Những thông tin cần biết về chỉ số cổ phiếu

Chỉ số cổ phiếu là gì?

Chỉ số cổ phiếu là những chỉ số thể hiện giá trị của một nhóm bao gồm nhiều mã cổ phiếu khác nhau trên thị trường. Chưa có quy định cụ thể về số lượng giới hạn của bộ mã chỉ số này là bao nhiêu. Khi nhóm các cổ phiếu vào cùng một bổ (hay một rổ) được xem như một công cụ tài chính để đo lường trên thị trường. Những mã cổ phiếu để nhóm chung với nhau sẽ phải có những đặc điểm chung nhất định như: cùng lĩnh vực hoạt động, cùng mức vốn hóa thị trường, niêm yết trên cùng sở giao dịch,...

Ý nghĩa quan trọng của chỉ số chứng khoán trong đầu tư

Chỉ số chứng khoán có ý nghĩa cực kì quan trọng trên thị trường, vì thế, các nhà đầu tư cần phải nắm bắt được các điểm này:

- Thứ nhất, dựa vào các chỉ số chứng khoán thì nhà đầu tư có thể phân tích nắm rõ các chỉ số để đưa ra những chiến lược và quyết định đầu tư hợp lý nhất đối với những loại cổ phiếu quan trọng. 

- Thứ hai, chỉ số chứng khoán sẽ hỗ trợ các nhà đầu tư, nhà kinh tế, nhà nghiên cứu cũng như các chính trị gia trong quá trình họ lựa chọn, phân tích hay đánh giá những loại cổ phiếu đang giao dịch và niêm yết trên thị trường. 

Cách xác định chỉ số giá cổ phiếu

Việc xác định chỉ số chứng khoán cũng rất quan trọng vì chỉ số chứng khoán phải đúng thì mới trở thành công cụ phân tích hữu hiệu cho các nhà đầu tư. Do đó, cần phải dựa vào các cách sau để xác định chỉ số chứng khoán:

- Xem xét tỷ trọng dựa trên biến động trọng số với tỷ trọng cổ phiếu cấu thành bởi sự nghịch đảo của sự biến động giá tương đối của chúng. Với mỗi nhà cung cấp chỉ số khác nhau thì biến động giá được xác định khác nhau, song, phương pháp để xác định sẽ bao gồm độ lệch chuẩn của 252 ngày giao dịch qua (khoảng một năm), cùng với độ lệch chuẩn hàng tuần của lợi nhuận giá trong khoảng ba năm dương lịch, tương ứng với 156 tuần.

- Phương sai tối thiểu được xác định dựa trên trọng số các chỉ số trọng lượng các cổ phiếu cấu thành, thông qua cách sử dụng quy trình tối ưu hóa phương sai trung bình. Trong chỉ số có trọng số biến động thì những cổ phiếu có trọng số biến động cao thì tỷ trọng sẽ ít hơn trong chỉ số. Trong khi đó, một chỉ số trọng số phương sai tối thiểu, mà các cổ phiếu lại biến động cao hơn thì sẽ tỷ lệ nghịch với phần còn lại của chỉ số.

- Các loại chỉ số theo phạm vi: Việc phân loại các chỉ số thị trường chứng khoán có thể là sự hợp chỉ số của các cổ phiếu. Một chỉ số được coi là phù hợp khi là một nhóm cổ phiếu cơ bản, những cổ phiếu này được nhóm lại với nhau dựa trên những lý do từ lĩnh vực kinh tế cơ bản hoặc đáp ứng nhu cầu cơ bản của các nhà đầu tư mà chỉ số đang đại diện. Ví dụ như MSCI World hoặc S&P Global 100, là một tập hợp các cổ phiếu từ khắp nơi trên thế giới đáp ứng được nhu cầu của nhà đầu tư về một chỉ số cho những loại cổ phiếu cụ thể trên toàn cầu. Những chỉ số khu vực chính là thành phần tạo nên chỉ số MSCI World, chẳng hạn như chỉ số MSCI Emerging Markets là tập hợp của nhiều cổ phiếu đến từ nhiều quốc gia khác nhau có trình độ kinh tế tương tự, nhằm đáp ứng được nhu cầu của những nhà đầu tư mới nổi trên thị trường. Mức độ phù hợp của chỉ số chứng khoán với phương pháp trọng số là hoàn toàn độc lập. 

- Đối với mỗi quốc gia các chỉ số về mức độ phù hợp sẽ đại diện cho hoạt động của thị trường chứng khoán của chính đất nước đó một cách cụ thể và theo ủy quyền cũng như phản ánh thực trạng của các nhà đầu tư với nền kinh tế quốc gia. Những chỉ số thường xuyên được báo giá nhất chính là những chỉ số quốc gia bao gồm cổ phiếu của các công ty lớn đã niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán của các quốc gia đó. Ví dụ như Chỉ số S&P 500 ở Hoa Kỳ, DAX ở Đức, NIFTY 50 ở Ấn Độ, chỉ số Nikkei 225 ở Nhật Bản và FTSE 100 ở Anh.

- Đối với những chỉ số trong phạm vực sẽ đại diện cho hoạt động chứng khoán, hoạt động của các cổ phiếu hoạt động trong khu vực địa lý đó. Một số ví dụ về các chỉ số này có thể kể đến như Chỉ số Châu Âu Phát triển FTSE hay Chỉ số Châu Á Thái Bình Dương phát triển FTSE.

