Phú Quốc liệu có đang vứt bỏ những nét đặc trưng riêng biệt?

Theo Dân Việt, kiến trúc sư Trần Minh Tùng của Đại học Xây dựng cho rằng, Phú Quốc vốn được mệnh danh là Đảo Ngọc nhưng nơi đây hiện tại đang đánh mất rất nhiều nét đặc trưng riêng biệt. Nhiều ý kiến về quy hoạch Phú Quốc cùng được bàn luận sôi động tại hội thảo về không gian đô thị tại Phú Quốc diễn ra vào ngày 11/8 vừa qua. 

Các chuyên gia tại đây đều kỳ vọng vào thành phố Đảo Ngọc không phải mãi chỉ là một điểm đến mà còn cần trở thành một thành phố đáng sống, phát triển thành trung tâm kinh tế - tài chính mới của khu vực cũng như thế giới.

Tại hội thảo, Nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường - GS. Đặng Hùng Võ cho rằng, quy hoạch phát triển đảo Phú Quốc chứa đựng đầy hoài bão và tham vọng. Địa phương này được định hướng phát triển thành một điểm đến sáng giá trên bản đồ du lịch, dịch vụ tài chính, giao thông quốc tế, khoa học chuyên ngành, phát triển nông nghiệp công nghệ cao của toàn khu vực và thế giới.

Để thực hiện được tham vọng này, Phú Quốc sẽ phát huy tiềm năng địa kinh tế cùng hoàn cảnh cụ thể của mình thì sẽ có thể đạt được trong một thời gian ngắn nữa. Vấn đề đặt ra là phải tìm kiếm những bước đi cụ thể, cộng với việc xác định những điểm khác biệt đối với từng mặt phát triển. Như vậy mới có thể từng bước đạt được tổng thể các mục tiêu trong tham vọng này.

Theo nhận định của GS. Đặng Hùng Võ, Phú Quốc hiện tại chưa nên phát triển thành thành phố công nghệ, khoa học kỹ thuật chuyên ngành. Mà trước mắt cần lấy điểm mạnh của địa phương này là nơi còn nhiều tài nguyên môi trường, đảm bảo như viện bảo tàng môi trường. Cũng có thể xây dựng thành phố theo hướng sử dụng toàn bộ bằng năng lượng tái tạo chỗ để sản xuất điện, điện từ thủy triều, từ gió biển, từ sóng biển. Phương tiện giao thông chỉ chạy bằng động cơ điện.

Về những bất động sản nhà ở hay bất động sản du lịch cần tuân thủ tiêu chuẩn đô thị “xanh”. Hướng người dân địa phương sử dụng các công trình, môi trường xanh, phát huy và thể hiện Phú Quốc là hòn đảo môi trường sạch điển hình trên thế giới.

Ông Võ cho rằng, nên làm như vậy ở bước đầu tiên thì mới giúp gia tăng giá trị của du lịch địa phương, sau đó mới tính tới những bước phát triển thêm nhiều đô thị hiện đại. Đây cũng là điểm độc lạ của Đảo Ngọc Phú Quốc và là điểm hấp dẫn nhiều du khách nước ngoài.

Bên cạnh đó, vị chuyên gia này cũng cho hay, để phát triển thì Phú Quốc cần xây dựng những chính sách, cơ chế đặc thù, xác định hội nhập khu vực và quốc tế là cơ sở để phát triển. Chính phủ cũng cần cho phép Phú Quốc được áp dụng các chính sách riêng biệt về đất đai và chủ động tìm vốn đầu tư.

Cùng với quan điểm này, PGS.TS.KTS. Hoàng Mạnh Nguyên - Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Phát triển đô thị xanh Việt Nam nhìn nhận, Phú Quốc vốn có nhiều tiềm năng để phát triển kinh tế, du lịch theo hướng này. Phát triển bền vững thì cần dựa trên 3 thành tố là môi trường, văn hóa và kinh tế.

Thứ nhất, về yếu tố môi trường, nếu địa phương này muốn phát triển thì phải ưu tiên tiêu chí đáng sống lên trên hết. Đồng thời, những dự án bất động sản trên địa bàn cũng phải đáp ứng tiêu chí này.

Hai là về yếu tố kinh tế, bất kỳ nhà đầu tư nào tiến vào thị trường Phú Quốc cũng đã có trong đầu bài toán kinh tế. Nhìn nhận dưới góc độ bền vững trong dài hạn, theo ông Nguyên, cần phải tạo cho thành phố này những yếu tố cạnh tranh. Để Đảo Ngọc có thể nâng cao sức cạnh tranh giữa vô vàn các điểm đến hấp dẫn khác trên thế giới thì Phú Quốc phải tạo thêm nhiều đặc điểm với sức hút riêng biệt.

Ba là về yếu tố văn hóa, Phú Quốc được công nhận có nền văn hóa bản địa đặc trưng và các nhà đầu tư cần nhạy bén về vấn đề này. Ông Nguyên nhận định, đã có nhiều ý kiến bàn luận về vấn đề độc và lạ của địa phương này. Tại những khu đô thị trên địa bàn sẽ có những giá trị hiện hữu, có văn hóa riêng. Tuy nhiên gần đây các dự án lại mang vào vùng đất này văn hóa ngoại lai.

Ông Nguyên nhấn mạnh rằng, dù Phú Quốc có diện tích ngang với Singapore thì quỹ tài nguyên cũng vẫn bị giới hạn, nhất là tài nguyên đất. Vấn đề cấp bách là làm sao để khai thác quỹ đất còn trống được hiểu quả. Nếu không được khai thác đúng mực thì về lâu dài sẽ đánh mất khả năng khai thác phát triển Phú Quốc trong tương lai.

Theo ý kiến của KTS. Trần Minh Tùng - Trưởng Bộ môn Kiến trúc dân dụng, Khoa Kiến trúc và Quy hoạch của Đại học Xây dựng, Đảo Ngọc Phú Quốc đang dần đánh mất những nét đặc trưng riêng của thành phố này và dần trở nên giống với đa số các điểm đến du lịch khác.

Cần phải khẳng định, nếu như một đô thị chỉ tập trung vào phát triển du lịch thì tương lai rất mong manh, đại dịch chính là minh chứng cho điều này. Chẳng hạn như Đà Nẵng là thành phố thuần du lịch, sau khi trải qua 2 năm dịch bệnh thì gần như thị trường này bị tê liệt, xơ xác. 

Vì vậy, ngoài phát triển về du lịch thì Phú Quốc cũng cần phát triển đồng thời dân cư. Phải có dòng dịch chuyển dân cư, không thể để du khách tới Phú Quốc chỉ để du lịch. Nhằm cụ thể hóa những sự độc lạ của thành phố này thì cần có mô hình, định hướng về chiến lược để thiết lập những dự án đô thị kiểu mẫu. Điều này đảm bảo thu hút một lượng lớn khách du lịch trong nước và nước ngoài nhập cư vào Phú Quốc.