Tiền điện tử và tiền kỹ thuật số, những khái niệm cơ bản

Tiền điện tử 

Tiền điện tử là một đơn vị tiền tệ hoạt động dựa trên những thuật toán điện tử và được lưu giữ trên Internet, hệ thống máy tính, điện thoại thông minh và các thẻ thanh toán điện tử.

Tiền điện tử cho phép các giao dịch tức thời có thể được thực hiện liền mạch để thực hiện thanh toán liên quốc gia. Nếu tiền điện tử không được sự cho phép của Chính phủ thì chúng sẽ không phải là tiền hợp pháp và chúng cho phép chuyển quyền sở hữu xuyên biên giới. 

Tiền điện tử được thiết kế với mục đích bảo mật và mang tính ẩn danh cao cho giao dịch. Chúng được tạo ra từ hệ thống máy tính và được chạy trên nền tảng công nghệ blockchain ghi lại tất cả mọi giao dịch tiền điện tử trong hệ thống.

Người dùng không cần sử dụng tên, và cũng không cần thông qua bất kỳ ngân hàng nào mà vẫn có thể giao dịch tiền điện tử từ các công ty môi giới, sau đó lưu trữ và sử dụng thông qua ví điện tử. Mặc dù tiền điện tử đã được chấp thuận thanh toán tại một số quốc gia trên thế giới, tuy nhiên, ở Việt Nam, tiền điện tử vẫn chưa được công nhận là phương tiện thanh toán hợp pháp.

Tiền điện tử được hỗ trợ bởi toán học chứ không phải là những văn bản của Chính phủ hay các tổ chức tài chính. Cũng giống như tất cả các loại tiền tệ khác, chúng vẫn phụ thuộc vào giá trị, sự khan hiếm sẽ dựa trên nền tảng toán học và không thể điều chỉnh bởi bất kỳ một tổ chức hay cá nhân nào. Chúng không bị ràng buộc với sự sẵn có của hàng hoá vật chất, cũng không thể được tạo ra một cách nhân tạo bởi các Chính phủ hay các tổ chức tài chính như đồng Dollar.

Tiền điện tử sử dụng một hệ thống phân phối để cho phép hệ thống giao dịch p2p, giao dịch ngang hàng mà không cần đến các bên thứ ba. Để đảm bảo sự an toàn, mật mã sử dụng bằng các thuật toán.

Để đảm bảo các giao dịch đều hợp pháp, phương trình toán học phức tạp sẽ được sử dụng để liên kết mỗi tài khoản với số tiền thực mà chủ tài khoản mong muốn chi tiêu. Người sử dụng, được gọi là những thợ mỏ, dành các tài nguyên tính toán của họ để giải quyết các phương trình và thường nhận phần thưởng là một lượng nhỏ tiền điện tử.

Tiền điện tử được xác định và phân biệt với các loại tiền khác thông qua một số đặc điểm sau:

 - Tiền điện tử phải là tiền pháp định của quốc gia. Theo đó, tiền điện tử có đầy đủ 3 chức năng của tiền là dự trữ, trao đổi và hạch toán. Tiền điện tử cũng luôn được thể hiện dưới dạng giá trị tiền pháp định của một quốc gia. Bên cạnh đó, tiền điện tử cũng được Ngân hàng Trung ương đảm bảo.

- Tiền điện tử do ngân hàng phát hành hoặc cũng có thể do tổ chức phi ngân hàng phát hành.Vì vậy, để đảm bảo cho người sử dụng, các quốc gia luôn có quy định rất chặt chẽ đối với những tổ chức phát hành tiền điện tử.

- Tiền điện tử có cơ chế bảo vệ tiền tệ của Ngân hàng Trung ương. Theo đó, tiền điện tử phát hành bởi ngân hàng sẽ được đảm bảo bằng tỷ lệ dự trữ bắt buộc, còn tiền điện tử do các tổ chức phi ngân hàng phát hành sẽ được bảo đảm bởi cơ chế ký quỹ tại hệ thống ngân hàng.

Thông thường, tỷ lệ ký quỹ sẽ cao hơn nhiều so với tỷ lệ dự trữ bắt buộc do các quy định an toàn áp dụng đối với những tổ chức này thấp hơn nhiều so với ngân hàng. Tỷ lệ ký quỹ tại một số quốc gia theo cách tiếp cận thận trọng là ở mức 100%. Đây cũng là điểm khác biệt giữa tiền ngân hàng với tiền điện tử. 

- Tiền điện tử chỉ được lưu trữ ở trong các sản phẩm điện tử gồm 2 loại: phần cứng như thẻ chip, điện thoại thông minh gắn chíp và dữ liệu dựa trên phần mềm như ví điện tử Paypal.

