Tranh chấp tường rào: Giải quyết thế nào để giữ trọn tình cảm đôi bên?

Giết hàng xóm vì cái tường rào, nhận án 20 năm

Vụ việc này xảy ra từ năm 2013 nhưng đến nay vẫn là một lời cảnh tỉnh cho những người là hàng xóm láng giềng đang tranh chấp tường rào hay lối đi chung.

Cụ thể, theo cáo trạng của VKSND tỉnh Thanh Hóa, anh Lê Huy Phúc (SN 1975) và anh Nguyễn Đình Kiên (SN 1974), là hàng xóm của nhau và cùng trú tại thôn Hữu Đạo, xã Mai Lâm, huyện Tĩnh Gia từ lâu đã có mâu thuẫn về việc tranh chấp đất xây dựng tường rào giữa hai gia đình mà chưa được giải quyết.

Đến khoảng 12h trưa ngày 3/5/2013, Lê Huy Phúc sai con gái là Lê Thị Kim Oanh sang bên nhà mời anh Nguyễn Đình Kiên qua nói chuyện. Khi đó, anh Kiên từ chối, lấy lý do đang nghỉ trưa nên chiều mới sang được. Sẵn có hơi men trong người, Phúc tức giận bắt con gái tiếp tục sang gọi anh Kiên lần nữa nhưng anh Kiên vẫn nhất định không sang.

Thấy thế, Phúc tức giận chửi bới, sau đó lẳng lặng vào nhà lấy một con dao nhọn dài 17cm sang nhà anh Kiên. Tại đây, Phúc yêu cầu anh Kiên phải sang nhà đo lại ranh giới tường rào nhưng anh Kiên không đồng ý, nói chiều sẽ nhờ công an giải quyết.

Sau đó, anh Kiên yêu cầu anh Phúc đi về, đẩy ra ngoài để khóa cổng. Lúc này, Phúc lấy con dao nhọn đang cầm sẵn đâm vào ngực phải anh Kiên khiến nạn nhân gục xuống đất. Nghe tiếng chồng kêu cứu, chị Sau là vợ anh Kiên vội cùng con chạy ra, giằng lấy con dao trong tay Phúc vứt đi rồi hô hoán làng xóm tới.

Dù đã được mọi người đưa đi cấp cứu nhưng do vết thương quá nặng, anh Kiên đã tử vong trên đường tới bệnh viện. Sau khi gây án, Phúc đã tới cơ quan Công an huyện Tĩnh Gia đầu thú và nhận mọi hành vi phạm tội của mình.

Đến sáng ngày 30/8, TAND tỉnh Thanh Hóa đã mở phiên tòa sơ thẩm xét xử bị cáo Lê Huy Phúc với tội danh Giết người. Trước những lời khai của bị cáo và loạt chứng cứ xác thực tại phiên tòa, HĐXX tuyên phạt Lê Huy Phúc 19 năm tù giam và phải bồi thường cho gia đình bị hại đúng theo quy định của pháp luật.

Cách giải quyết tranh chấp về tường rào, lối đi qua

Để tránh hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra, việc tranh chấp tường rào cần phải có cách xử lý phù hợp, kịp thời. Thực tế, tranh chấp tường rào giữa hàng xóm với nhau tùy theo trường hợp cụ thể sẽ được giải quyết dựa theo những quy định khác nhau theo đúng quy định của pháp luật. 

Quy định về mốc giới giữa những thửa đất liền kề

Thực tế, mốc giới giữa các thửa đất liền kề chủ yếu được thể hiện bằng cột mốc, hàng rào, tường rào hoặc cây xanh. Theo đó, môi giới được người sử dụng đất lập lên ở trên phần đất của mình, tại khu vực giáp ranh. Trong trường hợp này, mốc giới sẽ thuộc sở hữu riêng của người lập mốc giới.

Ngoài ra, còn có trường hợp các bên thỏa thuận lập mốc giới trên ranh giới giữa các thửa đất liền kề. Trong trường hợp này, mốc giới sẽ thuộc sở hữu chung của hai bên gia đình.

Trong Điều 176 Bộ luật Dân sự 2015 có quy định rõ về mốc giới giữa các thửa đất liền kề. Cụ thể như sau: 

“1. Chủ sở hữu bất động sản chỉ được dựng cột mốc, hàng rào, trồng cây, xây tường ngăn trên phần đất thuộc quyền sử dụng của mình.

2. Các chủ sở hữu bất động sản liền kề có thể thỏa thuận với nhau về việc dựng cột mốc, hàng rào, trồng cây, xây tường ngăn trên ranh giới để làm mốc giới ngăn cách giữa các bất động sản; những vật mốc giới này là sở hữu chung của các chủ thể đó.

Trường hợp mốc giới ngăn cách chỉ do một bên tạo nên trên ranh giới và được chủ sở hữu bất động sản liền kề đồng ý thì mốc giới ngăn cách đó là sở hữu chung, chi phí để xây dựng do bên tạo nên chịu, trừ trường hợp có thỏa thuận khác; nếu chủ sở hữu bất động sản liền kề không đồng ý mà có lý do chính đáng thì chủ sở hữu đã dựng cột mốc, hàng rào, trồng cây, xây tường ngăn phải dỡ bỏ.”.

