Thép Trung Quốc nhập khẩu vào Việt Nam tăng mạnh khiến doanh nghiệp thép gặp khó

Giá thép hạ, sản lượng sản xuất và bán hàng giảm

Theo Báo Pháp luật Việt Nam, từ đầu năm đến nay, giá thép các loại ở thị trường Việt Nam đã liên tục phải điều chỉnh mức giá theo hướng giảm. Ghi nhận, hơn 6 tháng qua, các doanh nghiệp thép Việt Nam đã điều chỉnh giá bán thép khoảng 15 lần và lần gần đây nhất là ngày 22/7 vừa qua. Và cách đây hơn một năm, giá thép xây dựng neo ở mức rất cao, khoảng gần 20.000 đồng/kg thì hiện nay, sau khi liên tục điều chỉnh thì giá loại thép này chỉ còn khoảng 13.600 - 14.100 đồng/kg tùy loại. Và mức giá này cũng tương đương với cách đây khoảng hơn 3 năm về trước. 

Không những giá thép mà sản lượng sản xuất cũng như sản lượng bán các loại thép trong nước cũng đang trên đà suy giảm. Cụ thể, Hiệp hội Thép Việt Nam (VAS) cho biết, tính chung trong 6 tháng đầu năm 2023, sản xuất thép thành phẩm đạt mức 13,103 triệu tấn, so với cùng kỳ năm 2022 giảm 20,9% và tiêu thụ thép thành phẩm đạt 12,481 triệu tấn, so với cùng kỳ năm 2022 giảm 17,5%.

Đại diện Tập đoàn Hòa Phát (doanh nghiệp sản xuất thép lớn nhất Việt Nam) cho biết, trong thời gian nửa đầu năm 2023, thép sản xuất và thép bán ra của Hòa Phát đều đã giảm khá là mạnh. Cụ thể, trong nửa đầu năm 2023, Hòa Phát sản xuất được 2,86 triệu tấn thép thô, v giảm 34%. Còn sản lượng bán hàng thép xây dựng, phôi thép, thép cuộn cán nóng (HRC) ghi nhận đạt 2,9 triệu tấn, so với cùng kỳ năm trước giảm 27%. Còn riêng thép xây dựng - là sản phẩm chủ lực của Hòa Phát thì nửa năm qua chỉ đạt mức hơn 1,6 triệu tấn, so với cùng kỳ năm trước giảm 30%.

Cũng theo khảo sát, các nhà sản xuất thép khác của Việt Nam như là Việt - Ý, Thép Hoa Sen, thép Nam Kim, thép Pomina, thép Posco,... đều gặp chung cảnh sản lượng giảm và giá bán giảm. Một số doanh nghiệp đã phải cắt giảm sản lượng sản xuất để có thể hạn chế được hàng tồn kho. Doanh thu cũng như lợi nhuận của các doanh nghiệp thép đã đồng loạt giảm, thậm chí có những doanh nghiệp báo lỗ. 

Lý giải về nguyên nhân các doanh nghiệp thép khó khăn, Tổng Giám đốc Tổng Công ty Thép Việt Nam (VNSTELL), Chủ tịch VSA - ông Nghiêm Xuân Đa cho biết, có hai nguyên nhân chính khiến cho các doanh nghiệp thép gặp khó khăn về thị trường. Đầu tiên chính là thị trường bất động sản trầm lắng trong thời gian vừa qua khiến cho nguồn cung sản phẩm thép bị thu hẹp. Thứ hai đó là thời gian qua, thép Trung Quốc được nhập khẩu với số lượng lớn vào Việt Nam khiến cho thị phần thép của các doanh nghiệp trong nước bị thu hẹp và phải liên tục điều chỉnh giá bán để cạnh tranh. 

Thép Trung Quốc vào Việt Nam tăng mạnh

Ghi nhận, giá thép Trung Quốc nhập khẩu so với thép sản xuất ở Việt Nam có giá vô cùng cạnh tranh. Điều này đã khiến cho các doanh nghiệp thép Việt Nam dù cho đã giảm giá nhiều lần, tuy nhiên đến hiện tại vẫn chưa thể cạnh tranh với sản phẩm thép của nước bạn. Và theo số liệu của VSA, trong năm tháng đầu năm 2023, thép Trung Quốc đã nhập khẩu vào Việt Nam tăng mạnh với 2,65 triệu tấn, ghi nhận chiếm hơn 52% sản lượng thép nhập khẩu.

Lý giải về nguyên nhân thép Trung Quốc trong thời gian qua nhập khẩu lớn vào Việt Nam, VAS nói rằng, thị trường bất động sản Trung Quốc đang ảm đạm dẫn đến thép Trung Quốc có sự tồn kho nhiều. Bên cạnh đó, giá nguyên liệu sản xuất thép trên thế giới suy giảm cho nên giá thép giảm theo. Chính vì thế, nhiều doanh nghiệp thép Trung Quốc đã giảm giá thép để xuất khẩu. Và Việt Nam chính là một trong những thị trường béo bở cho thép Trung Quốc xâm chiếm. 

Chủ tịch VSA Nghiêm Xuân Đa nói rằng, trong bối cảnh thép Trung Quốc ồ ạt vào Việt Nam thì các doanh nghiệp thép trong nước tỏ ra kháng cự một cách yếu ớt và có nguy cơ chịu thua trên sân nhà. Cũng theo vị này, hiện nay thuế thép nhập khẩu vào Việt Nam chỉ bằng 0 cộng với nước ta chưa có được các biện pháp phòng vệ thương mại đối với những sản phẩm thép một cách mạnh mẽ cho nên thép Trung Quốc dễ dàng thâm nhập cũng như xâm chiếm thị phần. Lãnh đạo của VSA đề xuất rằng: “Cần có những biện pháp phòng vệ thương mại mạnh mẽ hơn để bảo vệ DN thép nội”.

Còn trong một diễn biến khác, việc giá thép giảm sâu trong thời gian qua đã khiến cho nhiều doanh nghiệp thép xây dựng thở phào. Và họ từng thua lỗ, thậm chí là có nguy cơ phá sản cách đây khoảng một năm khi mà giá thép cùng các loại vật liệu xây dựng khác đang neo ở mức giá cao. 

Giới chuyên gia xây dựng cho biết, thép ngoại giá rẻ vào thị trường Việt Nam để có thể cạnh tranh với thép nội chính là tín hiệu tích cực, đảm bảo thị trường có sự cạnh tranh lành mạnh, miễn là loại thép đó đảm bảo được chất lượng. Trên thực tế, dù giá thép giảm tuy nhiên một số doanh nghiệp thép trong nước vẫn báo lãi lớn. Điển hình như thép Hòa Phát vừa báo mức lãi hơn 1.800 tỷ đồng sau thuế trong nửa đầu năm nay và thép Nam Kim cũng ghi nhận lãi hàng trăm tỷ. Vị này nêu quan điểm rằng: “Giá thép quá cao cũng sẽ ảnh hưởng đến ngành xây dựng nói chung và bất động sản nói riêng, có thể tác động tiêu cực đến nền kinh tế. Giá thép cũng như các loại giá khác cũng cần tự để thị trường điều chỉnh”.