Xây dựng nhà ở xã hội trở thành xu hướng mới của các chủ đầu tư bất động sản

Theo Nhịp cầu đầu tư, khoảng 6 năm trước đây, thị trường nhà ở xã hội mở ra một cuộc đua khốc liệt giữa hàng ngàn người có nhu cầu mua nhà, bởi khả năng giành được một suất mua với mức vay ưu đãi là rất khó khi số lượng người dân có nhu cầu mua loại hình này là quá cao. Hiện tại, nhà ở xã hội đang rục rịch bắt đầu một cuộc đua mới khi hàng loạt chủ đầu tư lớn đã tuyên bố phát triển thêm nhiều dự án nhà ở xã hội nhằm đáp ứng nhu cầu và mong muốn của người dân.

Đổ xô đi xây nhà ở xã hội

Vừa qua, thị trường được phen náo động trước thông tin Vinhomes dự kiến triển khai xây dựng 500.000 căn hộ nhà ở xã hội trong vòng 5 năm tới. Đây là dòng sản phẩm đầu tiên thuộc phân khúc nhà ở giá rẻ của chủ đầu tư này với tên gọi Happy Home với giá bán chỉ từ 350 triệu đồng đến dưới 1 tỷ đồng/ căn. Vinhomes sẽ xây dựng các sản phẩm này tại những khu vực vùng ven của các tỉnh, thành phố lớn, nơi có lực lượng lao động thu nhập thấp đông đảo như Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh, Đà Nẵng, TP. Hồ Chí Minh.

Tương tự, chủ đầu tư Tập đoàn Hưng Thịnh cũng nhắm tới việc triển khai dự án nhà ở giá rẻ. Doanh nghiệp này trong thời gian tới sẽ phát triển các sản phẩm nhà ở vừa túi tiền với giá bán dự kiến từ 20 - 25 triệu đồng/m2 tại TP. Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Long An, Bình Dương. 

Trước đó, Apec Group cũng thông báo sẽ xây dựng 10 triệu căn nhà ở xã hội tiêu chuẩn 5 sao. Nam Long có kế hoạch phát triển dự án nhà ở xã hội tại Bình Chánh. Còn tại Bình Dương, Becamex cũng lên kế hoạch động thổ các dự án với hơn 20.000 căn nhà ở xã hội tại nhiều địa phương với tổng mức đầu tư khoảng 9.500 tỷ đồng.

Khu vực Hà Nội, chủ đầu tư Hòa Bình vừa đề xuất xây dựng 2.000 căn hộ nhà ở xã hội tại 393 Lĩnh Nam và một dự án nhà ở xã hội quy mô lớn tại huyện Đông Anh. Ngoài ra, doanh nghiệp này còn hướng đến mục tiêu xây dựng thêm 10.000 căn hộ giá rẻ tại nhiều tỉnh, thành khác trong năm 2022. 

Có thể thấy, năm 2022 đang hồi sinh lại phân khúc nhà ở xã hội vốn bị lãng quên bấy lâu nay. Điều này mang tới một thông điệp lớn cho thị trường bất động sản toàn quốc. Trước bối cảnh thị trường đang thiếu nguồn cung nhà ở trầm trọng và thiết lập mức giá cao liên tục suốt 5 năm qua. Đến nay, các doanh nghiệp địa ốc đang rất quan tâm tới phân khúc nhà ở xã hội. Bên cạnh đó, chỉ số giá nhà tại Việt Nam cao hơn gấp 20 lần so với mức thu nhập trung bình của đa số người dân trong nước, khiến nhiều cá nhân và hộ gia định không tiếp cận được nhu cầu nhà ở, cao hơn gấp 5 - 7 lần so với các nước công nghiệp phát triển. 

Mở cửa chính sách

Động lực chính khiến nhiều doanh nghiệp địa ốc lớn quay trở lại phát triển loại hình này là do Nghị định 49/2021 của Chính phủ đã bổ sung một số chính sách ưu đãi rất lớn cho doanh nghiệp khi tham gia phát triển nhà ở xã hội. Đáng chú ý, chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở xã hội sẽ được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với diện tích đất đã được Nhà nước giao, cho thuê.

Có thể nói, chính sách này đã mang lại cơ hội chưa từng có cho các doanh nghiệp vì sở hữu được một quỹ đất sạch hiện nay là rất khó. Ông Phạm Thiếu Hoa - Chủ tịch Vinhomes, cho biết: “Không phải trả tiền đất và được xây không hạn chế số lượng các căn nhỏ nên giá bán chắc chắn sẽ nằm trong khoảng chúng tôi đã đưa ra và hoàn toàn phù hợp với khả năng chi trả của người có thu nhập thấp”.

Ngoài ra, thêm một nguyên nhân khác khiến các chủ đầu tư quan tâm hơn tới nhà ở xã hội là dù biên lợi nhuận chỉ 10%  là khả năng tiếp cận nguồn tín dụng. Hiện tại, Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước đang thực hiện chủ trường kiểm soát chặt chẽ cho vay bất động sản, nhất là với phân khúc cao cấp, BĐS nghỉ dưỡng đã phát triển quá nóng suốt thời gian qua. Tuy nhiên với các dự án hướng đến nhu cầu thực, đáp ứng đa số người dân vẫn được ủng hộ và hỗ trợ để nhận nguồn vốn tín dụng hoặc gói hỗ trợ lãi suất thấp. Vì vậy, có thể xem đây là “cửa thoát hiểm” cho một số chủ đầu tư có thể duy trì được nguồn vốn trong giai đoạn khó khăn này.

Tại thị trường nhà ở xã hội đang tồn tại rất nhiều thách thức và khó khăn. Hiệp hội Bất động sản TP. HCM (HoREA) cho rằng, rào cản pháp lý vẫn luôn là vấn đề lớn nhất. Theo đó, quy trình, thủ tục đầu tư xây dựng nhà ở thương mại vốn đã phức tạp thì đối với nhà ở xã hội còn phức tạp hơn và có thể kéo dài tới 5 năm.

Hệ quả là trong giai đoạn 2011 - 2020, chỉ có 248 dự án nhà ở xã hội trên toàn quốc với khoảng 100.000 căn hộ, đạt 41,4% kế hoạch đề ra. Giai đoạn 2016 - 2020, TP. Hồ Chí Minh đã rất nỗ lực để hoàn thành chỉ tiêu nhưng cũng chỉ thực hiện được khoảng 15.000 căn hộ nhà ở xã hội, đạt 75% kế hoạch.

Đã có những dự án được hoàn thiện nhưng còn vướng mắc về giá bán nên không thể ra sổ hồng cho cư dân. “Việc duyệt giá bán nhà ở xã hội, các thủ tục pháp lý liên quan đến cấp sổ hồng, vấn đề bồi thường chi phí giải phóng mặt bằng chậm triển khai, tất cả ảnh hưởng không nhỏ đến việc thu hút doanh nghiệp phát triển phân khúc này” - Ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch HoREA khẳng định. 

Đặc biệt là, phải nhanh chóng loại bỏ các chủ đầu tư lợi dụng chính sách chỉ vì mục đích xin dự án và chiếm dụng đất mà không đủ nguồn lực để triển khai xây dựng dự án như đã cam kết. Ngoài ra cũng có những trường hợp sau khi có được dự án, chủ đầu tư tiến hành chuyển nhượng cho đối tác để thu lãi trong khi dự án vẫn còn là các khu đất trống gây lãng phí tài nguyên đất đai.