Doanh nhân Nguyễn Thị Mai Thanh: Nữ tướng dẫn dắt REE ghi đậm dấu ấn trên thương trường

Tiểu sử doanh nhân Nguyễn Thị Mai Thanh

Bà Nguyễn Thị Mai Thanh sinh ngày 25/12/2952 tại Tây Ninh. Hiện tại bà đang sinh sống và làm việc tại TP. Hồ Chí Minh. Bà Thanh tốt nghiệp kỹ sư điện lạnh của Trường Đại học Tổng hợp Karl Marx-Stadt - Đức. Bà Nguyễn Thị Mai Thanh là con gái của Trung tướng Nguyễn Thới Bưng - nguyên Thứ trưởng Bộ Quốc phòng. Trong kháng chiến chống Mỹ, bà Mai Thanh đã theo học lớp dược tá đồng thời được phân công về Sư đoàn 9 tại chiến trường Miền Đông ác liệt. 

Đến năm 1973, bà đã cùng với em trai ra Bắc học tập rồi được tạo điều kiện để du học tại Cộng hòa dân chủ Đức nhờ vào thành tích học tập xuất sắc. Bà Mai Thanh đã tốt nghiệp chuyên ngành cơ khí, mảng điều hòa không khí sau đó lập gia đình với một tiến sĩ hóa học người Việt tại Đức rồi cùng chồng về nước. Bà đã trở thành kỹ sư của Xí nghiệp Quốc doanh liên hiệp Thiết bị lạnh (TP. Hồ Chí Minh). 

Doanh nhân Nguyễn Thị Mai Thanh tâm sự: “16 tuổi tôi làm đủ mọi thứ như chẻ củi, tải gạo, lội sông lội suối như đàn ông. Tôi cũng luôn cố gắng quên mình là con của một cán bộ để sống như mọi người. Tôi cũng không cho phép xem mình là phụ nữ để gây khó khăn cho người khác”. 

Quá trình công tác của Doanh nhân Nguyễn Thị Mai Thanh

Từ tháng 09/1968 đến tháng 12/ 1968: Học dược tá tại Sư đoàn 9

Từ năm 1968 đến năm 1973: Phục vụ tại đại hội quân y

Từ năm 1973 đến năm 1975 : Ra Bắc học văn hoá

Từ 1975 đến tháng 09/1976: Học tiếng Đức tại Hà Nội

Từ tháng 09/1976 đến tháng 02/1982: Học đại học tại CHDC Đức

Từ tháng 02/1982 đến tháng 07/1987: Đảm nhận chức vụ Phó giám đốc XNLH thiết bị lạnh

Từ tháng 07/1987 đến năm 1993: Là giám đốc xí nghiệp cơ điện lạnh, và là đại biểu Quốc hội khoá VIII

Từ năm 1993 đến ngày 02/ 04/2011: Bà Thanh là Thành viên HĐQT Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn Thương Tín

Từ năm 1993: Bà là Chủ tịch HĐQT kiêm CEO của Công ty Cổ phần Cơ điện lạnh REE

Từ ngày 25/4/2013: Bà Thanh là Thành viên Hội đồng quản trị của Công ty Cổ phần Nhiệt điện Phả Lại

Từ năm 1993 đến ngày 01/08/2020: Bà đảm nhận chức vụ Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Cơ điện lạnh

Doanh nhân Nguyễn Thị Mai Thanh mang đậm phẩm chất của một nữ tướng

Được biết, vào năm 1984, nhờ vào thành công trong việc lắp đặt hệ thống lạnh lớn đầu tiên cho Nhà hát Hòa Bình (TP. Hồ Chí Minh) bà đã ghi điểm trong mắt lãnh đạo xí nghiệp. Một sáng đẹp trời năm 1985, bà Mai Thanh khi đó 33 tuổi đã bất ngờ được ông Nguyễn Thanh Vân - Giám đốc xí nghiệp khi đó đề nghị “kế vị”. 

Bà Mai Thanh kể lại khi đó vô cùng sốc, nhưng sau chút suy nghĩ lại thì nữ kỹ sư trẻ đã có thời gian 3 năm gắn bó với xí nghiệp đã mạnh dạn nhận lời nhưng kèm theo điều kiện là được phép lựa chọn đội ngũ làm việc cùng mình. 

Ở tuổi 33, bà Thanh đã quản lý 200 con người và chấp nhận đối mặt với một loạt khó khăn. Trong đó có việc dàn nhân sự cấp trưởng, phó đã đồng loạt xin nghỉ việc, kho hàng vật tư trống rỗng, tài khoản ngân hàng chẳng còn một đồng. 

