Tham vọng chinh phục hệ sinh thái dinh dưỡng thực vật và thế giới trên diện rộng: Vinasoy có những “vốn liếng” gì mà tự tin đến thế?

Cách đây không lâu, “ông lớn” Vinasoy đã công bố tầm nhìn mới đầy tham vọng trong sự kiện kỷ niệm 25 năm thành lập doanh nghiệp. Cụ thể, tập nhìn mới của Vinasoy là: “Không ngừng kiến tạo hệ sinh thái dinh dưỡng thực vật đẳng cấp thế giới vào năm 2030” cùng sứ mệnh “Tiên phong phát triển các giải pháp dinh dưỡng toàn diện mang lại cuộc sống lành mạnh cho mọi nhà, tự hào là biểu tượng chuyên gia dinh dưỡng thực vật của Việt Nam vươn tầm thế giới”.

Ông Ngô Văn Tụ - CEO Vinasoy chia sẻ: “25 năm nhìn lại, Vinasoy đã có rất nhiều thành tựu và con số đáng nhớ. Điều đáng tự hào nhất đó là chúng tôi có một tập thể giản dị, chỉ làm những điều bình thường nhưng tạo dấu ấn phi thường cho thương hiệu Vinasoy. Tiếp nối kết quả đáng tự hào này, Vinasoy sẽ tập trung nghiên cứu giải pháp toàn diện, đồng thời kiến tạo hệ sinh thái dinh dưỡng thực vật vươn tầm thế giới vào năm 2030”.

Với chiến lược tập trung vào hệ trục là sản phẩm từ thực vật, Vinasoy đã và đang nắm bắt cơ hội nhằm mở rộng hệ sinh thái các sản phẩm dinh dưỡng thực vật, phát triển rộng hơn những sản phẩm dinh dưỡng thiết yếu từ đậu nành, phát triển sản phẩm sữa từ thực vật điển hình như sữa chua uống và sữa hạt; phát triển những sản phẩm từ thịt thực vật tốt cho sức khỏe, đồng thời giữ gìn tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ môi trường. Tự tin đưa ra tham vọng và chiến lược mới, Vinasoy đang nắm trong tay rất nhiều yếu tố có lợi. 

Thực phẩm từ thực vật đang trở thành xu hướng

Theo chia sẻ của nhà lãnh đạo, định hướng của Vinasoy là đón đầu cơ hội cũng như tiềm năng phát triển của thị trường Việt Nam nói riêng, quốc tế nói chung. Mới đây, theo dự báo của Data Bridge Market Research, thị trường dinh dưỡng thực vật toàn cầu từ nay cho đến năm 2029 sẽ tăng trưởng 7,4%. Tại Việt Nam, cuộc khảo sát của Rakuten Insight cho thấy, 86% người tiêu dùng từng chọn giải pháp dinh dưỡng từ thực vật. Liên quan đến vấn đề này, PGS.TS. Trương Tuyết Mai, Phó viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho biết: “Theo văn kiện Chiến lược dinh dưỡng quốc gia từ 2021 – 2030 mà Thủ tướng đã ký có 3 mục tiêu vô cùng quan trọng. Được đẩy lên đầu tiên chính là mục tiêu tăng cường cải thiện bữa ăn một cách hợp lý, an toàn và lành mạnh.

Đây thực tế chỉ là nền tảng, sau đó chúng ta có thể bổ sung hoặc điều chỉnh trong giai đoạn ngắn hạn hoặc trung hạn. Trong đó, vấn đề dài hạn như để có được sức khỏe lâu dài, cải thiện sức khỏe và tầm vóc, những bữa ăn hợp lý, cân bằng và cân đối, đa dạng vẫn là điều quan trọng nhất. Những gì trong bữa ăn chưa đạt được cần phải đưa về mức cân đối và lý tưởng”. 

Khảo sát của Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho thấy, hiện nay bữa ăn của người Việt vẫn chưa được cân đối và đầy đủ. Khu vực thành thị đang tiêu thụ quá nhiều chất đạm, chất béo từ thịt và hải sản trong khi ở miền núi xa xôi lại thiếu đi nhóm chất này. Vấn đề thứ 2 là protein. Trong 10 năm qua, việc tiêu thụ đạm động vật ngày càng tăng lớn, trung bình 1 người Việt sẽ tiêu thụ 153-154 gram/người/ngày. Theo khuyến cáo của Hiệp hội phòng chống ung thư, con người nên tiêu thụ trung bình 90gam/người/ngày nên con số trên là khá chuẩn. Còn theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới, mỗi người mỗi ngày nên ăn trung bình 400gr rau quả, nhưng người Việt mới chỉ đạt hơn 300 gram. 

