Triển vọng không mấy lạc quan về "ngành" tiêu: Giá tiêu liệu đã thực sự chạm đáy?

Áp lực nhu cầu yếu khiến giá tiêu “chạm đáy” 18 tháng

Quý 2 năm nay, giá tiêu trong nước ghi nhận mức giảm hơn 10%. Tuy nhiên đến quý 3, giá của mặt hàng này tiếp tục giảm thêm 8-8,5% xuống chỉ còn 63.500 – 66.000 đồng/kg. Đây là mức thấp nhất kể từ quý 3 năm trước. Tuy nhiên, đà giả giá được cho là vẫn chưa dừng lại. Những ngày đầu tháng 11 vừa qua, giá hồ tiêu trong nước đã giảm xuống mức 56.500 - 59.000 đồng/kg trong bối cảnh xuất khẩu giảm cùng với thị trường đang có dấu hiệu xả hàng cuối năm để thu hồi vốn cũng như phục vụ cho việc sản xuất khi vụ cà phê mới đang đến gần. Dễ dàng thấy được, giá tiêu trong nước đã giảm khoảng 30% chỉ tính từ đầu năm đến nay. 

Liên quan đến tình trạng này, phía Cục Xuất nhập khẩu cho biết, áp lực tỷ giá USD/VND tăng mạnh trong thời gian qua đã khiến người trồng tiêu đẩy mạnh việc bán ra. Chưa kể, hoạt động xuất khẩu cũng chứng kiến sự giảm sút. Số liệu thống kê từ Tổng cục Hải quan cho thấy, xuất khẩu hạt tiêu của Việt Nam trong quý 3 này là 51,6 nghìn tấn với trị giá là 123 triệu USD, so với quý 2 liền trước đã giảm 27% về lượng và giảm 31,8% về trị giá. Thậm chí, khi so sánh với cùng kỳ năm trước, con số này đã thấp hơn 12,5% về lượng và 4,2% về trị giá. 

Sau khi tính chung 9 tháng đầu năm nay, xuất khẩu hạt tiêu của Việt Nam là 174,5 nghìn tấn với trị giá lên đến 770,4 triệu USD, so với cùng kỳ năm trước dù giảm 18% về lượng nhưng đã tăng 7% về trị giá.

Trong số những thị trường xuất khẩu của tiêu Việt, Trung Quốc đã ghi nhận sự sụt giảm mạnh mẽ nhất. Sau 9 tháng đầu năm, lượng tiêu xuất khẩu sang thị trường này đạt 11.820 tấn, đã ghi nhận mức giảm lên đến 68% (tương ứng 24.917 tấn) so với cùng kỳ năm trước. Số liệu từ Hải quan Trung Quốc cũng cho thấy, trong 9 tháng đầu năm nước này đã nhập khẩu khoảng hơn 7.000 tấn tiêu, so với cùng kỳ năm 2021 đã giảm 37%. 

Đáng chú ý, giá xuất khẩu bình quân hồ tiêu trong 9 tháng đầu năm nay đã tăng 30,7% so với 9 tháng đầu năm 2021 và đạt 4.414 USD/tấn. Chỉ tính riêng trong tháng 9, giá xuất khẩu tiêu đã tăng 0,7% so với tháng trước và 1,5% so với cùng kỳ, đạt bình quân là 4.099 USD/tấn. Tuy nhiên kể từ đầu năm cho đến nay, giá tiêu đã giảm gần 13%. 

Theo như dự báo của Cục Xuất nhập khẩu, trong thời gian tới xuất khẩu hạt tiêu của Việt Nam sẽ đối mặt với nhiều khó khăn. Đặc biệt, giá tiêu toàn cầu có thể biến động theo xu hướng giảm. Chưa kể, cuộc xung đột vũ trang giữa Nga và Ukraine chưa có dấu hiệu lắng xuống cộng thêm lạm phát tăng cao đã khiến người dân tại hầu hết quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới có xu hướng thắt chặt chi tiêu. Những mặt hàng không thiết yếu đã giảm đáng kể về lượng tiêu thụ. Trong bối cảnh suy thoái kinh tế thế giới vẫn được dự báo sẽ kéo dài sang tận năm tới, nhiều khả năng giá tiêu sẽ biến động theo xu hướng giảm.  

