TikTok "xâm chiếm" lĩnh vực thương mại điện tử, thay đổi cục diện cuộc chơi

Theo Nhịp sống kinh tế, Alyssa McKay đã từng làm công việc bán thời gian tại một cửa hàng sữa chua đông lạnh tại Portland, Oregon. Được biết, mức lương tối thiểu khi đó chỉ đủ để cô trang trải khoản học phí đại học đắt đỏ.

Hiện nay, cô gái 22 tuổi này lại đang "bỏ túi" tới hơn 100.000 USD/năm nhờ những nền tảng video ngắn TikTok. Những thương hiệu thời trang như Coach hoặc kênh Amazon Prime Video đã trả tiền cho McKay để có thể tiếp cận tới 9 triệu người theo dõi tài khoản.

Họ chủ yếu là những cô gái tuổi teen mới lớn, những người chọn TikTok thay vì những trang mạng xã hội khác như Facebook. McKay cho biết: "TikTok chắc chắn đã thay đổi 100% cuộc đời tôi".

Bành trướng 

Được biết, TikTok là ứng dụng được tải xuống nhiều nhất trong năm 2021, TikTok tới nay đã sở hữu hơn một tỷ người dùng toàn cầu. Công ty này vừa đây đã bắt đầu bật chế độ kiếm tiền, mặc dù từ lâu đã giúp nhiều nhà sáng tạo nội dung như Alyssa McKay, sở hữu một lượng lớn tương tác trên nền tảng.

Theo Bloomberg, TikTok đã đạt doanh thu gần 4 tỷ USD trong năm 2021, chủ yếu tới từ quảng cáo và dự kiến đạt được 12 tỷ USD trong năm nay, theo công ty nghiên cứu eMarketer. Điều này đã giúp TikTok ngày càng bành trướng hơn với quy mô bằng cả nền tảng mạng xã hội Twitter và Snap cộng lại, chỉ sau 3 năm kể từ khi nó bắt đầu đẩy mạnh hơn mặt quảng cáo.

Pieter Jan de Kroon, Giám đốc điều hành công ty quảng cáo trực tuyến Entravision MediaDonuts nói: "Đây chắc chắn sẽ trở thành mối đe dọa lớn đối với Google và Facebook. TikTok đang bắt đầu điều chỉnh tỷ lệ ngân sách truyền thông sao phù hợp hơn với quy mô người dùng".

Với một tỷ người dùng hoạt động hàng tháng, TikTok có phần kém cạnh hơn so với Facebook (2,9 tỷ) và Instagram (2 tỷ). Mặc dù vậy, những video ngắn trên nền tảng này lại có sức hấp dẫn đến lạ, chẳng hạn như thời gian trung bình sử dụng TikTok của người dùng Mỹ rơi vào khoảng 29 giờ/tháng.

Tỷ lệ trên nhiều hơn cả Facebook (16 giờ) và Instagram (8 giờ) cộng lại, theo nhà nghiên cứu di động Data.ai. Scott Galloway, một giáo sư thuộc Đại học New York, đã ví khả năng gây nghiện này giống như một dạng "thuốc phiện" đối với người dùng.

Thành công đó không tới từ sự may mắn. Như ByteDance, công ty mẹ của TikTok, ngay từ đầu đã phát triển ứng dụng với những thuật toán đề xuất video clip hoặc những tin tức phù hợp với sở thích người dùng.

Công ty có trụ sở tại Bắc Kinh cũng đã xây dựng phiên bản Trung Quốc mang tên Douyin để có thể thử nghiệm với hơn 600 triệu người dùng. Doanh thu ByteDance ước tính đạt 58 tỷ USD hồi năm ngoái với tốc độ tăng trưởng nhanh hơn bất kỳ mạng xã hội lớn nào khác.

