Triển vọng nào cho cổ phiếu dầu khí?

Cổ phiếu dầu khí "nóng" lên nhờ tiến độ dự án Lô B - Ô Môn sớm hơn dự kiến

Theo Người Đồng Hành, trong 2 tháng trở lại đây, cổ phiếu dầu khí đã ghi nhận đà tăng tích cực trước khi điều chỉnh theo thị trường chung và đà lao dốc của giá dầu. Theo đó, các mã đại diện trong ngành đều tăng mạnh, đơn cử như GAS (19%), PVS (14%), PVC (34%) hay cao nhất là PVD (41%). Nếu không tính 2 phiên thị trường điều chỉnh sâu là 7 và 8/9, những tỷ lệ trên có thể còn ấn tượng hơn rất nhiều.

Theo giới phân tích, diễn biến này ảnh hưởng đáng kể từ thông tin tiến độ dự án Lô B - Ô Môn sớm hơn dự kiến. Được biết, dự án này có thể được phê duyệt quyết định FID sớm nhất trong quý IV/2022 do dự án hạ nguồn trọng điểm của dự án Lô B là nhà máy nhiệt điện Ô Môn III đã được phê duyệt đầu tư vào hồi đầu tháng 8/2022.

Tính đến thời điểm hiện tại, Lô B - Ô Môn là một trong những dự án khai thác khí lớn nhất Việt Nam, với tổng vốn đầu tư khoảng 10 tỷ USD cho nhiều dự án thành phần từ khâu thượng nguồn cho đến hạ nguồn. Theo ước tính của PVN, khoảng 19,32 tỷ USD sẽ được bổ sung vào ngân sách nhà nước trong vòng đời 20 năm của dự án. Ngoài ra, 4 nhà máy điện khí tại Ô Môn với tổng công suất 3.810 MW cũng sẽ bổ sung nguồn cung điện cho khu vực miền Nam trong tương lai. 

Trong thời gian tới, nhu cầu khí để sản xuất điện sẽ tăng mạnh do Dự thảo Quy hoạch Điện 8 đặt mục tiêu biến nhiệt điện khí trở thành nguồn cung chủ lực cho đến năm 2030  nhờ những tín hiệu ổn định và khá thân thiện với môi trường so với nhiệt điện than, chiếm 23% tổng công suất hệ thống vào năm 2030 (từ mức 12% hiện tại). Do đó, việc triển khai dự án phát triển mỏ khí Lô B - Ô Môn mang tính cấp thiết, đặc biệt khi quyền tự chủ nguồn cung khí là vô cùng quan trọng trong bối cảnh cuộc khủng hoảng khí tự nhiên trên phạm vi toàn cầu hiện nay.

Bên cạnh đó, với số vốn đầu tư cơ bản dự kiến là 10 tỷ USD, dự án Lô B cũng được kỳ vọng sẽ hồi sinh ngành dịch vụ E&P của việt Nam và Dịch vụ Kỹ thuật Dầu khí Việt Nam (PTSC, HNX: PVS) sẽ hưởng lợi. Khi dự án này được thông qua, PTCS có thể nhận được hợp đồng tiềm năng trong giai đoạn 2023 - 2025 với tư cách là nhà thầu EPC chính.

Một doanh nghiệp khác cũng được hưởng lợi đáng kể dựa vào khối lượng công việc lớn đó là PV Drilling ( HoSE: PVD). Ở nhóm thượng nguồn, PVChem ( HNX: PVC) sẽ là đơn vị cung cấp các dung dịch khoan hỗ trợ hoạt động khoan và khai thác dự án.

Với công việc là lắp đặt và đấu nối các tuyến ống nội mỏ và đường ống ngoài khơi về bờ cũng như dọc bờ hay bọc ống, các đơn vị như PV Pipe, PV Coating ( HNX: PVB ) hay PV Gas ( HoSE: GAS ) sẽ được hưởng lợi. Trong đó, PV Gas là nhà đầu tư chính của dự án đường ống Lô B, có nhiệm vụ vận chuyển tối đa 7 tỷ m3 khí tự nhiên mỗi năm, tương đương khoảng 70 - 80% sản lượng khí đường ống của Việt Nam hiện nay.

