TP Hà Nội đưa giải pháp ngăn chặn kê khai hai giá trong chuyển nhượng bất động sản

“Tiền phòng - Hậu kiểm”

Cục Thuế thành phố Hà Nội cho biết, đối với hoạt động kinh doanh, mua bán, chuyển nhượng bất động sản, cá nhân phải nộp 2% tiền thuế thu nhập trên giá chuyển nhượng, còn doanh nghiệp nộp 20% trên thu nhập. Tuy nhiên, thời gian qua, không ít người mua và người bán đã thông đồng với nhau để ghi giá chuyển nhượng trong hợp đồng mua bán công chứng thấp hơn so với giá chuyển nhượng thực tế, hoặc thực hiện hai hợp đồng theo dạng 1 hợp đồng viết tay ghi giá mua bán thật, 1 hợp đồng công chứng ghi giá thấp hơn để khai thuế. Ví dụ như căn nhà được giao dịch với giá 5 tỷ đồng sẽ phải đóng thuế thu nhập cá nhân 2%, tương đương 100 triệu đồng. Tuy nhiên, nếu hợp đồng mua bán công chứng ghi giá 3 tỷ đồng, số thuế phải đóng chỉ là 60 triệu đồng, tức là Nhà nước sẽ thất thu 40 triệu đồng. Đây là một hình thức trốn tránh thực hiện nghĩa vụ thuế cần phải ngăn chặn và xử lý nghiêm.

Mới đây, Cục Thuế thành phố Hà Nội đã phối hợp với Sở Tư pháp, Sở Tài nguyên và Môi trường thủ đô bàn giải pháp quản lý thuế đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản của hộ gia đình, cá nhân. Bà Phạm Thị Thanh Hương (Phó Giám đốc Sở Tư pháp Hà Nội) cho biết, bên cạnh việc thường xuyên tuyên truyền để người dân hiểu và thực hiện kê khai giá mua bán, chuyển nhượng bất động sản trên hợp đồng công chứng đúng với giá trị giao dịch thực tế, Sở Tư pháp cũng đã ban hành các văn bản quán triệt đến các đơn vị hành nghề công chứng thực hiện nghiêm túc các tiêu chuẩn, quy định trong hành nghề.

Liên quan đến nội dung về chống kê khai hai giá trong chuyển nhượng bất động sản, ông Nguyễn Minh Tấn (Phó Giám đốc Sở Tài Nguyên và Môi trường TP Hà Nội) đề xuất, các sở, ngành, văn phòng công chứng cùng phối hợp xây dựng nội dung tuyên truyền, xây dựng chương trình liên thông số liệu giữa cơ quan thuế, Sở Tài nguyên và Môi trường và Văn phòng công chứng, hướng đến mục tiêu minh bạch giao dịch.

Đại diện Sở Tư Pháp TP Hà Nội cũng đưa ra đề xuất là các cơ quan liên ngành chủ động tham mưu UBND thành phố ban hành bảng giá đất và hệ số điều chỉnh sát với thị trường, xây dựng bộ tiêu chí đánh giá rủi ro để có căn cứ chuyển hồ sơ tới cơ quan công an đề nghị điều tra, xử lý. Bên cạnh đó, cần phối hợp với các cơ quan thông tấn báo chí, thông tin về trường hợp sai phạm đã được xử lý nhằm phòng tránh việc kê khai sai sót, chấp hành kê khai giá chuyển nhượng bất động sản hộ kinh doanh, cá nhân đúng quy định.

Để chống thất thu thuế đối với hoạt động này, trong thời gian tới Cục Thuế thành phố Hà Nội sẽ cùng với các sở, ngành thành lập riêng một tổ kỹ thuật, triển khai các giải pháp giữa 3 cơ quan trong quản lý hoạt động chuyển nhượng bất động sản của hộ gia đình, cá nhân dựa trên nguyên tắc “Tiền phòng - Hậu kiểm”.