TikTok cũng đã bắt đầu tìm thấy tiềm năng lợi nhuận tại thị trường Mỹ. Công ty này hiện đang tính phí lên tới 2,6 triệu USD cho một lần chạy quảng cáo TopView trong ngày để người dùng ngay khi mở ứng dụng sẽ nhìn thấy chúng đầu tiên.

Được biết, mức phí này cao gấp 4 lần so với 1 năm trước đó, theo một vài dữ liệu được Bloomberg News cung cấp. Ngoài ra, một quảng cáo Super Bowl 30 giây sẽ có giá khoảng 6,5 triệu USD.

Theo nhiều chuyên gia, mô hình mà ByteDance đang xây dựng vượt xa cả hình thức quảng cáo thông thường. TikTok đa màu, đa dạng hóa cả sản xuất âm nhạc và xuất bản trò chơi. Nó cũng đang dần lấn sân sang lĩnh vực thương mại điện tử - một tham vọng đang dần làm mờ đi ranh giới giữa mạng xã hội và những ứng dụng mua sắm trực tuyến.

Cụ thể hơn, nền tảng chia sẻ video này hiện đang cho phép người bán được thiết lập những cửa hàng kỹ thuật số tại Anh, Indonesia và Thái Lan. Hàng triệu người dùng sẽ có thể mua được những sản phẩm trực tiếp ngay trên ứng dụng mà không cần phải nhờ tới những nền tảng thương mại điện tử truyền thống. Chủ tịch công ty tiếp thị Whalar cho biết rằng: "TikTok là TV dành riêng cho thế hệ Z".

Đối thủ phải kiêng dè

Được biết, sự bành trướng này khiến Mark Zuckerberg lo lắng hơn, đồng thời khẳng định được việc Quốc hội cản trở sự đổi mới của Mỹ sẽ chỉ giúp những công ty Trung Quốc như TikTok thoát ra khởi sự giám sát chống độc quyền.

Vào hồi tháng 2, Meta đã báo cáo kết quả kinh doanh vô cùng đáng thất vọng. Việc cổ phiếu của tập đoàn này "bốc hơi" tới 230 tỷ USD đã trở thành những sự kiện lớn gây "rúng động" toàn Phố Wall, đồng thời gián tiếp tạo ra cú huých khiến Mark Zuckerberg phải quay sang phát triển ứng dụng video ngắn Reels, hoặc có thể nói cách khác đây chính là bản sao của TikTok.

Avi Ben-Zvi, phó Chủ tịch công ty quảng cáo Tinuiti cho biết: "Đây thực sự là lần đầu tiên mà Mark Zuckerberg nhắc tới TikTok nhiều lần như vậy. Sự cạnh tranh này chính là một trong những thách thức số 1 hiện nay".

Gân đây, Meta đã tuyên bố hiện đang đầu tư rất nhiều vào công cuộc phát triển trí tuệ nhân tạo AI, thứ được xem là sẽ thúc đẩy được quảng cáo - nguồn doanh thu khổng lồ của tập đoàn".

"Hiện nay, chúng tôi đang đề xuất nội dung hiển thị trên Facebook và Instagram dựa theo bạn bè và danh sách theo dõi của bạn. Theo thời gian, sẽ ngày càng có thêm nhiều nội dung tới từ những đề xuất của AI, và khi những đề xuất về AI trở nên tốt đẹp hơn, bạn biết đó, bạn sẽ được tiếp cận với mọi nội dung, không chỉ đơn thuần từ những người bạn theo dõi, mà là toàn bộ thế giới".

Cách làm này được biết đã được TikTok, thuộc sở hữu của ByteDance, sử dụng để thúc đẩy ứng dụng tiếp cận được 1 tỷ người dùng hàng tháng. Sự copy trắng trợn này đã khiến Chủ tịch Giải pháp doanh nghiệp toàn cầu của TikTok, Blake Chandlee đã phải lên tiếng cảnh báo rằng Meta có thể sẽ gặp phải rắc rối lớn nếu vẫn tiếp tục copy như vậy.

