Bức tranh tài chính của các ông lớn xây dựng: Xây dựng Hòa Bình giảm giờ làm và lương, Coteccons lại lỗ hơn trăm tỷ đồng

Xây dựng Hòa Bình trong tình trạng “thắt lưng buộc bụng”

Nguồn tin từ báo Xây dựng cho thấy, từ đầu tháng 12/2022, Công ty Cổ phần Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình cũng sẽ bắt đầu áp dụng các phương án tiết giảm chi phí đúng theo lộ trình, trong đó có tiết giảm chi phí nhân sự đầu tiên. Chi tiết là Xây dựng Hòa Bình sẽ giảm tỷ lệ hiệu suất công việc cùng các khoản phụ cấp theo lương đối với cán bộ nhân viên toàn công ty. 

Còn đối với Ban Tổng giám đốc, ban cố vấn, giám đốc chức năng, giám đốc dự án cấp cao ghi nhận là 35%. Phó giám đốc chức năng, Giám đốc dự án cùng cấp trưởng phòng, chỉ huy trưởng tương đương giảm 20%. Ngoài ra thì một số chế độ khác ví dụ như khen thưởng, phúc lợi cũng đã tạm ngừng. Phụ cấp tiền cơm trưa cùng chế độ Bảo hiểm sức khỏe không thay đổi.

Đối với khối văn phòng, cán bộ nhân viên cũng sẽ nghỉ không lương thứ Bảy, thực hiện thời gian làm việc 40 giờ/tuần. Trưởng bộ phận, trưởng nhóm, chuyên viên cùng nhân viên khối văn phòng cũng giảm tối thiểu 15% trên tổng hiệu suất công việc, phụ cấp theo lương.

Còn với khối công trường thì tỷ lệ chỉ huy trưởng cùng vị trí tương đương ghi nhận là giảm 20%. Đáng chú ý, với những dự án đang ngừng thi công, hết việc hoặc là giãn tiến độ, các nhân sự chủ chốt cũng sẽ được giữ lại. Những cán bộ chưa thể bố trí, sắp xếp công việc sẽ được thực hiện thỏa thuận ngưng việc tối đa ba tháng. Nhân sự cũng không được đánh giá cao cũng sẽ thực hiện việc chấm dứt hợp đồng lao động. 

Và trong bức thư toàn thể cán bộ nhân viên, Phó Tổng giám đốc thường trực, cũng là con trai nhà sáng lập Lê Viết Hải - ông Lê Viết Hiếu cho hay, đây là giải pháp cấp bách để có thể tồn tại và phát triển, trong bối cảnh khó khăn chung của nền kinh tế, ngành xây dựng. Nhiều chủ đầu tư hiện nay cũng không thể thực hiện nghĩa vụ thanh toán đúng hạn với Tập đoàn Hòa bình khiến cho nhiều công trình phải giãn tiến độ và thậm chí ngưng hoạt động.

Ông Nguyễn Công Phú trả lời phỏng vấn sau khi nhậm chức Chủ tịch, rằng: "Chủ kiến của tôi hiện nay đối với hệ lụy khủng hoảng chính là thanh khoản công ty gặp khó bởi vì số lượng hợp đồng cho năm 2023 ghi nhận giảm đến 40%. Khách hàng cũng rất chậm thanh toán, trong trường hợp xấu là có thể mất trắng bởi vì họ phá sản, rủi ro mất trắng ít nhất là 50%. Việc dư thừa nhân sự từ sau Tết đến thời gian 6 tháng sau phải giải quyết nhanh nhưng phải công minh, công bằng qua đợt 2 kiểm toán nhân sự và hệ thống quản trị phù hợp với công ty đại chúng".

Còn các buổi tiệc, sự kiện golf hay là những chương trình tri ân khách hàng cũng đang phải cắt giảm tối đa. Còn các lãnh đạo, điều hành cấp cao cũng sẽ được huy động để có thể cơ cấu nợ phải trả cho ngân hàng, cho nhà cung ứng vật liệu. 

