Thị trường chứng khoán Việt Nam trong tháng Tư chịu tác động bởi những yếu tố nào?

Yếu tố thứ nhất: Trung Quốc tăng trưởng chậm lại do kiên trì với chính sách zero Covid

Với đợt dịch bắt đầu bùng phát từ đầu tháng ba, Chính phủ Trung Quốc đã tiến hành giãn cách nhiều thành phố lớn như Thượng Hải, Thâm Quyến và một số thành phố có cảng biển trọng yếu. Kết quả là PMI tháng 3 của Trung Quốc đã giảm về 48,1, thể hiện việc sản xuất bị đình trệ trong khi đó Ngân hàng Trung ương vẫn đang quyết liệt thực hiện việc nới lỏng. SGI Capital cho rằng, nếu Chính phủ Trung Quốc vẫn kiên trì với chính sách zero - Covid thì sẽ phải áp dụng những biện pháp cực đoan hơn.

Chính những dữ liệu về hoạt động kinh tế của Trung Quốc đã ngay lập tức phản ánh tác động tiêu cực trên. Nếu còn tiếp tục kéo dài, những tác động này sẽ tác động tiêu cực tới nền kinh tế thế giới nói chung và cả Việt Nam nói riêng, trong bối cảnh tồn kho trung bình của doanh nghiệp chỉ quanh khoảng 2 tháng. Theo đó, chuỗi cung ứng hàng hóa thế giới có thể bị đứt gãy trầm trọng hơn mà chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa lại không thể giải quyết.

Yếu tố thứ hai: Tác động từ các chính sách FED lên thị trường tài sản

Thị trường nhận định rằng, với tỷ lệ thất nghiệp tháng 3 ở mức 3,6% và lương theo giờ tăng 5,6% thì tỷ lệ lạm phát cao trên nền toàn dụng lao động sẽ là tâm điểm của FED và pricing FED sẽ nâng lãi suất tương đương 8 lần với mỗi lần 0,25%. Việc nhìn trước lãi suất ngắn hạn sẽ gia tốc trong thời gian ngắn đã tạo ra một trong những hiện tượng hiếm khi xảy ra đó là đường cong lợi suất của một số cặp trái phiếu mà giới đầu tư hay quan sát (2 năm/ 10 năm, hoặc 5 năm/ 30 năm) bị đảo ngược. 

Trong điều kiện bình thường, sự đảo ngược này thường là chỉ báo cho sự suy thoái kinh tế sau đó từ 12 - 18 tháng. Lý do đằng sau của hiện tượng này thường là ở cuối chu kỳ kinh tế, khi đầu tư CAPEX của doanh nghiệp đạt ở mức cao, trong khi FED thắt chặt sẽ khiến thanh khoản thị trường tài chính suy giảm và dẫn tới khan hiếm vốn ngắn hạn. Lúc này, các doanh nghiệp có xu hướng chấp nhận lãi suất ngắn hạn cao bất thường để có vốn cho hoạt động kinh doanh và trả nợ. Khi việc này duy trì đủ lâu, các doanh nghiệp sẽ bắt đầu bị bào mòn lợi nhuận. Điều này dẫn đến lương không tăng, kéo theo thị trường bất động sản và tiêu dùng chậm lại và ảnh hưởng ngược lên các doanh nghiệp. Đồng thời, đầu tư và tiêu dùng suy giảm toàn diện sẽ làm tăng rủi ro vỡ nợ và đẩy nền kinh tế rơi vào suy thoái.

Khác với những chu kỳ trước, trong bối cảnh đầu tư CAPEX chu kỳ này còn thấp và FED chưa hút tiền về, SGI Capital cho rằng việc đảo ngược lợi suất trái phiếu trong ngắn hạn như hiện nay là kết quả của việc nhìn trước FED sẽ rất "diều hâu" trong nâng lãi suất trong những tháng tới bởi lạm phát chưa có dấu hiệu nguội đi. 

Trong giai đoạn này, định giá thị trường chứng khoán Mỹ có thể sẽ ở trong biên hợp lý của trung bình 5-10 năm như hiện nay, bởi sự cân bằng kéo co giữa tăng trưởng vẫn ở mức trên trung bình và lãi suất ngắn hạn cao hơn.

Yếu tố thứ ba: Kế hoạch kinh doanh của các doanh nghiệp niêm yết năm 2022

Đội ngũ phân tích của SGI nhân định: "Trong các báo cáo đầu năm 2022, chúng tôi đã từng nhấn mạnh tác động mạnh nhất tới thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ là các kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp niêm yết trong bối cảnh mới: mối đe dọa từ giá hàng hóa cơ bản cao, bất ổn của chiến tranh và lãi suất bước vào chu kỳ bình thường hóa về mức trước dịch COVID. Cách thức doanh nghiệp thích ứng, đổi mới và nắm bắt cơ hội sẽ tạo ra cơ hội cho sự phân hóa mạnh mẽ trên thị trường chứng khoán".

Bên cạnh đó, SGI Capital cũng nhận thấy vẫn có nhiều doanh nghiệp trình lên Đại hội cổ đông với những kế hoạch kinh doanh tăng trưởng mạnh trên 20%, một phần bởi quý 2 và 3/2021 ở nền thấp. Tuy nhiên, lưu ý sẽ có 2 tác động đan xen, đó là nền lãi suất trái phiếu Chính phủ tăng dần về vùng trước dịch sẽ tạo áp lực lên định giá P/E của thị trường, hiện đang nằm ở vùng trung vị của giai đoạn trước dịch. Cùng với đó, nền kinh tế Việt Nam chỉ mới bắt đầu hồi phục trở lại, do đó các tác động của lạm phát cao hơn chưa gây áp lực lên hoạt động kinh doanh như như  ở một nền kinh tế trong giai đoạn cuối chu kỳ tăng trưởng.

Trong giai đoạn kinh tế hồi phục này, các doanh nghiệp thường tạo nhiều ngạc nhiên theo hướng vượt kỳ vọng và kế hoạch. Đó chính là nơi tiềm ẩn những cơ hội đầu tư của năm nay, trong một môi trường rất phân hóa.

5 ngành kinh doanh có tốc độ tăng trưởng cao 

Mới đây, SSI Research đã có báo cáo chiến lược tháng 4. Các nhà phân tích của SSI cho rằng, thị trường chứng khoán Việt Nam vừa đi qua tháng 3 và quý 1/2022 với đầy biến động và có thể thấy nhịp biến động ngắn hạn trên thị trường đều đã được nhanh chóng cân bằng, qua đó giúp thị trường chứng khoán Việt giữ vững mức điểm số so với thời điểm cuối năm 2021. 

Theo đó, các nhà đầu tư đang đẩy mạnh giao dịch trở lại do thị trường đã dần bước vào giai đoạn ổn định hơn khi động thái tăng lãi suất của FED cũng như xung đột tại Ukraine đã phần nào phản ánh vào giá.

Tâm điểm của thị trường đang hướng đến kết quả kinh doanh Quý 1/2022 và kế hoạch định hướng năm 2022 và đây chính là đầu mối quan tâm chính của thị trường trong tháng 4 này. Theo SSI dự báo tốc độ tăng trưởng cao vẫn sẽ duy trì ở các nhóm ngành như Dịch vụ cảng biển, Thép và các sản phẩm từ thép, Hóa chất, Dịch vụ tài chính, Bán lẻ và các nhóm ngành liên quan đến hoạt động xuất nhập khẩu.