CEO Base.vn: Khởi nghiệp chỉ có thể cố đi nhanh nhưng không có đường tắt

Khởi nghiệp không hề có đường tắt

Nhà sáng lập Base.vn cho biết: “Nhìn lại 7 năm qua, để nói về niềm tự hào, tôi muốn chia sẻ hai điều”.

Đầu tiên đó là đồng đội, nếu như mọi người chỉ nhìn vào bức tranh hiện tại của Base thì sẽ rất khó để hình dung những ngày đầu công ty chưa có khách hàng, thị trường SaaS ở Việt Nam còn rất mới. Những thành viên sáng lập lúc đó đều có nhiều cơ hội việc làm bên ngoài, trong khi đó thì Base không khác gì ngoài ước mơ. Mặc dù vậy thì mọi người vẫn cam kết cũng như gắn bó với Base, toàn bộ nhân sự chủ chốt của công ty đến thời điểm hiện tại vẫn còn nguyên vẹn. Chính sự gắn bó đó là điều mà ông cảm thấy tự hào, còn phần nhiều là sự trân trọng. 

Thứ hai, Base chính là một tổ chức có niềm tin rất mạnh. Trên con đường khởi nghiệp thì phần lớn startup đều thất bại. Điều mà giữ các nhân sự ở trong startup nằm ở niềm tin mạnh mẽ về những gì mà công ty cũng như họ có thể làm được. Vào những ngày đầu, mọi người chưa từng nghĩ làm kinh doanh ở Việt Nam từ chính công sức lẫn mồ hôi của mình rất khó. Khó là bởi vì không tìm được một chân dung mà bạn có thể học hỏi hoặc là copy, khó là bởi vì khi đó thị trường SaaS gần như chưa tồn tại, khó bởi vì mọi người còn rất trẻ. Ai cũng tự hỏi rằng một công ty khởi nghiệp có bán được sản phẩm SaaS không? Và trong khoảng 12 - 18 tháng đầu, Base cũng chỉ chú trọng vào sản phẩm, không hề có doanh thu. Đó cũng chính là khoảng thời gian rất dài, thách thức cũng như khắc nghiệt. Và trên chặng đường đó, bất kỳ khoảnh khắc nào bản thân ông cũng nghĩ rằng muốn dừng lại thì chắc chắn đã dừng lại rồi. Phải có niềm tin rất mạnh và quyết không từ bỏ. 

Điều mà nhà sáng lập Base tự hào đó là chưa từng từ bỏ, luôn sẵn sàng dấn thân. Ông Phạm Kim Hùng nói rằng, những thành viên đầu tiên của Base đều chỉ làm sản phẩm, rất ít kinh nghiệm về kinh doanh. Khi đó, ai cũng từng nghĩ rằng chỉ cần có một đội sale có thể gọi điện và tìm cách để xuất hiện trước doanh nghiệp và có thể bán được hàng. Base cũng nghĩ rằng doanh nghiệp nào cũng làm thế thì tại sao mình không làm. Nhưng cuối cùng thì phương pháp này đã hoàn toàn thất bại. Sau đó thì đội ngũ cũng đã nhận ra rằng doanh nghiệp chỉ mua sản phẩm khi mà họ đã có sẵn nhu cầu, mình không thể nào tạo ra nhu cầu cho họ được. 

Ông Hùng cũng nói thêm, đã gặp những công ty đã đầu tư vài triệu USD để xây dựng hệ thống công nghệ, dùng sản phẩm của nước ngoài, tuy nhiên vẫn không cảm thấy hài lòng. Đó chính là cơ hội của Base, bằng mọi giá phải tạo ra sản phẩm tốt hơn nhiều. 

Sau này thì khi bán hàng, Base có cho mình hai mục tiêu chính. Đầu tiên chính là sản phẩm phải thực sự đem lại giá trị cho khách hàng, chính vì thế mà các bạn sale cần hiểu rất rõ về sản phẩm. Thứ hai đó chính là Base coi trọng việc xây dựng mối quan hệ lâu bền cũng như coi sự thành công hay là thất bại của khách hàng cũng là sự thành công - thất bại của chính mình. Đây là điều mà nhiều công ty SaaS nước ngoài đi theo mô hình "product-lead sales" không làm được. Cụ thể, họ chỉ bán sản phẩm, doanh nghiệp tùy ý sử dụng và không hề có sự kết nối tự nhiên nào giữa con người với nhau. Base chú trọng đến việc khách hàng dùng sản phẩm thể nào, cả về mặt cơ học, kỹ thuật lẫn con người. Ông Phạm Kim Hùng nhấn mạnh: “Tôi muốn Base phải thực sự đi cùng với doanh nghiệp mang đến nhiều cảm hứng cho các bạn. 