Và theo báo cáo kết quả kinh doanh quý 3/2022, Hòa Bình cũng đã ghi nhận mức doanh thu thuần đạt mức 3.778 tỷ đồng, so với cùng kỳ năm ngoái gấp 180%. Mặc dù vậy thì lợi nhuận sau thuế chỉ đạt mức 6,27 tỷ đồng, chưa bằng một nửa so với cùng kỳ 2021. Và một trong những nguyên nhân khiến cho lợi nhuận của doanh nghiệp này cũng bị bào mòn đó là vì sự phình to của giá vốn bán hàng cũng như chi phí quản lý.

Chỉ tính riêng quý 3/2022, giá vốn hàng bán bao gồm chi phí nguyên vật liệu, chi phí nhân công trực tiếp, chi phí sản xuất chung, chi phí máy móc,… của Tập đoàn Hòa Bình ghi nhận đạt 3.495 tỷ đồng, so với cùng kỳ năm 2021 bằng 92% doanh thu thuần và gấp 1,8 lần. Chi phí quản lý doanh nghiệp cũng tăng 3,4 lần so với cùng kỳ năm 2022 lên mức 153,45 tỷ đồng. Bên cạnh đó, chi phí bán hàng cũng với các chi phí khác cũng ghi nhận tăng. 

Coteccons: Nhân sự chuyển qua mảng mới

Và một ông lớn khác ở trong ngành xây dựng đó là Coteccons cũng không ngoại lệ. Những khó khăn chung từ thị trường cũng khiến cho chi phí vật liệu cùng chi phí phát sinh bởi vì dự án chậm tiến độ hay đối tác chậm thanh toán cũng đồng loạt tăng. 

Trong báo cáo hợp nhất quý 3/2022 chi hay, doanh nghiệp cũng ghi nhận doanh thu thuần của Coteccons đạt hơn 3.113 tỷ đồng, so với cùng kỳ năm ngoái gấp gần 3 lần. Mặc dù vậy thì giá vốn bán hàng cũng tăng phi mã với tốc độ tương ứng từ mức 1.054 vào quý 3/2021 tỷ lên mức 3.081 tỷ đồng. Chi phí lãi cũng ghi nhận tăng mạnh từ 41 triệu đồng lên mức 24,5 tỷ đồng còn chi phí quản lý tăng 13 tỷ đồng cùng các chi phí khác cũng đã khiến Coteccons lỗ ngược 3 tỷ đồng trước thuế.

Điều này cũng đã kéo theo biên lợi nhuận gộp trong quý 3/2022 của cùng kỳ năm ngoái cũng ghi nhận xuống mức thấp nhất lịch sử đó là 1,1% và góp phần đưa tỷ suất lợi nhuận gộp trong 9 tháng đầu năm 2022 giảm xuống còn mức 3,8%. 

Có thể thấy, bức tranh tài chính của cùng kỳ năm ngoái cũng dường như chưa thấy nhiều điểm sáng trong quý 4/2022. Báo cáo phân tích của Mirae Asset cũng đã hạ kỳ vọng tỷ suất lợi nhuận gộp trong năm 2022 của Coteccons từ mức 5% xuống chỉ còn 3,5%.

Báo cáo của Mirae Asset cũng đã nhấn mạnh rằng: “Bên cạnh đó, theo ban lãnh đạo, các khoản nợ phải thu của Coteccons ở trong quý 3/2022 ghi nhận là 1.800 tỷ đồng. Trong đó, công ty cũng đã tiến hành trích lập dự phòng 700 tỷ đồng cho 3 khách hàng bao gồm Ngôi Sao Việt, Triton và Kenton. Chúng tôi cũng lưu ý rằng việc trích lập dự phòng dành cho các khoản phải thu cũ này vẫn chưa được thực hiện dù cho chúng phát sinh từ các dự án đã hoàn thành cách đây vài năm và vẫn chưa được thanh toán bằng tiền mặt. Trong thời gian hai năm qua, bởi vì Coteccons đang tiến hành tái cấu trúc doanh nghiệp trên diện rộng và các thành viên Hội đồng quản trị cũng đã tích cực trích lập dự phòng dành cho các khoản phải thu lâu năm này để có thể lành mạnh hóa bảng cân đối kế toán”. 

