Khái niệm tiền sử dụng đất và các quy định của Pháp luật

Tiền sử dụng đất là gì? có bắt buộc phải đóng hay không? Những đối tượng nào được miễn giảm, thời hạn nộp tiền trong bao lâu? Những chia sẻ giải đáp trong bài viết sau đây sẽ giúp bạn có câu trả lời chính xác nhất. 

Tiền sử dụng đất là gì?

Tiền sử dụng đất là khoản tiền mà người sử dụng đất phải giao nộp cho cơ quan Nhà nước khi được giao đất. Áp dụng theo khoản 21, điều 3, Luật đất đai 2013 đối với đất có thu tiền sử dụng, cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng và công nhận quyền sử dụng đất. 

Loại tiền này được nộp ngay khi cư dân nhận được đất do Nhà nước giao và nộp dựa trên các căn cứ sau: 

• Diện tích đất được giao, chuyển mục đích và công nhận quyền sử dụng đất. 
• Chứng minh mục đích sử dụng đất.
• Tiền sử dụng đất được tính theo bảng giá đất do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định hoặc căn cứ trên giá đất cụ thể theo từng thời điểm. 

Khi nào phải nộp tiền sử dụng đất và đối tượng nộp

Căn cứ theo điều 2, nghị định 45/2014/NĐ – CP có quy định về đối tượng nộp tiền sử dụng đất bao gồm các trường hợp sau đây:

Được công nhận quyền sử dụng đất

Hộ gia đình, cá nhân được giao đất và công nhận quyền sử dụng đất. Sử dụng đất vào các mục đích làm nhà ở, đất phi nông nghiệp có thời hạn sử dụng lâu dài tính trước ngày 1/7/2014. Ngay khi hộ gia đình, cá nhân được Nhà nước cấp cho giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì phải nộp tiền với mức phí theo quy định. 

Được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất

Hộ gia đình, cá nhân được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất áp dụng vào các trường hợp sau: 

• Hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất dùng để ở.
• Tổ chức kinh tế được giao đất để xây dựng các dự án, nhà ở để bán và cho thuê. 
• Người Việt Nam đang định cư ở nước ngoài, doanh nghiệp có vốn đầu tư tại nước ngoài được giao đất nhằm xây dựng các dự án nhà ở để bán và cho thuê. 
• Tổ chức kinh tế được giao đất để thực hiện đầu tư kết cấu hạ tầng khu vực nghĩa trang, nghĩa địa. Hoặc chuyển nhượng quyền sử dụng đất gắn với hạ tầng. 
• Tổ chức kinh tế được giao đất để xây dựng các công trình cao tầng, trong đó có nhà ở để bán hoặc kết hợp cho thuê. 

Được Nhà nước cho phép chuyển mục đích sử dụng đất

Ngoài các đối tượng kể trên, người được nhà nước cho phép chuyển mục đích sử dụng đất cũng phải đóng tiền theo quy định. Chuyển mục đích từ đất ở sang đất nghĩa trang, nghĩa địa với các trường hợp sau: 

• Đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp có nguồn gốc được giao nhưng không thu tiền sử dụng đất, đến nay được cơ quan Nhà nước cho phép chuyển sang đất để ở hoặc đất nghĩa trang, nghĩa địa. 
• Đất nông nghiệp có nguồn gốc được Nhà nước giao và có thu tiền sử dụng đất, muốn chuyển sang làm đất ở hoặc đất nghĩa trang, nghĩa địa có thu tiền sử dụng. 
• Đất phi nông nghiệp được Nhà nước giao và có thu tiền sử dụng đất, muốn chuyển sang làm đất ở có thu tiền sử dụng. 
• Đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp được Nhà nước giao, cho thuê đất và nay muốn chuyển sang mục đích làm đất ở, đất nghĩa trang, nghĩa địa. Đồng thời chuyển từ đất thuê sang giao đất có thu tiền sử dụng.

Những trường hợp được miễn giảm tiền sử dụng đất

Không phải cứ được công nhận quyền sử dụng đất là phải đóng tiền sử dụng theo quy định. Những trường hợp sau đây sẽ được miễn giảm tiền sử dụng đất: 

Trường hợp 1: Hộ gia đình, cá nhân có giấy tờ về quyền sử dụng đất

Theo điều 100, khoản 1, Luật đất đai năm 2013 thì hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất mà có các loại giấy tờ sau sẽ được cấp giấy chứng nhận mà không phải nộp tiền sử dụng. Cụ thể: 

Giấy tờ về quyền sử dụng đất cấp trước ngày 15/10/1993, cấp bởi cơ quan Nhà nước có thẩm quyền ký kết trong quá trình thực hiện chính sách đất đai của nhà nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa. 

Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất có giá trị tạm thời được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cấp. Hoặc hộ gia đình, cá nhân có tên trong sổ địa chính, sổ đăng ký ruộng đất trước ngày 15/10/1993. 

Giấy tờ hợp pháp quyền thừa kế, cho tặng quyền sử dụng đất hoặc các tài sản gắn liền với đất. Chẳng hạn, giấy tờ giao nhà tình thương, nhà tình nghĩa gắn liền với đất đang có. 

Giấy tờ chuyển nhượng quyền sử dụng đất, mua bán nhà ở gắn liền với các loại đất cấp trước ngày 15/10/1993 bởi Ủy ban nhân dân cấp xã, có xác nhận đã sử dụng trước ngày này. 

Trường hợp 2: Không có giấy tờ về quyền sử dụng đất

Dựa vào khoản 1, điều 101, luật đất đai 2013 có quy định hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất trước ngày 1/7/2014 mà không có các loại giấy tờ chứng nhận quyền sử dụng đất, không bắt buộc đóng tiền sử dụng nếu đáp ứng được các điều kiện sau: 

• Có hộ khẩu thường trú tại địa phương.
• Trực tiếp sản xuất các mô hình: Nông nghiệp, lâm nghiệp, làm muối, nuôi trồng thủy sản tại vùng có điều kiện kinh tế, xã hội đặc biệt khó khăn, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn. 
• Hộ gia đình, cá nhân được UBND cấp xã, phường, thị trấn nơi đang sử dụng đất, xác nhận là người đã sử dụng loại đất đó lâu dài, ổn định và không có tranh chấp. 

Bên cạnh đó, hộ gia đình, cá nhân được nhà nước giao cho đất được phép chuyển đổi mục đích sử dụng: Đất khai hoang, đất cho tặng, thừa kế,... Và có thời hạn sử dụng ổn định trước ngày 1/7/2004 cũng miễn giảm đóng tiền sử dụng đất theo quy định. 

Ngoài ra, đối tượng được miễn đóng tiền sử dụng đối với diện tích đất được giao trong hạn mức đất được giao cho các hộ dân sinh sống tại: Làng chài, cư dân sống trên sông nước, đầm lầy,... Thường xuyên di chuyển đến các khu vực định cư theo kế hoạch, quy hoạch và dự án được phê duyệt bởi cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. 

Thời hạn nộp tiền sử dụng đất

Điểm a,b khoản 4, điều 14, Nghị định 45/2014/NĐ – CP có quy định về thời hạn nộp tiền sử dụng các loại đất cụ thể như sau: 

• Tính thời hạn trong vòng 30 ngày, kể từ ngày ký thông báo của cơ quan quản lý thuế. Hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất bắt buộc phải đóng 50% tiền lệ phí sử dụng đất theo quy định. 
• Tính thời hạn trong vòng 60 ngày tiếp theo, hộ gia đình, cá nhân phải đóng nốt 50% tiền sử dụng đất còn lại theo quy định. 

Trong trường hợp người sử dụng đất chậm nộp hoặc chưa nộp lệ phí sử dụng đất theo thông báo thì sẽ bị thu thêm lệ phí nộp chậm theo quy định của cơ quan quản lý thuế. Trừ các trường hợp có đơn ghi nợ, chỉ đóng các khoản phí còn lại theo quy định, không bắt buộc phải nộp phí phạt. 

Tóm lại, người sử dụng bắt buộc phải đóng phí sử dụng đất với số tiền đã thông báo trước và nộp theo thời hạn của cơ quan thu thuế. Các trường hợp cố tình trốn tránh trách nhiệm hoặc trốn nộp thuế sẽ bị xử lý theo quy định của Pháp luật.

Trên đây là toàn bộ thông tin chia sẻ về tiền sử dụng đất, các đối tượng bắt buộc phải đóng và đối tượng được miễn giảm tùy theo từng trường hợp. Đồng thời giúp bạn đọc nắm được thời hạn nộp lệ phí theo quy định, tránh các tình trạng nộp phí sử dụng đất chậm trễ. Bạn đọc có thể tham khảo thêm các bài viết khác của chúng tôi tại chuyên mục Tư vấn luật nhé!