Tín hiệu lạc quan từ thị trường Trung Quốc?

Theo một số nguồn tin, thị trường đang xuất hiện một số tín hiệu lạc quan khi Trung Quốc đang tăng cường nhập khẩu để có thể đáp ứng nhu cầu tiêu thụ ngày càng tăng lên vào dịp cuối năm. Tuy nhiên, bà Hoàng Thị Liên - Chủ tịch Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam cho biết, cho đến thời điểm hiện tại, thị trường Trung Quốc vẫn đang ẩn số lớn bởi sau khi Đại hội Đảng kết thúc, tại quốc gia này vẫn chưa có tín hiệu gì về việc nới lỏng chính sách “Zero Covid”. 

Cụ thể, bà Liên cho biết: “Chúng tôi vẫn chưa nắm được thông tin Trung Quốc có đang tăng cường nhập khẩu tiêu để phục vụ cho cuối năm hay không. Đôi khi những thông tin như thế này chỉ là tin đồn. Thị trường Trung Quốc hiện vẫn rất khó đoán”. Chủ tịch Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam cũng cho rằng, các doanh nghiệp cần phải cẩn trọng quan sát thị trường, bởi hiện tại mặt hàng tiêu cũng như các mặt hàng nông sản khác đang bị ảnh hưởng bởi suy thoái trên toàn cầu, lãi suất tăng cao và lạm phát ngày càng nghiêm trọng. Chính vì thế, bà Liên cho rằng thời điểm này vẫn còn rất khó đoán về định giá tiêu trong quý 4 năm nay và cả năm sau.

Liên quan đến vấn đề này, ông Hoàng Phước Bính - Phó Chủ tịch Hiệp hội Hồ tiêu Chư Sê (Gia Lai), nhận định giá tiêu thời điểm hiện tại khó lòng giảm sâu được hơn nữa bởi hàng tồn kho đã dần cạn kiệt. “Trước đó, có nhiều đại lý đã đẩy mạnh việc “cắt lỗ” mặt hàng tiêu để có tiền mua cà phê khi mùa thu hoạch đang ngày càng tới gần. Hiện tại, lượng hàng tồn kho tiêu còn lại rất ít, chính vì thế áp lực bán ra sẽ không còn, giá tiêu cũng khó lòng mà giảm được tiếp”, ông Bính cho hay. 

Tuy nhiên, Phó Chủ tịch Hiệp hội Hồ tiêu Chư Sê cũng cho rằng, hiện vẫn tồn tại những rủi ro có thể đẩy giá tiêu giảm xuống hơn nữa. Đó chính là việc tình hình kinh tế toàn cầu trong quý này vẫn chưa được cải thiện. Thêm vào đó, đây lại là thời điểm Việt Nam vào mùa thu hoạch nên áp lực nguồn cung là khá lớn. Vì thế, ông Bính bổ sung rằng: “Nếu kinh tế toàn cầu vẫn đang ở chiều hướng xấu như hiện tại trong quý 1, giá tiêu nhiều khả năng có thể về mốc 50.000 đồng/kg. Tuy nhiên ở chiều ngược lại, khi kinh tế phục hồi cùng với việc Trung Quốc nới lỏng chính sách Zero Covid, giá tiêu sẽ phục hồi vì tồn kho các thị trường nhập khẩu cũng dần cạn trong khi mức giá hiện tại lại khá hấp dẫn”.

Trước triển vọng về giá tiêu trong thời gian tới, một số doanh nghiệp lại tỏ ra không mấy lạc quan. Theo như dự báo của ông Phan Minh Thông, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Phúc Sinh, giá tiêu trong thời gian tới nhiều khả năng có thể dần tiến về mức 50.000 đồng/kg dưới áp lực của nhu cầu thấp cùng với những bất ổn về tình hình kinh tế và chính trị trên thế giới.

Cũng theo ông Phan Minh Thông, thời điểm hiện tại thị trường tiêu trong nước đang chịu áp lực bởi lạm phát cao khiến cho nhu cầu về mặt hàng này giảm sút. Ngoài ra, việc xuất khẩu tiêu sang Trung Quốc - một trong những thị trường tiêu thụ tiêu lớn nhất của Việt Nam - lại đang giảm mạnh bởi ảnh hưởng từ các chính sách phòng chống dịch bệnh Covid-19.