Vào những ngày đầu tiên, điều duy nhất khiến cho các doanh nghiệp chọn Base là bởi vì họ nhìn thấy được sự đam mê trong cách đội ngũ nói về sản phẩm. Và trong thời gian hai năm đầu, ông cùng với các cộng sự trực tiếp làm việc với hầu hết các khách hàng, từ nhỏ đến lớn. Khi đó sản phẩm cũng chưa được hoàn thiện như hiện tại, tuy nhiên họ nói rằng tin chắc sẽ đến lúc mà Base sẽ tạo ra được sản phẩm tốt hơn. Đó là điều mà ông luôn trân trọng, biết ơn những khách hàng đầu tiên đó. 

Giờ đây thì khi mà Base đã có hơn 100 nhân viên bán hàng, 8.000 khách hàng thì lại đặt ra câu hỏi rằng “đâu là những sự khác biệt giữa các bạn sales tốt nhất và bình thường nhất?”. Mọi người thường nghĩ chuyên gia bán hàng tốt là những người giỏi giao tiếp, đàm phán, thuyết phục. Tuy nhiên kết quả doanh thu trên thực tế mỗi năm thì điều đó lại không hề đúng ở Base. TOP những bạn giỏi nhất sẽ luôn là những bạn có đam mê với sản phẩm, gắn kết với công ty nhất. 

Sau khi về nhà FPT, doanh thu tăng trưởng 3 lần

Ông Hùng nói rằng, về kết quả, gần 2 năm vừa qua Base đã tăng trưởng 3 lần về doanh thu, mở rộng thêm quy mô thêm 200 nhân sự, hiện tại là 4000 người. 

Song song với đó, ông được truyền cảm hứng rất nhiều từ câu chuyện về FPT và hiểu được vì sao FPT lại vĩ đại đồng thời là tập đoàn Công nghệ thông tin lớn mạnh nhất của Việt Nam. Những lãnh đạo của FPT đều là những người rất giỏi và đầy nhiệt huyết, cũng có những doanh nhân mặc dù không còn trẻ nhưng vẫn cháy hết mình với công việc, vẫn nói về chiến lược, mục tiêu tăng trưởng vài chục phần trăm mỗi năm. Ông Hùng chia sẻ: “Tôi không thấy một dấu hiệu nào của tuổi tác trong đam mê của các anh. Mà đó đều là lãnh đạo của các doanh nghiệp có doanh thu hàng nghìn tỷ mỗi năm. Tôi cũng luôn tự hỏi rằng “Đến tuổi 70 liệu mình có thể giữ được ngọn lửa đam mê đến thế?"”. 

Với ông Hùng, Base vẫn giữ nguyên niềm tin của mình đó chính là tình yêu với sản phẩm và sẽ tiếp tục cho ra mắt các sản phẩm mới mỗi năm. Khi về cùng với FPT thì công ty đã ngày càng chú trọng hơn. Cụ thể, công ty tập trung rất nhiều vào nội tại và khách hàng đồng thời cũng ưu tiên cho phần cốt lõi. Ông cũng nghĩ rằng khi doanh nghiệp chạm đến một quy mô nhất định sẽ hội tụ ở một điểm - đó chính là khách hàng. 

Hiện tại thì mọi người có thể thấy câu chuyện của Base được kể ít đi nhưng trên thực tế có rất nhiều câu chuyện ở bên trong. Song song với đó, một điều quan trọng đó chính là công ty liên tục tăng trưởng. Ông cũng nghĩ rằng điều này mới là ý nghĩa của một thương vụ hợp tác. 