Ngành Thuế thủ đô cũng khuyến nghị người nộp thuế nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật về thuế và các quy định có liên quan khi kê khai giá mua bán, chuyển nhượng bất động sản trên hợp đồng công chứng và khi kê khai nghĩa vụ thuế, phí. Đồng thời, cơ quan chức năng sẽ tăng cường đấu tranh, phát hiện và xử lý hành vi khai sai, gian lận và trốn thuế liên quan đến mua bán, chuyển nhượng bất động sản.

Sẽ áp luôn giá đất tính thuế đối với trường hợp kê khai sai giá

Nhiều Đại biểu Quốc hội cũng chỉ ra thực trạng, các văn bản hướng dẫn không rõ ràng, cho nên dẫn đến các địa phương mỗi nơi áp dụng một kiểu và có tình trạng trả hồ sơ đi trả hồ sơ lại nhiều lần và yêu cầu công dân cũng như doanh nghiệp kê khai thuế nhiều lần.

Lý giải điều này, bà Nguyễn Thị Lan Anh - Vụ trưởng Vụ thuế doanh nghiệp nhỏ và cá nhân (Tổng cục Thuế) cho rằng, do các chính sách liên quan đến đất đai chưa đồng bộ nên việc áp thuế đất sát với giá thị trường vẫn gặp rất nhiều khó khăn. Khó nhất hiện nay là Luật Đất đai quy định Bảng giá đất ổn định 5 năm, trong khi thực tế giá thị trường bất động sản lại biến động liên tục, vì vậy dẫn đến việc giá quy định không sát với giá của thị trường.

Bên cạnh đó, công tác phối hợp với các cơ quan, ban, ngành liên quan cũng gặp không ít khó khăn. Đơn cử như một số ngân hàng thương mại lấy lý do bảo mật thông tin khách hàng, không phối hợp với cơ quan thuế trong việc cung cấp thông tin giao dịch của người nộp thuế. Không chỉ vậy, theo phản ánh từ nhiều Cục Thuế, hiện nay, một số văn phòng công chứng tư nhân, môi giới, tư vấn bất động sản vì lợi ích kinh tế mà lợi dụng chính sách tư vấn cho người mua bán bất động sản khai thuế với giá tương đương giá theo bảng giá của UBND các tỉnh, thành phố.

Chưa kể, nhiều nhà đầu tư bất động sản chuyên nghiệp, thường không trực tiếp đứng tên BĐS, do đó cơ quan thuế gặp rất nhiều khó khăn khi tuyên truyền, yêu cầu ký cam kết và lấy thông báo thuế…

Cũng theo thống kê, ở một số địa phương vẫn còn có hiện tượng cơ quan thuế trả lại hồ sơ kê khai thuế do nghi ngờ những trường hợp này có dấu hiệu kê khai thấp so với giá giao dịch thực tế. Để đảm bảo đúng nguyên tắc chỉ đạo của Bộ Tài chính "tiền phòng, hậu kiểm", Tổng cục Thuế yêu cầu Cục Thuế các tỉnh, thành phố quán triệt đến từng Chi cục Thuế, đối với trường hợp nêu trên không thực hiện trả lại hồ sơ, không được kéo dài thời hạn giải quyết hồ sơ theo quy định mà cần thực hiện tính thuế theo đúng quy định của Bộ Tài chính để đảm bảo thời gian theo quy định đối với các hồ sơ chuyển nhượng của người nộp thuế.

Cụ thể, trường hợp trên hợp đồng chuyển nhượng không ghi giá đất hoặc giá đất trên hợp đồng chuyển nhượng thấp hơn giá do UBND cấp tỉnh quy định, thì giá chuyển nhượng đất là giá do UBND cấp tỉnh quy định tại thời điểm chuyển nhượng theo quy định của pháp luật về đất đai. Trường hợp phát hiện rủi ro thì chuyển sang thực hiện thanh tra, kiểm tra sau theo đúng quy định tại Luật Quản lý thuế và các văn bản hướng dẫn thi hành.