Câu chuyện khởi nghiệp của doanh nhân Nguyễn Tuấn Quỳnh: Từ "người hùng ngành gas" đến ông chủ Saigon Books

Vào đầu tháng 6 vừa qua công ty Cổ phần Văn hóa Sách Sài Gòn - Saigon Books đã kỷ niệm sinh nhật lần thứ 6. Đây cũng là 6 năm mà ông Nguyễn Tuấn Quỳnh - doanh nhân từng được ca ngợi là người hùng ngành gas đã thử thách bản thân mình trong một vai trò mới đó chính là người sáng lập kiêm điều hành startup. Ông Quỳnh chia sẻ trên trang cá nhân rằng: "Thật ra, 6 năm trước tôi mơ mộng và liều mạng khi lập ra Saigon Books". 

Từ những ngày đầu khởi nghiệp, một đồng nghiệp đã nói với ông Nguyễn Tuấn Quỳnh như sau: "Anh không thể kiếm được nhiều tiền từ ngành đó đâu. Nên nếu mục tiêu là làm giàu thì anh nên chọn cái khác. Giá trị từ nghề làm sách không phải là tiền". Lúc đó, nhà sáng lập của Saigon Books đã cười và tin rằng "ngoài giá trị tinh thần to lớn từ sách, tôi vẫn tin rằng có thể làm ra tiền được, dù không nhiều".

Ông Quỳnh tâm sự: "Sau 6 năm, tôi thừa nhận, bạn đồng nghiệp mình đã nói đúng. Nhưng với những gì đã trải qua, trong 3 năm tới, tôi sẽ phải thay đổi nhận định này. Tôi muốn mình và đồng nghiệp - phải lao động, sáng tạo để sống tốt với nghề xuất bản sách và những công việc có liên quan”.

Từ “người hùng ngành gas” đến triệu phú ở tuổi 35 

Doanh nhân Nguyễn Tuấn Quỳnh sinh năm 1972. Ông có bằng tiến sĩ ngành quản trị kinh doanh và từng là thành viên xuất sắc trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học của Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh. Được biết, sau khi ra trường ông Quỳnh đã chấp nhận vị trí lương thấp nhất trong phòng kinh doanh của Saigon Petro. Đến năm 2001, ông Quỳnh đã được bổ nhiệm làm phó trưởng phòng kinh doanh gas. Thời điểm đó, việc kinh doanh gas của Saigon Petro rất khó khăn, một số nhân sự ngoài lập công ty riêng cạnh tranh trực tiếp thì một số về làm công ty khác. Saigon Petro mất thị trường và sản lượng kinh doanh giảm 40%. 

Được bàn giao công việc vào đúng thời điểm khó khăn nhất nhưng ông Nguyễn Tuấn Quỳnh lựa chọn không bỏ cuộc. Theo đó, ông đã kiên trì đi gặp gỡ khách hàng từ Cà Mau cho đến Đà Nẵng và lắng nghe ý kiến đóng góp từ phía khách hàng đồng thời cũng điều chỉnh chính sách kinh doanh. Và nhờ những chính sách minh bạch, coi khách hàng là đối tượng cùng chiến tuyến, Saigon Petro đã từng bước vực dậy và chiếm thị phần lớn nhất tại Việt Nam. 

Và bước ngoặt lớn nhất trong cuộc đời ông Quỳnh chính là vào năm 2005 khi quỹ đầu tư Mekong Capital quyết định mua trên 26% cổ phần của Saigon Gas với mức giá là 42.000 đồng/cổ phiếu. Họ đã yêu cầu Saigon Gas tìm được người giỏi trên thị trường về kinh doanh bán lẻ. Và ông Nguyễn Tuấn Quỳnh là người được chọn mặt gửi vàng. Ông đã đảm nhiệm vị trí Phó Tổng giám đốc Saigon Gas với điều kiện là phải đưa công ty lên TOP 5 nhà bán lẻ Gas trong 3 năm cùng với ưu đãi được mua 20% cổ phần với mức giá là 10.000 đồng/cổ phiếu. 

Sau thời gian 2 năm quản lý kinh doanh, ông Quỳnh đã đưa Saigon Gas từ vị thế khó khăn trở thành một trong những tên tuổi hàng đầu trên thị trường Gas Việt Nam. Và bản thân vị doanh nhân này cũng được ca ngợi là người hùng ngành gas. Ông Nguyễn Tuấn Quỳnh từng chia sẻ rằng: "Tôi từng được đánh giá là một trong số người điều hành kinh doanh gas giỏi nhất thị trường thời điểm đó, năm 35 tuổi". Đến năm 2007, Saigon Gas được bán lại cho Total Gas, ông Quỳnh đã quyết định ra đi và bán toàn bộ cổ phần thu về 1,2 triệu USD.

Quyết định bỏ các doanh nghiệp lớn để bắt đầu khởi nghiệp ở tuổi 44

Được biết, sau nhiều năm gắn bó với ngành kinh doanh gas, ông Nguyễn Tuấn Quỳnh đã quyết định chuyển hướng sang một lĩnh vực hoàn toàn mới đó chính là gia nhập vào Công ty Vàng bạc Đá quý Phú Nhuận PNJ. Sau 5 năm ở vị trí Phó Tổng giám đốc, ông Quỳnh đã quyết định nghỉ việc vì tự thấy không phải là người yêu thích nữ trang và nghĩ phải bước sang một bên để dành cơ hội cho người khác thích hợp hơn. 