Những rủi ro khi đầu tư cổ phiếu dầu khí

Có thể thấy, dự án trọng điểm Lô B sẽ là động lực tăng trưởng cho các doanh nghiệp trong chuỗi giá trị dầu khí tại Việt Nam. Tuy nhiên, cần có lộ trình trễ để phản ánh lên hoạt động kinh doanh. Với kế hoạch đón dòng khí đầu tiên vào cuối năm 2025, do đó, phải đến giai đoạn 2024 - 2025 mới là thời điểm thể hiện kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp.

Ngoài ra, rủi ro còn là sự chậm trễ trong việc phê duyệt đầu tư dự án và trao thầu EPC. Điều này không phải lo thừa, bởi nếu nhớ lại ban đầu, dự án Ô Môn III bị trì hoãn do chi phí đầu tư cao hơn dự kiến và chính phủ Nhật Bản không sẵn sàng mở rộng quy mô các khoản vay ODA cần thiết để dự án hoàn thành. Việc tiến độ dự án hạ lưu bị chậm lại đã kéo theo các dự án thượng lưu chậm tiến độ trong một thời gian khá dài.

Có thể thấy, cổ phiếu dầu khí đang "dậy sóng" trước những thông tin tích cực từ tiến độ dự án Lô B. Do đó, nếu yếu tố này xuất hiện thay đổi theo chiều hướng bất lợi thì các cổ phiếu hoàn toàn có thể gặp áp lực bán mạnh trong ngắn hạn.

Trong nửa đầu năm 2022, bức tranh kinh doanh của ngành dầu khí đã khởi sắc rõ rệt. Tổng lợi nhuận của các doanh nghiệp ngành dầu khí ghi nhận tăng trưởng cả ở quý I và quý II. Kết quả này đến từ nhiều nguyên nhân như giá dầu leo dốc, nền so sánh thấp của cùng kỳ năm 2021 cũng như sự hồi phục sản lượng năm nay. Tính riêng trong quý II, lợi nhuận của các doanh nghiệp dầu khí niêm yết đạt khoảng 15.300 tỷ đồng, cao gấp đôi so với cùng kỳ.

Đơn cử, Lọc hóa Dầu Bình Sơn ( UPCoM: BSR) đã hoàn thành chỉ tiêu cả năm chỉ trong 6 tháng. Trong đó, doanh thu thuần và lợi nhuận sau thuế công ty mẹ đạt lần lượt 87,2 ngàn tỷ và 12,5 ngàn tỷ đồng, so với cùng kỳ tăng 78% và 252% (gấp 3,5 lần). Trong tháng 7, sản lượng và doanh thu của công ty đạt lần lượt 0,5 triệu tấn và 11,3 ngàn tỷ đồng. Hiện tai, hai nhà máy lọc dầu Bình Sơn và Nghi Sơn đáp ứng khoảng 70 - 75% nhu cầu tiêu thụ nội địa. Dầu nhập khẩu từ Algeria hiện đang chiếm khoáng 15% nguồn cung của Lọc hóa Dầu Bình Sơn và neo theo giá dầu Brent. Công ty kỳ vọng crack spread và giá dầu sẽ tăng trở lại từ tháng 8 đến tháng 12 năm nay. 6 tháng cuối năm, doanh nghiệp đặt mục tiêu về sản lượng, doanh thu và lợi nhuận trước thuế lần lượt đạt 3,2 triệu tấn, 46 ngàn tỷ đồng và 738 tỷ đồng.

Nhờ giá năng lượng trong 6 tháng đầu năm tăng vọt, PV Gas đã ghi nhận tăng 35% doanh thu so với cùng kỳ lên trên 54 nghìn tỷ và lợi nhuận ròng gần gấp đôi đạt 8,5 nghìn tỷ đồng. Riêng quý II, sản lượng tiêu thụ khí khô không biến động, song việc giá năng lượng toàn cầu tăng vọt đã giúp doanh thu lợi nhuận của doanh nghiệp tăng mạnh mẽ. PV Gas hiện sở hữu sức khỏe tài chính lành mạnh cùng dòng tiền mạnh mẽ, tạo tiền đề khai thác các dự án trọng điểm như kho cảng LNG hay đường ống Lô B - Ô Môn.

Tuy nhiên, bên cạnh những gam màu tươi sáng, nhiều doanh nghiệp dầu khí vãn ghi nhận kinh doanh thua lỗ, sụt giảm đáng kể về lợi nhuận. Do đó, việc đầu tư cổ phiếu của những doanh nghiệp này đòi hỏi sự thận trọng nhiều hơn so với những cái tên có lợi nhuận tăng trưởng.