Startup phải đi đến cùng

Hiện tại, Base cũng có rất nhiều nhân viên là người trẻ, thuộc thế hệ GenZ. Họ được nhận định là có nhiều điểm khác biệt so với các thế hệ trước, ít khi gắn bó với doanh nghiệp quá 3 năm. Theo ông Hùng, nếu như xét về mặt vĩ mô thì có sự thay đổi lớn ở thế hệ GenZ. Các bạn được sinh ra trong điều kiện tốt hơn nhiều so với các thế hệ trước. Những bạn có nhiều cơ hội hơn nhưng vì có quá nhiều nên cơ hội để phát triển thật sâu một lĩnh vực gì đó lại khó hơn. Có nhiều bạn cũng bị áp lực đồng trang lứa, mong muốn sớm có thể nhận được kết quả và thu nhập tốt ngay lập tức. 

Tại Base, mọi người thường hay chia sẻ điều khó học nhất đó chính là sự kiên trì. Đôi khi phải dành rất nhiều năm để có thể xây dựng được một thứ gì đó. Và Base cũng mất thời gian 18 tháng đầu để có được doanh thu. Nếu như sớm bỏ cuộc thì đã không làm được gì hết. 

Nhà sáng lập Base tâm sự: “Nếu có một điều để chia sẻ với các bạn trẻ thì tôi sẽ nói về tình yêu lao động. Tình yêu lao động nằm ở việc mà bạn biết rất rõ về việc mà mình đang làm, thực tâm muốn làm nó tốt hơn và chỉ nhận được những thứ mà mình cảm thấy xứng đáng, trực tiếp làm ra. Khi nhìn ra thế giới, bất kỳ quốc gia giàu mạnh nào, họ cũng có ít nhất vài thế hệ yêu lao động, làm việc hết sức nỗ lực cũng như kiên trì để từ đó tạo ra được sự tích lũy lớn về nhận thức lẫn vật chất.

Ông cũng luôn dạy con mình chỉ nhận những gì mà bản thân thấy xứng đáng nhận được, để xứng đáng thì phải làm nó từ đôi tay của chính mình. Việc này cũng đòi hỏi sự kiên trì cũng như một chút cố chấp. Ông chưa từng đầu tư, bỏ tiền vào một thứ tài sản gì để chờ một ngày nó tăng giá. Phải trực tiếp lao động để tạo ra được giá trị, tiền bạc cũng chỉ nên là thước đo giá trị mà thôi. 

Đối với ông Hùng, tài năng chỉ chiếm 3 điểm, còn sự chăm chỉ và kiên trì chiếm 10 điểm. Mà có lẽ tài năng cũng chỉ chiếm ít hơn 1 điểm. Ông đã gặp rất nhiều người tài năng, tuy nhiên may mắn hơn là ông cũng gặp những người vừa tài năng lại vừa chăm chỉ. Ở Stanford, các bạn sinh viên giỏi lắm, tuy nhiên cũng rất chăm chỉ. Ông nghĩ từ chăm chỉ trong tiếng Việt đôi khi hơi khó lột tả được hết ý nghĩa của câu chuyện. Còn trong tiếng Anh, "hard work" nên được hiểu là chăm chỉ, kiên trì, có khát vọng mạnh mẽ. 

Ông Hùng bộc bạch: “Lý do tôi chấm việc "hard working" 10 điểm bởi nó thực sự rất "hard" (khó). Ai cũng muốn được nghỉ ngơi, chỉ khi bạn tìm được niềm tin rất mạnh thì với "work hard" được. Thông thường, khi đã "work hard" là bạn cũng đã vượt qua được cấp độ về tài năng rồi. Dĩ nhiên là những người chưa tài năng chưa chắc đã "work hard"”. 

Với ông, nếu như có một điều khiến cho bản thân thấy được truyền động lực thì đó là những người đồng đội, là hơn 400 người đang đồng hành với mình. Vai trò của người lãnh đạo luôn "work harder" - đó là trách nhiệm, là niềm tự hào và đơn giản là không có sự lựa chọn khác. Bởi vì đối với ông, một startup thành công chính bằng những thứ họ coi là phải làm bằng mọi giá chứ không phải là khi mà họ đang thấy rằng bản thân có quá nhiều sự lựa chọn hoặc khi nhà lãnh đạo bắt đầu một hành trình để trải nghiệm. 

Với ông, trải nghiệm không quan trọng bằng con đường. Chỉ khi bạn cố gắng hết sức để đi đến đích thì mới không hối tiếc về con đường mà mình đã đi qua và có được trải nghiệm trọn vẹn nhất. Startup luôn phải như thế và trong cuộc sống cũng thế.