Sau đó, ông đã đảm nhiệm vai trò là Tổng giám đốc Công ty Cổ phần nhiên liệu Sài Gòn SFC rồi đến CEO của Alphabooks. Cũng chính thời gian làm việc tại Alphabooks đã giúp ông nhận ra được niềm đam mê với sách. Hơn 22 năm làm việc cho các doanh nghiệp nhà nước cũng như các công ty lớn thì ông Quỳnh đã quyết định khởi nghiệp với Saigon Books ở tuổi 44. 

Ông Quỳnh chia sẻ lý do khởi nghiệp của bản thân rằng: "Đã tới lúc mình phải thay đổi vì mình muốn thêm trải nghiệm. Mình may mắn quá nên cũng muốn có những đóng góp một cách thiết thực”. Nhà sáng lập Alphabooks đã nhận được rất nhiều những lời can ngăn khi đầu tư vào lĩnh vực sách. Thậm chí, một người anh còn nói với ông Quỳnh rằng "Tao chống mắt tao đợi lúc mày phá sản, rồi tao cho mày vay ít tiền để mày sống qua ngày”. Thế nhưng những lời can ngăn đó lại càng khiến cho ông quyết tâm thực hiện được mục tiêu của bản thân hơn. 

Cũng giống như nhiều startup khác, con đường khởi nghiệp của ông Quỳnh không phải lúc nào cũng trải đầy hoa hồng. Vào năm 2018, Saigon Books đã bắt đầu đối mặt với những khủng hoảng. Nguồn vốn cạn kiệt đã khiến cho công ty phải vay thêm từ phía ngân hàng, trong khi đó, sách bán chậm thậm chí là tồn kho. Lợi nhuận không có và công ty bắt đầu rơi vào tình trạng thua lỗ.

Chủ tịch Nguyễn Tuấn Quỳnh bộc bạch: "Tiền bán sách phải sau 3-6 tháng mới về đến công ty. Tiền vốn khó khăn. Nhân viên chán nản, nhiều người đã xin nghỉ việc. Kế hoạch xuất bản ngày càng trì trệ. Tôi đã hết sức hoang mang. Công ty phá sản không chỉ là vấn đề tài chính mà đó còn là uy tín tôi gây dựng trong hơn 20 năm qua". Chính điều đó đã khiến cho vị lãnh đạo này phải tiến hành cải tổ doanh nghiệp một cách toàn diện. Và đến hết năm 2018 thì công ty đã đạt được mục tiêu hoàn vốn.

Chủ tịch Nguyễn Tuấn Quỳnh "Tôi không giỏi như mình nghĩ"

Ông Quỳnh cho biết việc khởi nghiệp đã giúp cho ông nhận ra được nhiều điều. Vị Chủ tịch này tâm sự: "Đầu tiên là sự ảo tưởng về bản thân. Từ xưa đến giờ, khi điều hành các doanh nghiệp lớn, mình thường được đánh giá là người thông minh, nhanh nhạy và các quyết định của mình thường rất chính xác. Khi thắng liên tục, bạn sẽ có những niềm tự hào. Và khi bạn có nhiều thành công nho nhỏ như vậy, bạn ảo tưởng vào sức mạnh của bản thân, nghĩ mình giỏi rồi”. 

Lúc khởi nghiệp, bản thân ông nhận ra rằng ngày xưa khi làm việc ở doanh nghiệp lớn có bộ máy, có các quy định và nhân viên sẽ đề xuất phương án A hoặc B. Nếu như hiểu biết một chút thì mình cũng có thể đưa ra phương án C. Phương án C đó hiệu quả hơn và nó tốt hơn thì nhân viên sẽ khích lệ "Sếp thông minh, sếp giỏi quá". 

Tuy nhiên khi khởi nghiệp thì bản thân ông lại không có đội ngũ tham mưu như thế, tất cả mọi thứ đều phải tự làm. Ông Quỳnh cho biết thêm: "Tôi nhận ra là mình không giỏi như mình nghĩ, không xuất sắc cũng không thông minh như mình nghĩ”. 

Cũng theo lời vị chủ tịch này, nhờ khởi nghiệp mà ông cũng hiểu thêm tính cách của bản thân. Khi bắt đầu startup, với tâm thế là CEO của một doanh nghiệp, công ty lớn đã quen với việc "xài tiền tỷ", có ngân sách chăm sóc cho nhân viên và ông vẫn giữ thói quen đó. Ông Quỳnh nhớ lại, đầu tiên dự định sẽ đầu tư 5 tỷ đồng thôi, hết 5 tỷ rồi mà không thành công thì sẽ nghỉ. Nhưng khi hết 5 tỷ cũng không thể dừng được lại phải bỏ thêm 5 tỷ rồi lại 5 tỷ nữa và tiếp tục phải thế chấp tài sản để công ty có vốn hoạt động. Và rất may sau đó ông đã có được những cộng sự tốt hơn để quản lý dòng tiền, quản lý tài chính cho mình. Vị Chủ tịch này nhấn mạnh: "Bạn không thể mang những thói quen cũ vào trong hoàn cảnh của startup. Khi bạn startup, cái quan trọng là quản lý chặt dòng tiền, phải rất tiết kiệm".