PGS.TS. Trương Tuyết Mai cho rằng, thế giới đang hướng đến dinh dưỡng thực vật. Nhưng sau thời gian tăng trưởng kinh tế nhanh, người Việt đang bị nghiêng về nhóm động vật. Trong thời gian tới, điều chúng ta cần làm là tuyên truyền người dân ăn nhiều rau củ hơn hoặc những thực phẩm chế biến có nguồn gốc từ thực vật. Chưa kể, tiêu thụ thực phẩm thực vật còn bảo vệ môi trường và phòng chống phát thải khí nhà kính. Xu hướng này được các nước phát triển và đang phát triển hướng đến. 

Cũng theo GS.TS Lê Thị Hợp - Chủ tịch Hội Dinh dưỡng Việt Nam, trong dinh dưỡng hàng ngày, ví dụ như sữa chúng ta cần phải phối hợp nguồn gốc động vật và thực vật mới có thể hoàn chỉnh. Cả nguồn gốc động vật và thực vật đều có ưu điểm và nhược điểm riêng. Ví dụ, những protein từ động vật gồm các axit amin cần thiết nhiều và hoàn thiện hơn so với các protein từ thực vật. Thế nhưng nó ở dạng phức hợp nên khi tiêu hóa, cơ thể có thể thải ra nhiều chất độc. Ăn quá nhiều thịt, chất thải ra sẽ không tốt cho hệ tiêu hóa. 

Trong khi đó, nguồn đạm từ thực vật sẽ tiêu hóa nhẹ nhàng hơn, thế nhưng thành phần axit amin thiết yếu lại không đầy đủ bằng protein động vật. Ngoài ra, protein thực vật còn có một ưu điểm nữa là trẻ hơn, tốt hơn cho sức khỏe. 

Trong Tọa đàm Đáp ứng xu hướng tiêu dùng hậu đại dịch với các sản phẩm Việt Premium ‘Tốt cho sức khỏe’ hồi tháng 6 năm nay, bà Vũ Kim Hạnh - Chủ tịch Hội Doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao chia sẻ: “Sau khi tham quan cũng như khảo sát 1.000 gian hàng của Thaifex, chúng tôi phát hiện có 2 key-word rất nổi bật là plant-based - tức là thực phẩm dựa trên thực vật và đạm thay thế. Theo tôi, thật ra plant-based nằm ở trong khái niệm rộng hơn, đó là khái niệm về thực phẩm tương lai – future food. Trong tương lai, thực phẩm có thể chia làm 3 loại là plant-based – sản phẩm làm từ thực phẩm; thực phẩm – đạm thay thế từ côn trùng và thực phẩm sinh học – cell-based xuất phát từ phòng thí nghiệm. Tháng 12/2020, Singapore là nước tiên phong trên thế giới đã cho phép thực phẩm nuôi cấy từ phòng thí nghiệm mang ra bán ở những nhà hàng”.

Vinasoy sở hữu vùng nuôi trồng rộng lớn

Liên quan đến vấn đề này, ông Đinh Công Chính - Phó Trưởng phòng cây Lương thực - Thực phẩm, Cục trồng trọt (Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn - Bộ NN&PTNT) cho biết: “Trong thời gian qua, diện tích cũng như sản lượng đậu nành của nước ta liên tục giảm sút qua các năm. Trong năm 2010, diện tích trồng đậu nành là 197,8 nghìn ha, đến năm 2021 đã giảm xuống chỉ còn hơn  37 nghìn ha, giảm hơn 75% so với năm 2010.

Vì thế, Việt Nam sẽ thiếu hụt khoảng 3,5 – 5,0 triệu tấn đậu tương/năm, trở thành nước nhập khẩu đậu nành lớn với kim ngạch 2 – 3 tỷ USD/năm, tương đương với kim ngạch xuất khẩu gạo hiện nay (Tổng cục Hải quan, 2018)”.

Với diện tích và sản lượng đậu nành này sẽ không đủ để cung cấp cho nhu cầu của ngành sản xuất Việt Nam và Vinasoy. Thế nên từ năm 2013, Vinasoy đã bắt tay vào việc xây dựng vùng trồng và đầu vào. Cũng trong năm này, Vinasoy đã thành lập Trung tâm Nghiên cứu Ứng dụng đậu nành Vinasoy (VSAC), quy tụ những chuyên gia giỏi và các nhà khoa học tâm huyết cả trong lẫn ngoài nước cùng nhau nghiên cứu và phát triển gen, chọn tạo cũng như phục tráng những giống đậu nành truyền thống của Việt Nam trở thành những giống có năng suất cao và dễ canh tác hơn.  

