Tình trạng thanh khoản thị trường ở mức kém, Phố Wall đối mặt khủng hoảng

Theo Nhịp sống kinh tế, tình trạng thanh khoản tại thị trường chứng khoán tại Mỹ đang ở mức vô cùng tồi tệ kể từ những ngày đầu tiên của đại dịch năm 2020, theo nhiều nhà đầu tư và ngân hàng lớn tại Mỹ. Trong khi đó, nhiều nhà quản lý tài sản hiện đang chật vật để có thể giao dịch mà không hề ảnh hưởng tới giá cổ phiếu.

Điều kiện thị trường còn nhiều khó khăn

Phó giám đốc đầu tư của quỹ Weiss Multi - Strategy Adviser, Michael Edwards cho biết những giao dịch giá trị tương đối nhỏ khoảng 50 triệu USD có thể sẽ khiến giá cổ phiếu hạ xuống hoặc thúc đẩy đợt tăng giá trong những quỹ ETF hoặc hợp đồng tương lai - thường giao dịch trao tay mà không gây ra những hiệu ứng gợn sóng lớn.

Michael Edwards cho biết rằng: "Tình trạng thanh khoản hiện đang rất tồi tệ". Những yếu tố gây khó khăn kể trên xảy ra vào cùng thời điểm với nền kinh tế toàn cầu đối mặt với sự thay đổi lớn khi tăng trưởng giảm tốc, lãi suất tăng và lạm phát tăng nóng.

Điều này đã khiến nhiều nhà quản lý danh mục đầu tư trở nên mất cảnh giác. Những trader không chuẩn bị sẵn sàng cho việc tâm lý thay đổi, theo đó đã đột ngột thay đổi danh mục đầu tư.

Thanh khoản kém cũng ảnh hưởng tới những thị trường quan trọng mà doanh nghiệp sử dụng để huy động vốn và những chính phủ khai thác để tài trợ cho chi tiêu công.

Biên bản từ cuộc họp chính sách mới nhất của Fed đã được công bố vào tháng trước cho thấy giới chức hiện đang lo ngại về những vấn đề đang diễn ra đối với trái phiếu Kho bạc và thị trường hàng hoá do thanh khoản yếu.

Bối cảnh thị trường cũng đã thay đổi đáng kể sau khi nhiều nhà hoạch định chính sách ở Washington và Brussels tìm cách để có thể "bảo vệ" Phố Chính trước nhiều biến động ở Phố Wall ngay sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008.

Qua một loạt các quy định được đưa ra trong 12 năm qua, nhiều ngân hàng giờ đây được yêu cầu nắm giữ khoản vốn lớn hơn để có sự phòng vệ cho bảng cân đối kế toán trước nhiều biến động lớn.

Theo đó, nhiều ngân hàng hiện đang nắm giữ ít tài sản hơn, ví dụ như cổ phiếu và trái phiếu. Vì vậy, họ không thực sự sẵn sàng trong việc đáp ứng yêu cầu mua hoặc bán của nhà đầu tư tăng cường thêm sự kết nối giữa người mua và người bán.

Edwards nhận định rằng: "Nhiều ngân hàng không sẵn sàng để hỗ trợ vốn". Theo dữ liệu từ Fed New York, trên thị trường nợ, việc nắm giữ trái phiếu doanh nghiệp của nhiều đại lý chính đứng ra bảo lãnh khoản nợ của chính phủ Mỹ vốn đã giảm dần trong thập kỷ qua và đã tiếp tục sụt giảm đi trong năm nay.

Nhiều ngân hàng đã ngừng nắm giữ những khoản nợ dễ bị ảnh hưởng bởi lãi suất cao, giảm vị thế đối với trái phiếu chất lượng cao hơn và có thời hạn 10 năm hoặc dài hơn. Bên cạnh đó, tình trạng của thị trường trái phiếu chính phủ Mỹ đang ở mức tồi tệ nhất kể từ tháng 3/2020 theo một chỉ số của Bloomberg.

Giám đốc nghiên cứu tại quỹ phòng hộ Capstone, Jordan Sinclair nhận định rằng: "Tâm lý thị trường bao phủ bởi sự chán chường. Cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu chính là sự thất bại của ngành ngân hàng, họ đã chấp nhận quá nhiều rủi ro và cung cấp nhiều đòn bẩy. Vì vậy, nhiều nhà quản lý đã đảm bảo được việc này sẽ không tái diễn, nhưng hậu quả đang dần xảy ra".

Các phiên giao dịch đầy biến động

Điều này có thể nhận thấy trong việc thị trường luôn có những phiên giao dịch đầy trắc trở. Sinclair ước tính rằng chỉ số VIX đã tăng hơn 5 điểm 1 phiên giao dịch 9 lần ở cuộc khủng hoảng tài chính 15 năm trước, sau thời gian đó mức tăng này đã xảy ra 68 lần.

Mặc dù vậy, những khoản lỗ trong hoạt động giao dịch của các ngân hàng lớn nước Mỹ có thể kiểm soát được và không ảnh hưởng sâu rộng tới hệ thống tài chính. Điều này lại có ảnh hưởng rất lớn đến các trader và nhà đầu tư, đặc biệt là sau sự sụp đổ của văn phòng gia đình Archegos vào năm ngoái.

Nhiều công ty giao dịch tần suất cao như Citadel Securities và Jump Trading đã lấp đầy khoảng trống mà nhiều ngân hàng lớn đã để lại. Nhưng nhà đầu tư cho biết rằng những thuật toán giúp thực hiện được giao dịch thông qua những nhà khai thác như vậy thường sẽ khiến khả năng giao dịch tự động giảm đi khi thị trường rung lắc dữ dội.

Theo dữ liệu tư JPMorgan Chase nhấn mạnh sự mong manh của hệ thống, ngân hàng này đã đo lường được mức độ mất cân bằng của một lệnh - chênh lệch giữa lệnh mua và lệnh bán trong hợp đồng tương lai e-mini của S&P500 - phải mất bao nhiêu để có thể tạo ra được mức biến động 1% của hợp đồng tương lai trong vòng 5 phút.

Từ đó cần phải có một lệnh với khối lượng 900 triệu USD để tạo ra mức thay đổi 1% trong tháng 5, thấp hơn 67% so với thanh khoản cần thiết để có thể tạo ra được sự thay đổi tương tự từ 2017 - 2019.

Tháng 5, nhà đầu tư hy vọng giao dịch hợp đồng tương lại điện tử (e-mini) đối với S&P 500 - một trong những hợp đồng quan trọng nhất mà nhiều nhà quản lý tài sản lớn sử dụng để có thể đặt cược đã ghi nhận rất ít lệnh bán và mua.

Ngân hàng Goldman Sachs cho thấy trên thị trường chỉ chưa tới 2 triệu USD những hợp đồng có thể mua hoặc bán với mức giá niêm yết tốt trên thị trường, đây là mức thấp kể từ tháng 3/2020.

Nhà đầu tư cho biết rằng thanh khoản kém càng làm biến động trên thị trường tăng lên, trong những phiên giao dịch vào tháng trước, Walmart và Target đã liên tiếp chứng kiến mức sụt giảm mạnh nhất kể từ năm 1987 sau khi cảnh báo về áp lực chi phí gia tăng. Theo đó, 2 nhà bán lẻ đã mất tới 71 tỷ USD vốn hoá.

Diễn biến tương tự cũng đã xảy ra đối với nhiều cổ phiếu công nghệ lớn bao gồm Meta, Amazon và Netflix. Biến động lớn đối với những bluechip khác như Apple, Microsoft, Visa và Coca-Cola cũng tăng cao.