Chẳng hạn như trường hợp của PV Drilling, sau khi lỗ 56 tỷ đồng trong quý I, công ty tiếp tục công bố khoản lỗ hơn 60 tỷ đồng trong quý II. Theo đó, tổng cộng nửa đầu năm, công ty đã lỗ hơn 116 tỷ đồng. Tính đến cuối tháng 6, lợi nhuận sau thuế chưa phân phối còn 953 tỷ đồng, giảm phân nửa so với thời điểm 31/12/2021.

Chứng khoán Mirae Asset đánh giá PV Drilling đã trải qua giai đoạn khó khăn nhất trong năm. Hoạt động cho thuê giàn khoan tại khu vực Đông Nam Á đang hồi phục ấn tượng, bên cạnh đó hiệu suất cho thuê tăng lên 90% đã cho thấy triển vọng sáng hơn trong nửa cuối năm. Được biết, tất cả các giàn của PV Drilling hiện đã có hợp đồng cho thuê đến cuối năm 2022, thậm chí doanh nghiệp đã phải thuê thêm giàn bên ngoài nhằm đáp ứng nhu cầu cho thuê.

Hay trường hợp khác là NSH Petro ( HoSE: PSH ), doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu này báo lỗ 248 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ 6 tháng đầu năm ngoái có lãi 96 tỷ đồng. Giải trình về việc này, NSH Petro cho biết nguyên nhân do giá xăng dầu thế giới và trong nước tăng cao hơn so với cùng kỳ năm trước, gây ảnh hưởng đến giá thành nguyên liệu đầu vào của công ty. Ngoài ra, chi phí lãi vay, chi phí quản lý cũng gia tăng mạnh.

Giá dầu khó tăng cao trong cuối năm do thừa nguồn cung

Trước sự tăng giảm của giá dầu thô doanh nghiệp dầu khí chịu nhiều tác động khác nhau. Dù vậy, giới đầu tư cổ phiếu dầu khí vẫn luôn dành sự quan tâm đặc biệt trước những diễn biến của loại hàng hóa này.

Ngày 5/9 mới đây, Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ và đồng minh (OPEC+) đã quyết định giảm sản xuất thêm 100.000 thùng mỗi ngày kể từ tháng 10. Động thái này trái ngược với quyết định tăng sản lượng thêm 100.000 thùng mỗi ngày trong tháng 9 mà tổ chức này đưa ra hồi tháng trước. Nhìn lại năm ngoái, OPEC+ từng đưa ra kế hoạch tăng sản lượng sản xuất lên mức trước dịch. Tính đến hiện tại, con số này chỉ thấp hơn khoảng 2-3 triệu tấn một ngày, mục tiêu của OPEC+ đã tương đối khả thi.

Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) dự báo, năm nay có thể sẽ xảy ra tình trạng dư thừa nguồn cung dầu. Lạm phát cao khiến nhu cầu dầu sẽ giảm trong khi nguồn cung có xu hướng tăng. Phía Trung Quốc hiện vẫn đang duy trì chính sách Zero-Covid khiến nhu cầu dầu khá yếu. Giá dầu thô Brent cuối năm có thể dao động trong khoảng 90 - 100 USD/thùng.

Mặc dù giá dầu dự kiến chững lại hoặc không tăng nhiều, nhưng cũng là mức khá tốt để hỗ trợ triển vọng đầu tư các dự án mới trong khu vực, với Việt Nam điển hình là Lô B - Ô Môn, hay một số dự án ở Brunei bắt đầu triển khai thăm dò 2 dự án Merbah Deep-1 và Jagus Subthrust-1 đẩy mạnh nhu cầu thuê giàn khoan và cung ứng thiết bị trong khu vực.

Trong tuần giao dịch tới, chuyên gia kỳ vọng thị trường chứng khoán sẽ dần ổn định trở lại. Phiên tăng điểm cuối tuần qua đã phần nào gỡ bỏ tâm lý tiêu cực của nhà đầu tư sau nhịp điều chỉnh khá mạnh trước đó. Theo đó, chuyên gia kỳ vọng chỉ số VN-Index vẫn giao dịch trên ngưỡng hỗ trợ quan trọng 1.220-1.240 điểm trong tuần tới.