Cách giải quyết tranh chấp mốc giới, hàng rào giữa các thửa đất

Trường hợp 1: Tranh chấp về sở hữu mốc giới giữa các chủ bất động sản liền kề

Trong trường hợp này, nếu xảy ra tranh chấp thì các bên sẽ có những cách giải quyết như sau:
Thương lượng: Với phương thức giải quyết này, hai bên tranh chấp sẽ tự thương lượng giải quyết với nhau. 
Hòa giải: Là phương thức giải quyết trong đó bên thứ ba đứng ra hòa giải tranh chấp giữa các bên, trong đó bên thứ ba không phải là Tòa án nhân dân.

Khởi kiện: Trong trường hợp này, các bên giải quyết theo thủ tục tố tụng dân sự (khởi kiện vụ án dân sự).

Trường hợp 2: Tranh chấp khi lấn, chiếm mốc giới (tường rào, hàng cây,…)

Thực tế, việc lấn chiếm ranh giới thửa đất với những biểu hiện như lấn chiếm tường rào, hàng cây hay cột mốc là một trong những hình thức phổ biến của tranh chấp đất đai. Nếu muốn giải quyết tranh chấp tường rào trong trường hợp này, các bên cần phải thực hiện đúng theo những quy định dưới đây:  

Hòa giải và hòa giải bắt buộc

Theo như khoản 2 Điều 202 Luật Đất đai 2013 và khoản 2 Điều 3 Nghị quyết 04/2017/NQ-HĐTP quy định, các bên tranh chấp đất đai nếu hòa giải không thành hoặc không tự hòa giải được, họ có thể gửi đơn đến Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn nơi xảy ra tranh chấp để tiến hành hòa giải. Nếu không hòa giải tại Ủy ban dân dân xã, phường, thị trấn mà gửi đơn đề nghị Ủy ban dân dân cấp huyện, cấp tỉnh giải quyết hoặc khởi kiện tại Tòa án nhân dân thì sẽ bị trả lại đơn.

Nếu hòa giải không thành, có thể áp dụng những cách giải quyết dưới đây.

Cách 1: Khởi kiện tại Tòa án nhân dân nơi có đất tranh chấp

Với cách này có thể áp dụng cho những trường hợp sau:  

Đương sự có Giấy chứng nhận (Sổ đỏ, Sổ hồng) hoặc có một trong các loại giấy tờ về quyền sử dụng đất quy định tại Điều 100 Luật Đất đai 2013 và tranh chấp về tài sản gắn liền với đất.

Trường hợp đương sự không có Giấy chứng nhận hoặc không có một trong các loại giấy tờ về quyền sử dụng đất thì chỉ được lựa chọn một trong hai hình thức, đó là chọn giải quyết tại Tòa án hoặc Ủy ban nhân dân cấp huyện, cấp tỉnh.

Thủ tục giải quyết tranh chấp đất đai gồm 5 bước là: 1 - nộp đơn khởi kiện, 2 - tiếp nhận và thụ lý, 3 - chuẩn bị xét xử, 4 - xét xử sơ thẩm, 5 - thi hành án.  

Cách 2: Đề nghị Ủy ban dân dân cấp có thẩm quyền giải quyết

Các giải quyết này áp dụng cho những trường hợp tranh chấp mà đương sự không có Giấy chứng nhận hoặc không có một trong các loại giấy tờ về quyền sử dụng đất quy định tại Điều 100 Luật Đất đai 2013. 

Với những trường hợp tranh chấp đất đai giữa các hộ gia đình, giữa các cá nhân với nhau thì gửi đơn đề nghị Ủy ban nhân dân cấp huyện giải quyết. 

Tranh chấp lối đi qua được giải quyết thế nào?

Căn cứ khoản 1 Điều 171 Luật Đất đai 2013 và khoản 1 Điều 254 Bộ luật Dân sự 2015, thửa đất ở phía trong (bị bao bọc) mà không có lối đi hoặc không đủ lối đi ra đường công cộng thì có quyền yêu cầu người sử dụng đất ở phía ngoài dành cho mình một lối đi trên phần đất của họ.

Vị trí, giới hạn chiều dài, chiều rộng, chiều cao của lối đi do các bên thỏa thuận, bảo đảm thuận tiện cho việc đi lại và ít gây phiền hà cho các bên.
Các bước giải quyết tranh chấp  

Mỗi trường hợp tranh chấp về lối đi qua sẽ có tình tiết khác nhau, tuy nhiên loại tranh chấp phổ biến nhất là việc người sử dụng đất phía ngoài không cho mở lối đi qua. Khi xảy ra tranh chấp kiểu này, họ có quyền khởi kiện tại Tòa án nhân dân. Nội dung này được quy định rõ tại khoản 2

Điều 254 Bộ luật Dân sự 2015 như sau:

“… nếu có tranh chấp về lối đi thì có quyền yêu cầu Tòa án, cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác xác định.”.

Thủ tục giải quyết vụ án về tranh chấp lối đi được giải quyết theo thủ tục tố tụng dân sự, gồm những bước sau: 1. Nộp đơn khởi kiện, 2. Tiếp nhận và thụ lý, 3. Chuẩn bị xét xử, 4. Xét xử sơ thẩm và cuối cùng là Thi hành án.

Trên đây là những cách thức giải quyết tranh chấp tường rào và lối đi qua. Hi vọng bài viết giúp mọi người hiểu hơn về loại tranh chấp này và có cách giải quyết phù hợp.