SSI dự báo giá bán ô tô giảm trong năm 2023

Ngành ô tô, xe máy phục hồi “thần tốc”

Theo danviet.vn, báo cáo của SSI nhu cầu bị dồn nén từ khi bùng phát đại dịch Covid-19 và sự hỗ trợ từ Chính phủ đã thúc đẩy doanh số bán ô tô, xe máy trong năm 2022. Tình trạng thiếu chip bán dẫn trên toàn cầu đã tác động tiêu cực tới hoạt động sản xuất toàn cầu nhưng lại tạo cơ hội lớn cho các địa lý nâng giá bán cao hơn tới 50% cho mỗi chiếc xe. 

Trong năm 2022, tại Việt Nam đã có khoảng 3 triệu xe máy được bán ra, tăng 20% so với cùng kỳ, tuy nhiên con số này vẫn thấp hơn thời điểm trước đại dịch (năm 2018 là 3,3 triệu xe; năm 2019 là 3,2 triệu xe). Có 404.635 xe bốn bánh được bán ra từ các thành viên Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), tăng 33% so với cùng kỳ, con số này là cao hơn rất nhiều lượng xe bán ra thời điểm trước Covid-19. Lệ phí trước bạ cho xe lắp ráp trong nước được giảm 50% cũng thúc đẩy nhu cầu tiêu thụ xe bốn bánh trong 6 tháng đầu năm 2022. 

Ngược lại, yếu tố cản trở sự phục hồi là tình trạng thiếu hụt nguyên liệu. Năm 2022 là một năm khó khăn đối với các nhà sản xuất ô tô, do các công ty không thể đảm bảo đủ lượng chip bán dẫn cho hoạt động sản xuất. 

Xét về thương hiệu, xe máy Honda và ô tô Toyota là những lựa chọn phổ biến nhất tại Việt Nam trong năm 2022. Thương hiệu Honda vẫn ở vị trí gần như độc quyền đối với xe máy, chiếm 80% thị phần. Đối với ô tô thì hãng Toyota có thị phần tăng từ 17,5% lên tới 22%, chiếm vị trí top 1, vượt qua Hyundai và Kia. Lượng xe du lịch tăng 48%, lượng xe thương mại và xe chuyên dụng không có tăng trưởng. 

Lượng tiêu thụ xe nhập khẩu nguyên chiếc đang bắt kịp xe lắp ráp trong nước. Trong đó, lượng xe nhập khẩu tăng 35% so với cùng kỳ năm 2022, xe lắp ráp trong nước tăng 31% so với cùng kỳ (theo VAMA). Trong vài năm gần đây, ô tô nhập khẩu chiếm một tỷ trọng đáng kể trong tổng lượng xe bán ra khoảng 30 - 40%. SSI cho rằng xu hướng gia tăng này là do hàng loạt thương hiệu mới gia nhập thị trường Việt Nam, đặc biệt là các thương hiệu xe Trung Quốc được bán với mức giá hấp dẫn. 

Đơn vị này nhận định tiêu thị xe nhập khẩu trong năm 2022 sẽ tăng nhờ lợi thế tỷ giá và một số xe nhập khẩu hiện có giá phải chăng hơn so với xe lắp ráp trong nước. Việc áp dụng miễn thuế nhập khẩu đối với ô tô nhập khẩu nguyên chiếc (CBU) từ các nước ASEAN (giảm từ 50 - 70% xuống 0%) được áp dụng từ năm 2018 sẽ tiếp tục được gia hạn trong 5 năm nữa từ 2023 đến 2027(theo Nghị định 126/2022/NĐ-CP). Hiện nay, mức thuế nhập khẩu đối với các nước ngoài ASEAN vẫn được giữ mức giá 50 - 70%. 

Dự báo về tăng trưởng trong năm 2023, SSI cho rằng tiêu thụ sẽ giảm tốc tăng trưởng. Sau những tín hiệu tăng trưởng mạnh mẽ của năm 2022, đến năm nay ước tính lượng xe bán ra năm 2023 chỉ tăng 5%, vượt qua mốc 500.000 xe (theo dự báo của EIU). Tình trạng thiếu chip ô tô và gián đoạn chuỗi cung ứng khả năng sẽ không ảnh hưởng tới thị trường nửa cuối năm 2023.

Giá bán ô tô sẽ giảm 

Bối cảnh kinh tế gặp khó khăn mang lại nhiều thách thức, do đó SSI cho rằng khi điều kiện kinh tế xấu đi, tiêu thụ ô tô tại các đại lý có thể không còn cao như trong năm 2022 do người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu trong thời kỳ suy thoái. Việc vay tiền mua trả góp một phương tiện mới sẽ đắt đỏ và khó khăn hơn do lãi suất cho vay tăng cao. Các chính sách hỗ trợ của chính phủ gồm cắt giảm lệ phí trước bạ và trì hoãn nộp thuế tiêu thụ đặc biệt đã kết thúc, do đó mức tiêu thụ đã trở lại như thời điểm trước dịch Covid-19. 

Theo nhận định của SSI, một số “ông lớn” của ngành công nghiệp ô tô sản xuất tại Việt Nam sẽ giúp giảm giá bán xe. Điều này có thể thấy qua việc THACO đã đàm phán thành công để lắp ráp trong nước 4 mẫu xe của thương hiệu BMW như X3, X5, 3-Series, 5-Series, dự hợp tác này đã tạo áp lực lên các thương hiệu xe sang khác. 

Thương hiệu liên kết giữa Tập đoàn Thành Công và Hyundai Motor là TC Motor cũng đã khánh thành giai đoạn 1 của nhà máy thứ hai tại Việt Nam. Nhà máy trị giá 140 triệu USD, sau khi hoàn thành vào năm 2025 sẽ cung cấp 100.000 chiếc xe mỗi năm cho thị trường. 

Xe điện cũng được SSI đánh giá có nhiều tiềm năng tạo nên sự đột phá cho ngành ô tô tại Việt Nam trong năm 2023. Trong năm 2022, Audi và  Mercedes-Benz chính thức công bố một số mẫu xe điện dành cho phân khúc xe hạng sang. Ở phân khúc xe phổ thông, hãng xe Hyundai và Kia đều đưa ra thị trường các mẫu xe điện là IONIQ5 và EV6 tại Việt Nam.

Mặc dù vậy, SSI Research cho rằng còn quá sớm để đánh giá tác động của xe điện tới ngành công nghiệp ô tô tại Việt Nam. Bởi các hãng xe mới bắt đầu thử nghiệm bán để đánh giá sự quan tâm của người tiêu dùng và của cơ quan quản lý trong việc chuyển sang loại xe thế hệ mới này trong khi Việt Nam hiện chưa có chiến lược phát triển hạ tầng trạm sạc cho xe điện. Ngoài ra, giá bán của các dòng xe điện hiện còn cao hơn xe chạy bằng xăng.