Các công ty chứng khoán lời - lãi như thế nào khi tổng doanh thu môi giới “tăng vọt” lên cao nhất 6 quý?

Theo Nhịp sống thị trường, quý 3 vừa qua là khoảng thời gian mà thị trường chứng khoán giao dịch sôi động nhất trong thời gian một năm rưỡi trở lại đây. Thanh khoản duy trì ở quanh mức 20.000 tỷ đồng trong phần lớn thời gian của quý, thậm chí là giá trị khớp lệnh ở trên HoSE có thời điểm chạm ngưỡng tỷ USD vào hồi đầu tháng 9. Và trong bối cảnh đó thì hoạt động môi giới của các công ty chứng khoán cũng đã tăng trưởng khởi sắc. 

Cũng theo thống kê, tổng doanh thu môi giới của các công ty chứng khoán trong quý 3 ước đạt mức hơn 4.200 tỷ đồng, so với cùng kỳ năm ngoái tăng 33%, so với quý 2 trước đó cao hơn 45%. Đây chính là mức doanh thu cao nhất mà mảng môi giới ở các công ty chứng khoán tạo ra trong thời gian 6 quý trở lại đây.

Không những tăng doanh thu mà biên lợi nhuận mảng môi giới của những công ty chứng khoán nhìn chung cũng đã được cải thiện lên mức 25,5% trong quý 3, so với mức 21,9% của cùng kỳ năm ngoái cao hơn. Cũng kể từ khi xuống thấp nhất trong nhiều năm vào quý 1/2023 thì biên lợi nhuận của mảng hoạt động này đã tăng trưởng 2 quý liền trước và đang ở mức cao nhất trong thời gian 5 quý trở lại đây. 

Như thế thì cứ khoảng 4 đồng doanh thu từ hoạt động môi giới thì các công ty chứng khoán lại thu về 1 đồng lãi. Biên lợi nhuận gộp cải thiện qua từng quý cũng cho thấy được khả năng quản lý chi phí của các công ty chứng khoán trong mảng nảy đang dần hiệu quả hơn. Kết quả này chính là một phần đến từ xu hướng ứng dụng công nghệ thay thế môi giới bằng con người đang ngày càng phổ biến ở nhiều công ty chứng khoán.

Miếng bánh không chia đều dù đã nở ra

So với quý liền trước và cùng kỳ năm ngoái thì hầu hết các công ty chứng khoán đều ghi nhận được doanh thu tăng. Mặc dù vậy thì tốc độ tăng trưởng là khác nhau và không phải công ty chứng khoán nào cũng nâng cao được hiệu quả sinh lời cho mảng hoạt động quan trọng này ở trong quý vừa qua. 

Cũng trong quý 3, VPS đã tiếp tục dẫn đầu về thị phần môi giới trên cả 3 sàn chứng khoán, bỏ ra top phía sau. Còn thị phần môi giới cổ phiếu, chứng chỉ quỹ cũng như chứng quyền có đảm bảo của công ty chứng khoán này thậm chí còn chiếm gần ⅕ ở trên sàn HoSE. 

Vậy nên, chẳng mấy bất ngờ khi mà VPS tiếp tục vô địch về doanh thu môi giới trong quý 3 với 953 tỷ đồng, so với cùng kỳ năm ngoái tăng 50% và cũng chỉ kém mức kỷ lục hơn 1.100 tỷ đồng đạt được vào quý 4/2021. Đặc biệt, công ty chứng khoán này lãi gộp lên đến gần 210 tỷ đồng từ hoạt động này ở trong quý 3, so với cùng kỳ tăng gấp đôi. Biên lãi gộp cũng đã tăng theo đó được cải thiện từ mức 16 - 22%. 

Và theo ngay sau đó chính là SSI ghi nhận doanh thu từ mảng môi giới tăng trưởng cao, lần lượt tăng 58% so với cùng kỳ, 59% so với quý liền trước. SSI cũng lãi gộp đến gần 141 tỷ đồng từ hoạt động này trong quý 3, so với cùng kỳ năm 2022 gấp hơn 3 lần. Biên lợi nhuận gộp cũng theo đó được cải thiện rõ rệt từ mức 12,5% lên 26,3%.

Trong khi đó thì mảng môi giới của VNDirect đã mang về hơn 301 tỷ đồng doanh thu trong quý 3, so với cùng kỳ năm ngoái tăng 19%. Mặc dù vậy thì chi phí cho hoạt động này lại gần 22% đã khiến cho biên lãi gộp co lại từ mức 41,8% xuống chỉ còn 40,6%. Và lợi nhuận gộp mảng môi giới của VNDirect chỉ tăng gần 16% so với cùng kỳ năm 2022, đạt mức hơn 122 tỷ đồng. 

Mặc dù con số tuyệt đối không lớn tuy nhiên biên lợi nhuận mảng môi giới của VNDirect vẫn vô cùng ấn tượng, bởi chi phí bỏ ra cho hoạt động này ở nhiều công ty chứng khoán thường chiếm tỷ lệ rất lớn. Một số cái tên như là Mirae Asset, Yuanta ghi nhận biên lãi gộp mảng môi giới dưới 10% tương đương với 10 đồng doanh thu tuy nhiên không đến 1 đồng. Thậm chí là VPBankS, KBSV, PSI,... còn ghi nhận lỗ gộp mảng môi giới trong quý 3 vừa qua.

Trên thực tế thì biên lãi gộp mảng môi giới dày hay là mỏng còn  phải phụ thuộc nhiều vào định hướng phát triển của từng công ty chứng khoán. Có một số công ty còn tập trung vào chất lượng khách hàng thay vì lựa chọn chạy theo số lượng, một số khác thì lại ưu tiên độ phủ sóng ở trong giới đầu tư. Có nhiều công ty vẫn đang nuôi một đội ngũ môi giới hùng hậu trong khi số khác lại không dùng môi giới chạy bằng cơm. 

Dù cho chiến lược khác nhau tuy nhiên chẳng thể nào phủ nhận mảng nghiệp vụ môi giới vẫn đóng vai trò rất quan trọng trong hoạt động của các công ty chứng khoán. Và những lợi ích từ tệp khách hàng chất lượng có thể mang lại lớn hơn nhiều so với nguồn thu phí giao dịch thông thường, đáng chú ý là việc thúc đẩy hoạt động cho vay margin. Hơn thế, tệp khách hàng lớn cũng sẽ giúp cho các công ty chứng khoán đưa ra các sản phẩm tiếp cận với nhà đầu tư dễ dàng hơn như là quản lý tài sản, đầu tư trái phiếu và chứng chỉ quỹ, các sản phẩm khác.