Và để có tiền nuôi quân thì bà Thanh đã quyết định lập hồ sơ để Xí nghiệp vay vốn ngân hàng nhập tủ lạnh cũ, tân trang bán lại kiếm lời. Cũng vì thế mà có thể cầm cự vượt qua cơn khủng hoảng giá lương tiền năm 1986. Đến năm 1993, Xí nghiệp của bà Thanh cũng là một trong những doanh nghiệp đầu tiên mạnh dạn xung phong thực hiện cổ phần hóa và đến năm 1993 đã trở thành công ty cổ phần có phần vốn Nhà nước, vốn của cán bộ công nhân viên cũng như vốn nước ngoài. Cũng từ đó, Công ty cổ phần Cơ Điện Lạnh (REE) ra đời. 

Người phụ nữ chèo lái con tàu REE vượt sóng vươn ra biển khơi

Vào đầu những năm 90 tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh đã có nhiều cao ốc mọc lên. Mặc dù REE không làm hết việc ở mảng M&E nhưng và Mai Thanh vẫn ấp ủ kế hoạch sản xuất máy điều hòa thay vì làm đại lý phân phối cho nhiều thương hiệu nổi tiếng. Bản thân bà có dịp đi nhiều nước nên đã tìm ra nguồn thiết bị, linh kiện nhập khẩu nhưng vướng nút thắt ở tài chính. Đến năm 1996, có một vị khách đã bất ngờ gõ cửa công ty. Đó chính là Dominic Scriven, nhà quản lý Quỹ VEIL. Ông đã đến với lý do nghe nói tại TP. Hồ Chí Minh có một doanh nghiệp làm ăn khá và năng động nên đã đến thử tìm cơ hội. Chính lời chào mời của Dominic Scriven với REE chính là một khoản vay 5 triệu USD theo hình thức trái phiếu chuyển đổi. Khi những tư tưởng lớn gặp nhau đã cho ra đời thương hiệu máy điều hòa Reetech. Thế rồi, cuộc khủng hoảng tài chính Châu Á năm 1997 - 1998 đã diễn ra và gián tiếp ảnh hưởng đến đầu tư tại Việt Nam. Theo đó, nhiều công trình xây dựng bị đình trệ, hoạt động kinh doanh của REE cũng trở nên bấp bênh và phụ thuộc nhiều vào sự nóng lạnh của thị trường bất động sản. 

Cũng trong những ngày tháng khó khăn đó, bà Mai Thanh đã mạnh dạn sắp xếp lại việc sản xuất và đưa nhà xưởng về Khu công nghiệp Tân Bình. Với lợi thế là mặt bằng rộng, mặt tiền của đường Cộng Hòa nên REE đã xây dựng cao ốc văn phòng cho thuê. Tòa E -Town đầu tiên, diện tích 30.000 m2 đã được khánh thành vào năm 2002, được lấp đầy trong 18 tháng đã tạo cú hích để cho công ty phát triển thêm gần 80.000m2 văn phòng cho thuê trong một thập niên sau đó. 

Đến năm 2000, thị trường chứng khoán của Việt Nam đã chính thức đi vào hoạt động. Cùng với sự mạnh dạn của người thuyền trưởng, REE đã tạo ra nhiều cột mốc đáng nhớ đó là doanh nghiệp nhà nước đầu tiên được cổ phần hóa, doanh nghiệp đầu tiên đã phát hành trái phiếu quốc tế chuyển đổi đồng thời là một trong hai cổ phiếu lên sàn đầu tiên. 

Cũng ở trong cuộc khủng hoảng trước đây, mỗi khi REE ở thế chân tường thì nữ lãnh đạo này lại tìm ra một hướng đi mới. Chính vì thế, sau cuộc khủng hoảng kinh tế năm 2008 thì REE đã báo lỗ hơn 150 tỷ đồng. Hơn thế, cổ phiếu của REE cũng đã có lúc mất giá đến 85% và bà Mai Thanh đã quyết định cắt bỏ các khoản đầu tư tài chính để dốc hết nguồn lực đầu tư chiến lược vào hạ tầng tiện ích. 

Trong những năm trở lại đây, REE đã đầu tư mạnh vào các công ty sản xuất và kinh doanh điện, than cũng như nước sạch bằng cách miệt mài thu gom cổ phiếu từ các đơn vị niêm yết cũng như thực hiện các thương vụ M&A doanh nghiệp thuộc lĩnh vực điện nước. Tính đến cuối năm 2014, giá trị đầu tư tại lĩnh vực này đã lên đến 4.115 tỷ đồng, chiếm 85% tổng đầu tư, so với năm 2013 công ty đã rót ròng thêm 916 tỷ đồng đầu tư vào điện, nước cũng như cắt giảm các khoản mục đầu tư khác. 