Trong cuối tháng 3, tờ The Washington Post cũng đã đưa tin tố cáo Meta đã thuê một công ty tư vấn có tên là Targeted Victory nhằm "tổ chức một chiến dịch toàn quốc" chống lại TikTok - ứng dụng được cho là đang thu hút một lượng lớn người dùng của mạng xã hội lớn nhất hành tinh này.

Targeted Victory sau đó đã ký hợp đồng với hàng chục công ty quan hệ công chúng trên khắp nước Mỹ và giúp Meta "đánh động dư luận chống lại TikTok" bằng cách tung ra những câu chuyện, tin tức gây bất lợi cho ứng dụng.

Thay đổi cục diện cuộc chơi

Hồi năm 2020, ByteDance đã bất ngờ đồng ý bán đi phần lớn số cổ phần của TikTok cho Oracle và Walmart, đồng thời đã cam kết tạo ra được tới 25.000 việc làm cho người Mỹ. Thương vụ đó sau này đã bị huỷ bỏ, và việc ByteDance giữ lại được tới 100% quyền sở hữu là quyết định vô cùng sáng suốt nhất từ trước tới nay.

Công ty này sau đó đã bắt đầu đạt được nhiều bước tiến hơn trong mô hình kinh doanh - "trái ngọt" từ nỗ lực của Blake Chandlee, Chủ tịch TikTok có trụ sở tại bang Texas, Mỹ.

Chandle cho biết, quảng cáo truyền thông đang héo mòn dần và những doanh nghiệp cũng sẽ ngắc ngoải hơn nếu tiếp tục rót tiền vào những chương trình truyền hình hoặc mạng xã hội cũ.

Trong một cuộc phỏng vấn, Chandlee nói rằng: "Khi mọi người làm thương hiệu, họ ngay lập tức nghĩ tới TV. Tôi cho rằng quan điểm đó là sai lầm và chúng ta cần phải thay đổi".

Theo Bloomberg, TikTok ngày càng trở thành một phần không thể thiếu trong những chiến dịch truyền thông. Ryan Detert, Giám đốc điều hành một công ty marketing có tầm ảnh hưởng lớn cho biết: "Hai năm trước, TikTok mới chỉ đang trong giai đoạn thử nghiệm, giờ đây khác rồi, nó đã dần vượt xa cả thử nghiệm đó".

Đồng sáng lập thương hiệu quần áo Ivory Ella, Richard Henne cho biết rằng công ty của ông thường xuyên sử dụng TikTok để thu hút được những cô gái trẻ và thế hệ trẻ Gen Z.

Henne trước đây chi tiêu tới 1/4 ngân sách marketing vào Instagram và Facebook nhưng ông cho biết hiện đang "giảm dần tỷ lệ này càng sớm càng tốt vì những nền tảng đó rõ ràng đang mất dần vị thế trên thị trường".

Thay vì theo dõi người dùng như cách mà Facebook thường làm, TikTok cùng với trí tuệ nhân tạo AI đã phân biệt và chọn lọc sở thích người dùng, sau đó dùng thuật toán để giúp họ tiếp cận đúng quảng cáo và những nội dung có cùng chủ đề.

Từ tháng 5, TikTok đã bắt đầu cho phép những người sáng tạo nội dung được phép chia sẻ một phần doanh thu từ quảng cáo giống với những gì mà Youtube đang thực hiện với những vlogger.

TikTok hiện đang bắt đầu bán quảng cáo TopView dựa theo lượt  click và lượt hiển thị để khách hàng có thể nhắm tới thêm nhiều mục tiêu và sử dụng được linh hoạt nguồn ngân sách.

Theo Bloomberg, TikTok hiện đang lên kế hoạch tăng tổng khối lượng hàng hoá thương mại điện tử của mình lên 2 tỷ USD trong năm nay và 23 tỷ USD vào năm 2023. Indonesia là một trong những thị trường đông dân, sẽ được TikTok nhắm mục tiêu trong tham vọng này.