Nhìn lại thị trường bất động sản thời kỳ 2011 - 2013 khi lãi suất tăng cao kỷ lục

Lãi suất tăng cao đi cùng sự trầm lắng của bất động sản

Theo Nhịp sống thị trường, cách đây hơn một thập kỷ, mở đầu cho chuỗi ngày ảm đạm nhất của thị trường bất động sản là Chính phủ ra Nghị quyết số 11 yêu cầu Ngân hàng Nhà nước phải giảm tốc độ và tỷ trọng dư nợ cho vay trong lĩnh vực phi sản xuất so với năm 2010, đặc biệt là với lĩnh vực bất động sản. 

Tiếp đó là giai đoạn 2011 - 2013, sau khi nền kinh tế Việt Nam đã phải chịu tác động nặng nề của tình trạng lạm phát. Ngân hàng Nhà nước khi đó đã buộc phải thu tiền về thông qua động thái tăng lãi suất huy động và cho vay. Sau động thái này là cuộc chạy đua tăng lãi suất của các ngân hàng thương mại, đẩy mức lãi suất lên trên 20%.

Những ký ức về giai đoạn này của giới đầu tư, trong đó có thời điểm mà lãi suất của một số ngân hàng thương mại đã lên tới mức 20 - 24%/năm. Các công ty đang làm ăn tốt vào thời điểm đó cũng cho biết họ chỉ đủ trả lãi ngân hàng. Đây chính là thời điểm mà giá bất động sản giảm tính theo ngày. Hàng loạt tin rao bán nhà đất tràn lan khắp nơi nhưng không có người mua vì chẳng ai đủ tiền để mua. 

Chủ tịch BHS Group - Ông Nguyễn Thọ Tuyển đã từng chia sẻ rằng, nhà đầu tư vào giai đoạn 2011 - 2013 “lặn mất tăm”, những người môi giới bán hàng nối nhau chuyển nghề nhiều không kể hết. Người thì đi bán bếp gas, người thì về buôn bán với gia đình, người đi tìm mối dẫn đoàn du lịch Thái Lan, hay thậm chí có người mất liên lạc tới nay không biết đang làm gì, ở đâu… Thời điểm điểm đó là một bức tranh đen tối của thị trường bất động sản mà không ai muốn nhắc lại. 

“Nếu nhắc tới bất động sản thì thật sự chưa bao giờ thị trường lại đóng băng toàn tập như vậy” - Ông Tuyển nhấn mạnh. 

Khi đó là thời điểm mà giá bất động sản liên tục giảm, giảm không phanh. Chẳng hạn một căn hộ tại Golden Palace Mễ Trì từng mở bán với giá 40 triệu đồng/m2 thì khi đó đã giảm còn 25 triệu đồng/m2. Căn hộ tại dự án Ecopark đã có thời điểm chỉ chào bán với mức giá 8 - 9 triệu đồng/m2. Hay như dự án USilk City từng có thời gian tăng giá hơn 20 triệu đồng/m2 thì giai đoạn đó cũng nhanh chóng rơi vào khủng hoảng và đóng băng. 

Nhiều người từng ví giai đoạn 2011 - 2013 như một thảm cảnh của ngành kinh doanh bất động sản. Chủ tịch BHS Group cho rằng: “Có rất nhiều nguyên nhân, như bong bóng đất từ trước đó, hay do kinh tế vĩ mô, tới cung cầu… nhưng hai từ tôi thấy đúng nhất khi đó chính là vì lãi suất”. 

Nỗi lo ở thời điểm hiện tại

Cũng có rất nhiều quan điểm cho rằng, lãi suất chính là nguyên nhân lớn khiến cho thị trường địa ốc trong giai đoạn 2011 - 2013 hoàn toàn “đóng băng”, là một “cú đẩy” khiến các đại gia địa ốc ngã ngựa. Đó là thời của các dự án, khu đô thị dù hệ thống hạ tầng cơ bản hoàn thiện nhưng bóng dáng người dân vẫn thiếu vắng. 

Tới hiện tại, khi một số ngân hàng thương mại tiếp tục nhảy vào cuộc đua lãi suất thì những nỗi lo ngại về sự đổ vỡ có thể lặp lại là điều dễ hiểu. Một cuộc khảo sát gần đây ghi nhận mức lãi suất cho vay thả nổi từ một ngân hàng thương mại đã chạm mốc 15%. 

Một ngân hàng của Hàn Quốc từng ra mắt gói vay cách đây hơn 1 năm với mức 6 - 6,3%.năm trong năm đầu tiên, nhưng tới tháng 8/2022 mức lãi suất này đã chạm tới con số 8,5%/năm và theo dự kiến có thể lên tới 10%/năm vào tháng 11 này. 

Nhiều ngân hàng khác như Ocean Bank, VPBank, Shinhan Bank, Techcombank,... đã lần lượt tăng lãi suất cho vay bất động sản. Như vậy, có thể thấy nhịp trầm của thị trường địa ốc đang dần lan rộng. 

Dữ liệu của Batdongsan.com chỉ ra, mức độ quan tâm tới bất động sản trên toàn quốc kể từ thời điểm tháng 3 năm nay đã giảm đáng kể. Cụ thể, ghi nhận tại nhiều tỉnh thành thấy được nhu cầu tìm mua bất động sản trong quý III/2022 đã giảm mạnh so với quý trước đó. Chẳng hạn như Hải Phòng ước giảm 19%, Cần Thơ ước giảm 14%, Đà Nẵng ước giảm 12%. 

Kết luận từ khảo sát của đơn vị này, cho thấy giao dịch bất động sản ở thời điểm hiện tại gặp rất nhiều khó khăn. Trong đó, có tới 36% số người tham gia khảo sát cho biết rào cản lớn nhất là khách hàng e ngại về thị trường sẽ ngày càng tiêu cực hơn nên không dám đầu tư vào bất động sản; 23% cho biết giao dịch không thành công vì khách hàng không tiếp cận được vốn vay mua bất động sản; 19% nhận thấy giá bất động sản quá cao vượt khả năng chi trả của người mua.

Song nhìn nhận dưới góc độ khách quan, các chuyên gia cho hay, thị trường khó có thể lặp lại giai đoạn mất giá thảm như giai đoạn 2011 - 2013, vì Nhà nước đã có kinh nghiệm và đang điều tiết nhịp nhàng hơn.

Bên cạnh đó, nguồn cung bất động sản ngày càng khan hiếm, đây cũng là điểm thuận lợi để thúc đẩy thị trường nhà ở với những dự án có pháp lý tốt và thanh khoản ổn định. Ông Nguyễn Anh Quê tới từ Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cho biết, có nhiều lý do lạc quan của thị trường địa ốc trong giai đoạn này. Ngoài sự tác động nhịp nhàng của Nhà nước thì việc đẩy mạnh xây dựng các dự án NOXH cũng góp phần giúp thị trường sôi động hơn. Đồng thời, các nhà đầu tư đã từng trải qua giai đoạn khủng hoảng trước đây sẽ muốn giữ lại bất động sản vì niềm tin vào giá bán vẫn tăng ở giai đoạn sau.