Tiền kỹ thuật số

Tiền kỹ thuật số Digital là một loại tiền tệ chỉ có sẵn ở dạng kỹ thuật số hoặc điện tử, và không có ở dạng vật lý. Nó bao gồm: coin, tiền điện tử, tiền thuật toán, tiền mã hóa. Tiền tệ được lưu trữ và luân chuyển bởi điện tử. Bất kỳ đồng tiền nào được mã hoá theo 1 và 0 đều sẽ thỏa mãn định nghĩa này.

Tiền kỹ thuật số không phải ở dạng vật lý, với khả năng sử dụng như tiền vật lý nhưng kèm theo các tính chất của kỹ thuật số là giao dịch tức thì và chuyển tiền xuyên biên giới.

Tài khoản tiền kỹ thuật số có thể được lưu giữ điện tử trên thẻ hoặc thiết bị khác. Tiền kỹ thuật số có thể được quản lý tập trung, có đơn vị trung tâm kiểm soát mọi hoạt động phân phối. Và cũng có thể quản lý phi tập trung, nguồn cung tiền có thể đến từ nhiều nguồn khác nhau.

Các loại tiền tệ vật chất, như tiền giấy và tiền đúc, là hữu hình thì giao dịch bởi những người nắm giữ chúng và có quyền sở hữu vật lý của họ. Còn với tiền kỹ thuật số là vô hình thì chỉ được sở hữu và giao dịch bằng cách sử dụng máy tính, điện thoại thông minh hoặc ví điện tử được kết nối với Internet hay các mạng được chỉ định.

Giống như bất kỳ mọi loại tiền tệ tiêu chuẩn nào, tiền kỹ thuật số có thể được sử dụng để mua cũng như thanh toán dịch vụ, hàng hóa, mặc dù chúng vẫn có thể được sử dụng hạn chế trong một số cộng đồng trực tuyến nhất định, như trang web trò chơi, hay là mạng xã hội.

Tiền kỹ thuật số có tất cả mọi thuộc tính nội tại như tiền tệ vật lý và chúng cho phép thực hiện các giao dịch tức thời có thể được thực hiện liền mạch để thanh toán khi được kết nối với các thiết bị và mạng được hỗ trợ.

Tiền kỹ thuật số đáp ứng nhiều nhu cầu. Vì thanh toán bằng tiền kỹ thuật số sẽ được thực hiện trực tiếp giữa các bên giao dịch mà không cần bất kỳ bên trung gian nào, các giao dịch thường là tức thời. Điều này tốt hơn về chi phí giao dịch so với các phương thức thanh toán truyền thống liên quan đến ngân hàng hay thanh toán bù trừ. Giao dịch điện tử dựa vào tiền tệ kỹ thuật số cũng mang lại sự lưu giữ hồ sơ cần thiết và minh bạch trong giao dịch.

Có 2 loại tiền kỹ thuật số:

- Tiền kỹ thuật số tập trung như các hệ thống Paypal, Payoneer, Webmoney là các đơn vị quản lý tiền kỹ thuật số tập trung. Các tài khoản Apple Pay, Google Wallet cũng là loại tiền kỹ thuật số tập trung.

- Tiền kỹ thuật số phi tập trung như Bitcoin, Bitcoin Cash, Ethereum, Ripple và những loại tiền ảo khác cũng là loại tiền kỹ thuật số.

Khuyến nghị với các hoạt động đầu tư

Thực tế hiện nay, hệ thống tài chính - ngân hàng của tại Việt Nam còn ở giai đoạn đang phát triển, chứa đựng nhiều yếu tố rủi ro. Cùng với đó, các yếu tố khác như cơ sở hạ tầng, công nghệ thông tin... còn chưa đủ lớn mạnh để đáp ứng. Vì vậy, việc chấp thuận hoàn toàn các đồng tiền kỹ thuật số trong giai đoạn này có thể là chưa phù hợp đối với thực tế ở Việt Nam. Tuy nhiên cũng không thể đi ngược lại với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ 4.0, bài viết đưa ra một số lưu ý như sau :

Đối với các tổ chức sử dụng và hoạt động trong lĩnh vực tiền điện tử và tiền kỹ thuật số, hoạt động trong lĩnh vực trao đổi, giao dịch cần đăng ký hoạt động với các cơ quan chức năng, nghiêm chỉnh thực hiện những nguyên tắc trong kinh doanh, đầu tư tuân thủ các quy định của pháp luật và có nghĩa vụ đóng thuế đầy đủ. 

Đối với cá nhân sử dụng và đầu tư: Người dùng nên trang bị vững vàng cũng như tìm hiểu kỹ các thông tin về các loại tiền cũng như sàn giao dịch. Tuân thủ các nguyên tắc về giao dịch và có nghĩa vụ đóng thuế.

Lời kết

Bài viết đã chia sẻ khái niệm cũng như đặc điểm của tiền điện tử và tiền kỹ thuật số, hy vọng sẽ giúp các bạn có thêm những thông tin bổ ích.