Theo đó, giá trị đầu tư vào lĩnh vực điện, nước của REE chiếm đến 85% tổng đầu tư lợi nhuận từ lĩnh vực này đã chiếm đến 50% tổng lãi ròng. Trong đó, tổng công suất điện của REE sở hữu là 585 MW với tổng vốn đầu tư theo phương pháp vốn chủ sở hữu là 3.426 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng đến 71% và lớn nhất trong lĩnh vực mà công ty đang tiến hành đầu tư. 

Đối với lĩnh vực nước, tính đến cuối năm 2014, REE đã sở hữu 3 nhà máy phát nước công suất sở hữu là 375.000 m3/ngày đêm. Công suất này dự kiến sẽ tăng lên gấp đôi vào năm 2025 theo quy hoạch cấp nước của TP. Hồ Chí Minh. Cùng với chiến lược hiện tại, bà Mai Thanh đã định hướng REE đến mô hình công ty là Holdings - sở hữu các doanh nghiệp đứng đầu trong ba lĩnh vực chính là cơ điện lạnh, bất động sản và cơ sở hạ tầng tiện ích (điện, nước) tại Việt Nam.

Nữ tướng Nguyễn Thị Mai Thanh là người “truyền” lửa cho thế hệ sau 

Mặc dù là “nữ tướng” trên thương trường nhưng bà Mai Thanh vẫn đóng vai trò là người “truyền lửa”, quan tâm con sát sao từng ngày. 

Bà Mai Thanh từng tâm sự: "Áp lực nhịp sống công nghiệp khiến mọi doanh nhân phải ráo riết chạy đua với thời gian nhằm theo kịp chuyển động hối hả của thương trường, nhưng tình yêu thương của cha mẹ dành cho con cái thì bất kể thời gian. Có thời gian dành cho nhau thì các thành viên trong gia đình mới gắn kết, sống vì nhau, giúp đỡ nhau". 

Theo đó, vào năm 2011, bà đã bất ngờ tiến cử người con trai mới 29 tuổi Nguyễn Ngọc Thái Bình vào vị trí Giám đốc tài chính cũng như tham gia vào Ban quản trị của REE. Thời điểm đó, bà Mai Thanh đã nhận được không ít lời bàn tán, trước câu hỏi "Bà có ngại dư luận nói đưa người nhà vào làm việc trong công ty và giữ chức vụ quan trọng?" - doanh nhân Mai Thanh thẳng thắn: "Tôi không ngại. Với trường hợp con trai tôi cũng yêu cầu làm đúng trình tự tuyển dụng nhân sự. Với người nhà, tôi cũng đối xử như những người khác, thậm chí là nghiêm khắc".

Nữ doanh nhân này cũng nhấn mạnh: “Bình là con tôi, tôi giới thiệu, quý vị có quyền bầu hoặc không". Và sau đó thì ông Nguyễn Ngọc Thái Bình đã được thông qua với tỷ lệ bầu là 90%. Thời gian qua, anh đã rất nỗ lực để chứng minh được năng lực của bản thân và vượt qua cái bóng lớn của người mẹ. 

Cũng tương tự người anh trai, cô con gái của bà Thanh tên Nguyễn Ngọc Nhất Hạnh (sinh năm 1991) cũng đã từng có thời gian làm giới tài chính xôn xao xen lẫn sự hoài nghi khi sở hữu gần 1,3% vốn điều lệ của công ty (90 tỷ đồng). 

Tuy nhiên không thể phủ nhận được một điều rằng cô có bảng thành tích đáng nể phục. Từ năm 2007, khi mới học lớp 10 cô đã giành được chứng chỉ Tốt nghiệp Phổ thông cơ sở Quốc tế. Đến năm 2009 thì cô là một trong những thí sinh đồng điểm thi trình độ Anh ngữ quốc tế (IELTS) cao nhất Việt Nam, tổng điểm trung bình là 8,5 trong đó kỹ năng đọc viết đồng 9 điểm.

Đến thời điểm hiện tại, bà Thanh là Chủ tịch HĐQT kiêm CEO và con trai Nguyễn Ngọc Thái Bình là Thành viên HĐQT kiêm Giám đốc tài chính. Bà Thanh Mai cùng với gia đình đang nắm giữ 37,74 triệu cổ phiếu, tương đương 14% cổ phần của REE. Tính theo thị giá trên sàn chứng khoán thì lượng cổ phiếu này có giá trị hơn 970 tỷ đồng, cá nhân bà Thanh nắm giữ khoảng 430 tỷ đồng. Vào năm 2014, bà Mai Thanh đã có tên trong danh sách 48 nữ doanh nhân quyền lực nhất Châu Á do Forbes bình chọn.