SSI Research: Nhu cầu điện toàn quốc năm 2022 có thể tăng 8%, ngành điện xoay sở thế nào trong thời gian tới?

Thời điểm hiện tại, thị trường chứng khoán đang có rất nhiều những biến động khó lường. Chính vì thế, các nhà đầu tư đã chuyển sự chú ý sang những nhóm ngành mang tính phòng thủ. Đối với nhóm ngành lĩnh vực tiện ích, ngành điện được đánh giá là ngành phức tạp nhất. Nguyên nhân bởi, ngành này có rất nhiều phân nhánh, mỗi phân nhánh lại có một đặc thù riêng. Trong thời gian tới, ngành điện nói chung được dự báo sẽ có nhiều cơ hội tăng trưởng, thế nhưng không phải loại hình nào cũng sẽ có được một triển vọng lạc quan như thế.

Trong tháng 8 năm nay, nhu cầu điện năng trên toàn quốc so với cùng kỳ đã ghi nhận mức tăng trưởng 14,7%. Còn với 8 tháng đầu năm, con số tăng trưởng so với cùng kỳ năm trước là 6,5%; trong khi nửa đầu năm nay, mức tăng này là 3,8%. Theo như dự báo của SSI Research, nhu cầu điện năm 2022 trên phạm vi toàn quốc có thể tăng 8% so với cùng kỳ.

Trước khi El Nino trở lại, thủy điện tiếp tục là ngành khả quan

IRI cho biết, trong tháng 7, khả năng xảy ra La Nina đã tạm thời suy yếu. Tuy nhiên, từ tháng 8 cho đến tháng 10, hiện tượng này có thể sẽ mạnh trở lại với xác suất lên tới 68% và kéo dài cho tới tận mùa đông với xác suất khá cao, từ 63% cho đến 70%. Trong khoảng thời gian từ cuối tháng 5 cho đến đầu tháng 6, thủy điện liên tục được huy động lên đến 50% đối với giờ cao điểm buổi trưa, đến giờ cao điểm buổi tối thậm chí còn được huy động công suất lên đến 90%.

Theo như thông tin từ Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia, hiện tượng La Nina thông thường sẽ kéo dài trong khoảng thời gian 2 năm. Thế nhưng đến lần này, La Nina kéo dài lên đến gần 3 năm. Trong năm nay, Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia, trong năm nay sẽ có khoảng từ 10 cho đến 12 cơn bão cùng với áp thấp nhiệt đới ở trên biển Đông; đặc biệt là ở khu vực miền Bắc và miền Trung. Còn theo Chứng khoán KIS, lượng thủy văn dồi dào sẽ là tín hiệu vô cùng khả quan, tác động tích cực đến những nhà máy thủy điện ở các khu vực này, bao gồm VSH, CHP, SBA, REE, TBC…

Tuy nhiên, theo như NOAA điều kiện thủy văn vào năm 2023 có thể sẽ kém thuận lợi hơn rất nhiều. Nếu tính tới cuối năm 2022, hiện tượng La Nina đã kéo dài khoảng 30 tháng, con số này tương đương với việc thống kê trong giai đoạn từ năm 1950 đến năm 2019 - ngoại trừ giai đoạn hiện tượng La Nina kéo dài 42 tháng từ tháng 7/1998 – 12/2001). Trong điều kiện thủy văn kém thuận lợi, cộng thêm việc giá khí được điều chỉnh vào năm 2023, các nhà máy nhiệt điện và đặc biệt là các nhà máy nhiệt điện khí có thể sẽ được huy động cao hơn nữa. 

So với điện than, điện khí sẽ trở nên cạnh tranh hơn

Theo như đánh giá của VNDirect, nhờ tính ổn định cao nên thủy điện sẽ đóng vai trò quan trọng, đồng thời là nguồn năng lượng nền tảng trong việc đảm bảo nguồn an ninh năng lượng quốc gia. Chưa kể, rủi ro về việc thiếu hụt than và giá nguyên liệu đầu vào ngày càng tăng cao đã khiến cho các nhà máy ngày càng chủ động hơn trong việc tìm kiếm nguồn than nhập khẩu để có thể bổ sung cho sản lượng bị thiếu hụt. Điều này đã ảnh hưởng đáng kể đến nhóm nhiệt điện.

Thế nhưng, việc thiếu than chỉ là rủi ro xảy ra trong thời gian ngắn. Sau khi nhu cầu phục hồi cùng với giá bán trung bình tăng lên trên thị trường phát điện cạnh tranh (CGM), sản lượng điện than sẽ được hưởng lợi khá nhiều. Trong tháng 8 năm nay, giá CGM ước tính là khoảng 1.390 đồng/kwh, so với tháng trước đã tăng 4%, đồng thời tăng 39% so với cùng kỳ năm trước. Trong 8 tháng đầu năm, mức giá CGM là 1.427 đồng/kwh, tăng 35% so với cùng kỳ.

Theo SSI Research, giá CGM trung bình cả năm nay có thể đạt 1.400 đồng/kwh nhờ giá than đầu vào cho nhiệt điện tăng cùng với nhu cầu điện toàn quốc phục hồi, so với cùng kỳ tăng khoảng 41%. Điều đáng nói, mức chênh lệch giá bán giữ nhóm điện khí cùng với điện than đang ngày càng thu hẹp. EIA cho biết, gần đây, tình trạng thiếu khí tại EU đã khiến nhu cầu nhiệt điện than tăng lên, thúc đẩy giá than tăng theo. Cụ thể, giá than trộn của Vinacomin trong 6 tháng đầu năm đã tăng khoảng 30 đến 35% so với cùng kỳ. Theo Genco2 & Genco3, QTP & HND, dù việc điều chỉnh tăng thêm về giá than trộn vẫn chưa xuất hiện, nhưng SSI Research cho rằng giá than trộn trong nước nhiều khả năng sẽ tiếp tục tăng vì giá than trong khu vực tăng cao.

SSI Research cũng giả định, giá FO năm 2022 là 500 USD/tấn, so với cùng kỳ năm trước tăng 28% nhưng dự báo sẽ giảm 14% vào năm 2023 và xuống mức 430 USD/tấn. Điều này sẽ giúp cho chênh lệch giá bán bình quân giữa nhiệt điện khí cùng với nhiệt điện than ngày càng thu hẹp. Các nhà máy nhiệt điện khí cùng với đà giá khí giảm sẽ cạnh tranh mạnh mẽ hơn khi so sánh với nhiệt điện than. 

Bên cạnh đó, sau 4 bản dự thảo quy hoạch điện 8, ngành điện cũng đã có những thay đổi lớn đối với cơ cấu phát triển nguồn điện. Theo như kỳ vọng của VNDirect, sự gia tăng đáng kể của điện năng lượng tái tạo trong dài hạn cùng cơ chế giá điện mới sẽ trở thành điểm hấp dẫn trong thời gian tới.