào tuổi thiếu niên, Andrew Carnegie đã làm việc ở một nhà máy bông với mức lương mỗi tuần là 1,2 USD và thường xuyên làm việc 12 giờ/ngày. Và dù điều kiện sống cùng khổ nhưng ông Andrew Carnegie vẫn đặt mục tiêu rõ ràng đó là kiếm tiền để nuôi gia đình. 

Cũng nhờ có đạo đức tốt mà Andrew Carnegie đã được ông chủ nhà máy động cơ hơi nước thuê làm việc. Được biết, công việc này có mức lương gần 2 USD/tuần nhưng lại vô cùng vất vả đã khiến cho cậu thiếu niên gần như bị vắt kiệt sức mỗi ngày. 

Dù vậy thì Andrew Carnegie vẫn kiên trì làm việc, không bỏ cuộc bởi vì giờ đây ông chính là trụ cột chính của gia đình. Cũng chính sự quyết tâm đó đã từng bước mở ra những cơ hội mới dành cho cuộc đời của cậu thiếu niên nghèo. 

Theo đó, Andrew Carnegie đã lần lượt trải qua nhiều vị trí công việc từ người xử lý hóa đơn cho đến người bán hàng và người giao hàng. Mỗi vị trí ông đều học hỏi những kỹ năng mới và đã đạt được những thành tựu đáng tự hào. Ông tin rằng không có vị trí công việc nào là thấp kém. Và dù cho làm việc ở đâu thì ông cũng thể hiện được một sự cống hiến hết mình cho công việc đồng thời cũng luôn có sự nổi bật so với các đồng nghiệp khác. 

Ông Andrew Carnegie cho biết:  “Một người trung bình chỉ đặt 25% năng lượng cũng như khả năng của mình vào công việc của mình vào công việc. Thế giới ngả mũ cho những người dành 50% khả năng cũng như vượt xa trên đỉnh vinh quang chính là những con người cống hiến 100% năng lượng của mình”. 

Cũng cùng năm đó, khi đang làm một nhân viên thợ máy điện báo thì Andrew Carnegie đã nhận nhiệm vụ đi khảo sát tình trạng đường dây sau một thảm họa tại thị trấn gần đó. Tổng giám đốc của đường sắt là ông Thomas A. Scott cũng đã gây chú ý đến chàng trai trẻ đầy triển vọng này và đã đề nghị Andrew Carnegie trở thành thư ký riêng của ông với mức giá là 4 USD/tuần. Cũng theo đó, Scott đã dạy Carnegie đã dạy về các khoản đầu tư cũng như đưa ông đến một loạt các doanh nghiệp mới. 

Sau đó thì Scott đã trở thành người quản lý tuyến đường sắt phía Bắc và người trợ lý Carnegie cũng có cơ hội tuyệt vời để phát triển. Và trong quá trình làm việc thì ông đã nhận ra rằng đất nước cần phải có một cuộc đại tu cơ sở vật chất hạ tầng lớn. Và là người có tầm nhìn nhạy bén thì ông đã suy xét và thầm cho rằng tương lai gần vẫn là đường sắt nhưng xa hơn vẫn là vật liệu sản xuất ra tàu hỏa, ô tô và đường sắt. Và thép cũng sẽ là vật liệu tương lai của nước Mỹ cũng như cả thế giới. 

Chính vì thế mà khi được biết một nhân vật ở trong ngành đường sắt muốn bán hết cổ phần công ty với mức giá là 600 USD thì Carnegie đã nhanh chóng quyết định chớp thời cơ. Cũng vào thời điểm đó, 600 USD chính là khoản tiền lớn và ông đã phải vay mượn khắp nơi để có thể đạt được mục đích. Không lâu sau đó thì cổ phiếu tăng giá mạnh, Carnegie đã thu về được hàng chục nghìn USD. Cũng từ đó, sự nghiệp của ông đã bắt đầu khởi sắc. 

Và khi trở thành một nhà đầu tư có vị trí của ngành đường sắt thì Carnegie đã sớm nhận thấy được nhu cầu tiêu thụ sắt thép để sản xuất xe lửa cũng như làm đường ray là rất lớn. Bên cạnh đó, sắt thép cũng chính là vật liệu để thay thế các cầu gỗ cũ đang dần mục nát ở khắp nơi trên đất nước Mỹ. 

Và với tầm nhìn chiến lược thì Carnegie cũng đã gom được hết số tiền tích lũy của mình để mở một nhà máy thép chuyên cung cấp giá đỡ cầu bằng thép và lý kết được rất nhiều hợp đồng lớn. Vào năm 1892, đã hợp nhất tất cả các công ty con trở thành một công ty thép mang tên Carnegie - cũng từ đây đã bắt đầu xây dựng tổ hợp sản xuất gang thép và thành danh ông vua thép. Lúc mới 35 tuổi, Carnegie đã mấp mé trở thành tỷ phú của Tập đoàn gang thép hàng đầu tại nước Mỹ. 

Tỷ phú Carnegie hổ thẹn khi chết trong giàu sang

Được biết, lúc hấp hối ở trên giường bệnh thì tỷ phú Carnegie vẫn tự giận bản thân mình bởi vì số tài sản 30 triệu USD chưa quyên góp hết. Vốn xuất thân trong gia đình nghèo khổ nên khi giàu có Carnegie đã luôn mong muốn dùng tài sản của mình để giúp đỡ cho những người khó khăn trong xã hội. 

Năm 1889, trong bài luận The Gospel of Wealth ông đã thể hiện rõ quan điểm của người giàu nên dùng tài sản để giúp đỡ cho xã hội. Carnegie viết rằng: “Người đàn ông để lại tài sản triệu đô sau khi chết sẽ không được thương tiếc, vinh danh hay ngợi ca. Cái chết giàu sang là cái chết đáng hổ thẹn".

Và sau khi bán hết các công ty và dừng công việc kinh doanh thì tỷ phú Carnegie đã chuyên tâm cho việc làm từ thiện. Được biết, tổng cộng ông đã quyên góp hết 90% tài sản (tương đương với 250 USD) để làm từ thiện. 

Ông cũng tin rằng giáo dục có thể thay đổi được xã hội. Lúc còn nghèo khó thì ông đã tìm đến thư viện công để đọc sách miễn phí. Và chính những cuốn sách này đã góp phần giúp cho ông có kiến thức để sau này gặt hái được thành công. 

Hơn thế, ông cũng tài trợ tiền cho hơn 3000 thư viện trên khắp thế giới và trao những học bổng cho học sinh hay quỹ hưu trí dành cho giáo viên. Đặc biệt, ông còn thành lập Trường kỹ thuật Carnegie để giáo dục tầng lớp lao động Pittsburgh.

Vào ngày 11/8/1919, Andrew Carnegie đã qua đời. Theo như di nguyện của công thì toàn bộ số tiền 30 triệu USD được quyên góp cho các quỹ và tổ chức từ thiện. Ông chỉ để lại cho người con gái duy nhất một khoản tiền nhỏ vừa đủ để sống thoải mái cùng với một căn nhà.  Về sau, bởi vì phí bảo trì căn nhà quá tốn kém nên người con gái đã bán nhà đi.