- Các chỉ số về mức độ bao phủ toàn cầu sẽ đại diện cho hoạt động của chứng khoán trên toàn thế giới. Bộ Chỉ số công bằng toàn cầu của FTSE được công bố bao gồm hơn 16.000 công ty. Các chỉ số này được đánh giá theo các mức độ phù hợp dựa trên những hoạt động trao đổi, giao dịch, mua bán. Ví dụ nhưư chỉ số NASDAQ-100 hoặc một số nhóm được dùng để trao đổi như Euronext 100 hoặc OMX Nordic 40.

- Các chỉ số về mức độ phù hợp này được sử dụng và đánh giá tùy thuộc vào lĩnh vực hoạt động cụ thể để theo dõi và cho kết quả chính xác. Ví dụ như chỉ đang hoạt động và theo dõi hơn 80 ủy thác đầu tư từ các bất động sản khác nhau cũng như chỉ số công nghệ sinh học NASDAQ với khoảng 200 công ty thuộc ngành này.

Các chỉ số chứng khoán cho nhà đầu tư mới tìm hiểu

Đối với những nhà đầu tư mới tham gia thị trường sẽ còn nhiều bỡ ngỡ nên cần tìm hiểu một cách kĩ lưỡng về những chỉ số chứng khoán trên thị trường như sau:

Các chỉ số chứng khoán Việt Nam

Tại thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ có 3 loại chỉ số chính mà nhà đầu tư cần phải nắm bắt để sử dụng thành thạo là: VN30, VN100, HNX30. Đây chính là 3 chỉ số chứng khoán quan trọng nhất mà các nhà đầu tư mới tham gia thị trường cần phải tìm hiểu, nắm bắt các đặc điểm trước khi đầu tư: 

• Chỉ số VN30: Đối với chỉ số này sẽ bao gồm 30 mã cổ phiếu bluechip dẫn đầu sàn HoSE. Những công ty có mặt trong rổ chỉ số trên đều là những công ty uy tín và cổ phiếu phát hành có tính thanh khoản cao với mức vốn hóa đứng đầu sàn HoSE chiếm khoảng 80% tổng giá trị vốn hóa thị trường (VN-Index).  
• Chỉ số VN100: Cũng giống như VN30 chỉ số VN100 bao gồm 100 mã cổ phiếu có giá trị vốn hóa cao nhất sàn HoSE. Trong đó gồm 30 mã cổ phiếu trong rổ VN30 và 70 mã cổ phiếu Midcap.
• Chỉ số HNX30: Đối với chỉ số này sẽ bao gồm 30 mã cổ phiếu được niêm yết trên sàn HNX có tính thanh khoản và giá trị vốn hóa cao nhất sàn. Điển cơ sở của HNX30 là 100 được tính vào ngày 3/1/2012. Do đó, các mã cổ phiếu trong bộ cổ phiếu này sẽ được tính dựa vào giá trị vốn hóa của thị trường chuyển nhượng tự do. 

Chỉ số chứng khoán thế giới

Không riêng thị trường Việt Nam mà ngay cả thị trường chứng khoán thế giới cũng có những bộ chỉ số mà nhà đầu tư cần nắm bắt được như:

Chỉ số chứng khoán châu Á:

• Chỉ số Nikkei 225 (Nikkei Stock Average): Đây là bộ chỉ số với sự góp mặt của 225 doanh nghiệp có giá trị vốn hóa lớn nhất sàn chứng khoán Nhật Bản.
• Chỉ số Hang Seng Index: Đây là chỉ số với sự góp mặt của 50 doanh nghiệp lớn, chiếm khoảng 58% giá trị vốn hóa của thị trường chứng khoán Hồng Kông.  

Chỉ số chứng khoán châu Âu:

• Chỉ số DAX (DAX Performance-Index): Nhóm chỉ số bao gồm 30 mã cổ phiếu bluechip dẫn đầu trên thị trường chứng khoán Frankfurt.
• Chỉ số CAC 40: Đấy là nhóm chỉ số với sự góp mặt của 40 doanh nghiệp có giá trị vốn hóa lớn nhất sàn EuroNext tại sàn chứng khoán Pháp. 
• Chỉ số EURO 50 (EURO STOXX 50): Nhóm chỉ số này bao gồm 50 mã cổ phiếu trên Eurozone có tính thanh khoản và giá trị vốn hóa cao nhất.
• Chỉ số FTSE 100 Index (The Financial Times Stock Exchange 100 Index): Đây là bộ chỉ số bao gồm 100 công ty có vốn hóa cao nhất trên thị trường chứng khoán London, chiếm khoảng 81% tổng vốn hóa của trên cả thị trường của sàn này.

Chỉ số chứng khoán Mỹ:

• Chỉ số DJIA (Dow Jones Industrial Average): Nhóm chỉ số này bao gồm 30 mã cổ phiếu có giá trị lớn nhất trên sàn chứng khoán Mỹ.
• Chỉ số S&P 500 ((The Standard and Poor's 500): Đây là chỉ số với sự góp mặt của 500 công ty có giá trị vốn hóa lớn nhất thị trường chứng khoán Mỹ.

Chỉ số chứng khoán là một trong những chỉ số cực kì quan trọng và được tính toán một cách kĩ lưỡng thể hiện giá trị của các cổ phiếu có giá trị lớn trên thị trường. Vì thế, đây là một trong những cơ sở để nhà đầu tư đánh giá và lựa chọn cổ phiếu có hiệu quả.