Samsung, Canon kiến nghị nhiều giải pháp đối phó thuế tối thiểu toàn cầu

Theo Zingnews, ngày 18/4, Bộ Tài chính đã tổ chức Hội thảo “Quy tắc thuế tối thiểu toàn cầu: Kinh nghiệm áp dụng của các quốc gia, dự kiến tác động và khuyến nghị giải pháp cho Việt Nam”. Tại buổi hội thảo, các chuyên gia và doanh nghiệp FDI không chỉ đánh giá về ảnh hưởng của chính sách thuế tối thiểu toàn cầu đối với thị trường trong nước mà còn đưa ra hàng loạt đề xuất để ứng phó với ảnh hưởng của chính sách thuế này.

Theo ông Choi Joo Ho, Tổng giám đốc Tổ hợp Samsung Việt Nam, chính sách miễn, giảm thuế của Việt Nam sẽ không còn phát huy tác dụng đối với doanh nghiệp FDI một khi việc thuế tối thiểu toàn cầu được triển khai áp dụng, bên cạnh đó điều này còn ảnh hưởng tiêu cực đối với môi trường đầu tư tại Việt Nam.

Đề xuất cơ chế hỗ trợ trực tiếp bằng tiền

Các doanh nghiệp đang hưởng ưu đãi thuế của chính sách thu hút đầu tư tại Việt Nam sẽ phải nộp thêm lên mức thuế tối thiểu toàn cầu 15% tại nước có công ty mẹ đặt trụ sở khi thuế suất này được chính thức áp dụng. Điều đó khiến gánh nặng tài chính về thuế cho tập đoàn tăng lên, gây tác động đối với việc hoạch định tài chính cũng như chiến lược kinh doanh của các công ty, qua đó trực tiếp làm giảm khả năng cạnh tranh của các sản phẩm được sản xuất tại Việt Nam.

Ông Choi Joo Ho cho biết thậm chí khó khăn còn lớn hơn đối với các tập đoàn đang đặt cứ điểm sản xuất tại các quốc gia thu hút đầu tư bằng ưu đãi thuế TNDN. Nếu đã và đang áp dụng đa dạng chính sách thu hút đầu tư như ưu đãi dựa trên chi phí và ưu đãi thuế TNDN, những quốc gia đó sẽ chịu ảnh hưởng ít hơn.

Vị lãnh đạo của Samsung Việt Nam cho biết nếu không có giải pháp ứng phó triệt để trong bối cảnh này, rất nhiều doanh nghiệp FDI sẽ đối mặt với nhiều khó khăn hơn, từ đó gây nên sự giảm sút trong khả năng cạnh tranh của chính những đơn vị này.

Theo chính sách thu hút đầu tư của Việt Nam, Samsung hiện có 6 pháp nhân sản xuất, và 1 trung tâm nghiên cứu phát triển, với tổng số vốn đầu tư 20 tỷ USD. Con số này chiếm 50% trong tỷ trọng sản lượng điện thoại được sản xuất trên toàn cầu.

Đối với Samsung, Việt Nam cũng được xem là một trong những cứ điểm sản xuất quan trọng. Thế nhưng, Samsung và nhiều công ty lớn khác dự kiến sẽ chính thức trở thành doanh nghiệp chịu ảnh hưởng trực tiếp từ chính sách thuế tối thiểu toàn cầu kể từ năm 2024.

Do đó, Tổng giám đốc Samsung Việt Nam đã đề xuất cần tạo nên các hình thức hỗ trợ mới nhằm bù đắp cho các doanh nghiệp FDI chịu tác động bởi áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu. Nhiều khả năng là nghiên cứu thay đổi chính sách ưu đãi thuế TNDN chuyển sang hỗ trợ đầu tư đem lại hiệu quả thực cho giới đầu tư.

Tổng Giám đốc Samsung Việt Nam đề xuất rằng công ty kiến nghị triển khai áp dụng cơ chế ưu đãi khoản hỗ trợ bằng tiền bởi cơ chế này vốn đang được áp dụng rộng rãi tại các quốc gia khác như Đức, Ấn Độ hay Mỹ…

Ngoài ra, theo nhận định của ông Choi Joo Ho, để bảo vệ quyền đánh thuế của Việt Nam, có thể áp dụng cơ chế thuế tối thiểu nội địa đạt tiêu chuẩn (QDMTT).

Ông Tomoki Miyazaki, Giám đốc tài chính kế toán Canon Việt Nam, cũng có quan điểm tương tự khi cho rằng doanh nghiệp sẽ bị giảm sức cạnh tranh so với doanh nghiệp ở các quốc gia khác (không chịu thuế tối thiểu toàn cầu) khi mất đi ưu đãi đầu tư. Điều này tác động tới việc phân phối kế hoạch sản xuất của tập đoàn với các nước khác cạnh tranh hơn.

Ngoài ra, các đơn vị có kế hoạch đầu tư mới hay mở rộng đầu tư cũng sẽ thay đổi kế hoạch đầu tư vào những nước khác có chính sách ưu đãi hơn để đầu tư.