Hiện nay, VSAC đang sở hữu ngân hàng gen đậu nành lớn nhất tại Đông Nam Á với 1.533 giống đậu nành, trong đó có không ít giống sắp tuyệt chủng. VSAC đã nghiên cứu hàng loạt những dòng/giống đậu nành cả trong và ngoài nước, từ những dòng/giống đậu nành hoang dại đến những dòng/giống đậu nành có các đặc tính chuyên biệt nhưng năng suất cao cùng với đạm cao, kháng sâu bệnh cũng như kháng mặn và kháng phèn… Đồng thời, Vinasoy còn thực hiện việc bảo quản nguồn gen quý này trong điều kiện tối ưu nhằm đảm bảo duy trì chất lượng hạt giống trong suốt một thời gian dài. 

Năm 2019, Vinasoy đã tiến hành phát triển thành công 2 giống đậu nành mới, bao gồm VINASOY 01-CT và VINASOY 02-NS đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cấp bằng bảo hộ giống cây trồng. Đáng chú ý, giống đậu nành VINASOY 02-NS đã được Bộ NN- PTNT cấp phép lưu hành sản xuất đại trà tại Miền Trung, Tây Nguyên cùng với Đồng bằng Sông Hồng và Đồng bằng Sông Cửu Long nhờ có phổ thích nghi rộng, cho năng suất cao, dao động trong khoảng từ 2,5 – 3,5 tấn/ha.

Sau khi việc gây dựng những vùng nguyên liệu trọng điểm ở Tây Nguyên, Đồng bằng Sông Hồng, miền Trung hoàn tất, đến nay Vinasoy với chiến lược “2 lúa 1 đậu” đã áp dụng thành công giống đậu nành mới cho nông dân tại Đồng bằng Sông Cửu Long. Với đặc điểm thổ nhưỡng phù hợp cùng diện tích rộng lớn, Đồng bằng Sông Cửu Long hứa hẹn trở thành vùng nguyên liệu tiềm năng lên tới hàng trăm và thậm chí là hàng ngàn ha; tạo điều kiện để chương trình cơ giới hóa cánh đồng đậu nành, mang đến hiệu quả cao nhất. Chính vì thế, Vinasoy đang đặt rất nhiều hy vọng vào khu vực này đối với việc phát triển vùng trồng của mình.

Quá trình gây dựng vùng trồng giúp Vinasoy phần nào tự chủ được nguồn nguyên liệu đầu vào. Nếu muốn mở rộng diện tích, cây đậu nành của Vinasoy cần thắng về hiệu quả kinh tế khi so sánh với các loại cây trồng khác.  

Sở hữu 3 nhà máy hiện đại với công nghệ tiên tiến

Thời điểm hiện tại, Vinasoy đang sở hữu 3 nhà máy là Vinasoy Quảng Ngãi (nằm trong công ty mẹ Đường Quảng Ngãi) với công suất 120 triệu lít/năm, Vinasoy Bắc Ninh sở hữu công suất 180 triệu lít/năm và cuối cùng là Vinasoy Bình Dương với công suất 90 triệu lít/năm.

Tổng công suất của cả 3 nhà máy là 390 triệu lít/năm, giúp Vinasoy dẫn đầu thị trường ngành hãng sữa đậu nành hộp giấy khi chiếm đến 90% thị phần; đồng thời nằm trong Top 5 công ty sữa đậu nành lớn nhất thế giới trong 4 năm liên tiếp 2018 – 2021 (theo Global Data). 

Những nhà máy của Vinasoy ngay từ đầu đã được trang bị những công nghệ tiên tiến nhất của ‘ông lớn’ Tetra Pak. Đáng chú ý, Tetra Pak cùng với Vinasoy vừa thực hiện một cuộc cách mạng dành cho trải nghiệm người dùng thông qua việc ra mắt công nghệ thực tế tăng cường (AR) trên hộp sữa đậu nành Fami. Nhờ ứng dụng PackStory, người dùng có thể quét mặt trước của hộp sữa để bước vào thế giới AR với những câu chuyện thú vị về hạt đậu nành cũng như vỏ hộp giấy.