Trong khi đó thì việc dự án The Spirit of Saigon (nằm ở Khu tứ giác Bến Thành) mặc dù đã thực hiện nhưng cũng bất ngờ thay đổi nhà thầu thi công, cùng với việc chậm tiến độ cũng sẽ khiến cho Coteccons phải trích lập thêm một khoản dự phòng vào Quý 4 này.

Mirae Asset cũng ước tính rằng Coteccons có thể sẽ đạt doanh thu là 10.440 tỷ đồng cho cả năm 2022, so với năm 2021 tăng 15%. Mặc dù vậy thì giá vốn bán hàng cũng ghi nhận chiếm đến 96,4% doanh thu thuần, chạm mức 10.074 tỷ đồng. Còn chi phí bán hàng cùng với quản lý doanh nghiệp cũng sẽ tăng từ mốc 516 tỷ đồng của năm 2021 lên 793 tỷ đồng, trích lập dự phòng ghi nhận là 922 tỷ đồng (so với mức 661 tỷ đồng vào năm 2021). Chính vì thế mà dự phóng của cả năm, Coteccons lỗ 110 tỷ đồng và không đạt được mục tiêu lợi nhuận là 20 tỷ đồng như thời điểm đầu năm đề ra. 

Có một điểm khác cần lưu ý đó là với cách tính backlog ghi nhận theo thực tế thì phần lớn đang đến từ những hợp đồng theo mô hình fast-track. Và Coteccons cũng công bố ở trong biên bản họp phân tích tính đến thời điểm ngày 18/11/2022, giá trị backlog để lại là từ năm 2021 đến thời điểm hiện tại ghi nhận là 7.700 tỷ đồng. Còn giá trị backlog còn lại sang qua 2023 ghi hận là 17.000 tỷ đồng (dựa vào giá trị hợp đồng ký được thực tế và không cộng các giá trị hợp đồng MOU). 

Phía Mirae Asset cũng đặt kỳ vọng ở trong bối cảnh thị trường như hiện tại thì Coteccons cũng sẽ là doanh nghiệp có ít rủi ro phát sinh nợ xấu cũng sẽ có sự tăng trưởng bền vững bởi vì luôn đặt kế hoạch thận trọng cũng như khiêm tốn trong những năm tới. 

Và khi được hỏi về việc có hay không kế hoạch cắt giảm nhân sự để có thể tiết giảm các chi phí thì ban lãnh đạo Coteccons cho hay: “Chúng tôi không dám nói chắc chắn về việc có cắt giảm nhân sự hay là không mà chúng tôi chỉ chắc chắn về việc doanh nghiệp sẽ tối ưu hóa lực lượng nhân sự - đây là điều mà chúng tôi luôn làm ở bất kỳ thời điểm nào trong năm. Một trong những phương cách để tối ưu đó chính là nhân sự ở trong ngành xây dựng có thể chuyển dịch qua mảng mới của công ty”.

Mặc dù vậy thì vẫn có một vài điểm sáng chờ những doanh nghiệp ở phía trước. Cũng theo báo cáo phân tích từ phía Chứng khoán VNDirect thì giá nguyên vật liệu có chiều hướng giảm cũng được coi là yếu tố sẽ có thể tác động tích cực lên hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp ở trong ngành xây dựng. Ngoài ra thì trong khi các dự án cao tầng đang gặp khó khăn thì các dự án đầu tư công cùng các dự án có vốn đầu tư FDI sẽ là cơ hội để cho doanh nghiệp có thể kiếm thêm nguồn thu.