Bởi vậy, nhằm bù đắp cho việc sụt giảm khả năng cạnh tranh của Việt Nam phát sinh vì áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu, cơ quan điều hành cần sớm triển khai xây dựng các hình thức hỗ trợ mới. Tùy theo đặc điểm của từng loại hình doanh nghiệp, kèm theo những tiêu chuẩn áp dụng đi kèm, phương án triển khai hỗ trợ sẽ khác nhau.

Đề xuất cần giành quyền đánh thuế

Ông Robert King, Phó tổng giám đốc Công ty TNHH Ernst & Young Việt Nam cũng đã đưa ra những đề xuất nhằm ứng phó với chính sách thuế tối thiểu toàn cầu. Ông nhận định rằng bài toán về chính sách đặt ra cho Việt Nam - một quốc gia ở vị trí tiếp nhận đầu tư, ở thời điểm này là cần đạt được 2 mục tiêu quan trọng.

Đầu tiên là chủ động trong việc giành quyền đánh thuế. Thứ 2 là tiếp tục tạo nên môi trường đầu tư thuận lợi nhằm đảm bảo cạnh tranh thu hút vốn đầu tư nước ngoài FDI một cách hiệu quả.
Theo ông Robert King đề xuất, Việt Nam nên làm luật hóa cơ chế QDMTT với 2 mục tiêu này, triển khai áp dụng đối với những đối tượng bị ảnh hưởng của thuế tối thiểu toàn cầu. Bên cạnh đó, cần có những chính sách nhằm hỗ trợ đảm bảo thu hút vốn đầu tư nước ngoài.

Cũng theo Phó tổng giám đốc Tư vấn thuế, Công ty TNHH Deloitte Việt Nam, ông Bùi Ngọc Tuấn, trong bối cảnh các quốc gia đang phát triển và các nước cạnh tranh đầu tư với Việt Nam có động thái rõ ràng, Việt Nam sẽ phải đối mặt với hai vấn đề là đánh mất nguồn doanh thu thuế bổ sung tiềm năng từ thu nhập phát sinh rồi đến việc bị đánh thuế bổ sung ở bất kỳ nước nào khác nếu không hành động.

Bên cạnh đó, ông Tuấn cũng cho rằng nếu các quốc gia khác thực hiện việc thay đổi chính sách đầu tư và chính sách thuế giúp các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài hưởng lợi tài chính, thì Việt Nam cũng có thể chịu ảnh hưởng lợi thế cạnh tranh đầu tư theo chiều hướng tiêu cực.

Theo ông Tuấn, bởi vậy Việt Nam nên xem xét việc áp dụng cơ chế thuế tối thiểu nội địa đạt tiêu chuẩn nhằm đảm bảo đủ khả năng tiếp tục tham gia cuộc tranh tranh mới, cũng như chủ động giữ quyền đánh thuế của Việt Nam. Ông cho rằng Việt Nam cũng cần cân nhắc những chính sách ưu đãi hỗ trợ đầu tư mới, từ đó có thể giúp tăng cường thu hút đầu tư nước ngoài phù hợp hơn trong bối cảnh hậu chính sách thuế tối thiểu toàn cầu.

Theo nhận định của ông Đặng Ngọc Minh, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Thuế, Bộ Tài chính về tác động của thuế suất toàn cầu này, Việt Nam cần có sự chủ động trong việc triển khai theo chương trình thuế tối thiểu toàn cầu.

Ông Minh đề cập lộ trình bổ sung quy định về thuế tối thiểu toàn cầu áp dụng tại Việt Nam trong bối cảnh có khoảng 100 doanh nghiệp FDI tại Việt Nam chịu tác động của thuế tối thiểu toàn cầu. Trong đó, có việc bổ sung quy định về thuế TNDN theo quy định về thuế tối thiểu toàn cầu (đạt chuẩn 15%), qua đó có thể ứng phó với thuế tối thiểu toàn cầu của các quốc gia và áp dụng từ ngày 1/1 năm sau.

Sau đó, cần nghiên cứu để bổ sung những quy định về thuế tối thiểu toàn cầu, trong đó có quy định tổng hợp thu nhập cũng như quy định lợi nhuận chịu thuế dưới mức tối thiểu. Quy định này áp dụng đối với các doanh nghiệp Việt Nam có đầu tư ra nước ngoài và các đơn vị khác thuộc đối tượng chịu thuế tối thiểu toàn cầu nhằm thu phần chênh lệch nếu có.

Theo lãnh đạo Tổng cục Thuế nhận định, cần có giải pháp hỗ trợ tài chính trực tiếp hay gián tiếp cho các doanh nghiệp nhằm hạn chế tác động xấu của chính sách thuế này đối với năng lực thu hút đầu tư FDI tại Việt Nam. Tuy nhiên, cũng phải đảm bảo không vi phạm quy tắc về thuế tối thiểu toàn cầu, phù hợp với thông lệ, cam kết quốc tế, công khai minh bạch hay giảm thiểu tác động tiêu cực tới môi trường đầu tư.