Nhìn lại những sự kiện tồi tệ đã xảy ra với thị trường tiền số 2022

Theo Zingnews, thị trường tiền mã hóa được nhắc đến nhiều trong năm 2022 với một vài điểm sáng như nâng cấp mạng lưới Ethereum 2.0 khi các tổ chức tài chính cho thấy sự quan tâm đến các loại tài sản số. Mỹ cũng cho thấy sự quan tâm của mình khi đưa ra những quy định liên quan đến lĩnh vực này.

Dẫu vậy, những nhà đầu tư tiền số vẫn phải trả giá đắt trong năm nay với nhiều vụ như mô hình tài chính phi tập trung (DeFi) quá dễ bị tấn công hay sự sụp đổ của đồng tiền ổn định (Stablecoin) của Terra. Và sau cùng, sự sụp đổ của một sàn giao dịch tiền mã hóa hàng đầu là FTX là khiến tính nguy hiểm của nhiều mô hình hiện nay tăng lên.

Nhiều vụ tấn công kể từ đầu năm

Bước sang năm 2022, thị trường tiền mã hóa có tâm lý khá lạc quan khi Bitcoin và Ethereum ghi nhận mức giá cao nhất lịch sử vào năm 2021. Cùng với đó là sự bùng nổ của tài sản NFT và các quỹ đăng ký hợp đồng tương lai Bitcoin đã giúp tiền mã hóa nhận được những lời khen từ các chuyên gia và nhà phân tích.

Thế nhưng, những trục trặc lớn bắt đầu xảy ra vào tháng 3 khiến cả thị trường rung chuyển. Mạng Ronin của Axie Infinity đã bị tin tặc tấn công, mất 625 triệu USD. Sự kiện này đã trở thành vụ trộm tiền số lớn nhất trong lịch sử. Đây không phải là vụ tấn công duy nhất trong năm 2022 vì nhiều nền tảng tiền số lớn khác như FTX và Binance cũng đã gặp tình trạng tương tự.

Thực tế cho thấy đã có 6 trong tổng số 10 vụ tấn công tiền số lớn nhất đều được thực hiện trong năm 2022.

“Các nền tảng không trở nên yếu đi vì vụ việc bị tấn công mạnh. Mọi người nên học cách để bảo vệ tài sản của mình và học thêm nhiều hơn về lĩnh vực tài chính”, theo Cathy Yoon, Giám đốc Pháp chế của công ty tiền mã hóa MPCH chia sẻ khá lạc quan vào hồi đầu năm.

Vụ Terra sụp đổ

Terra (LUNA) là một trong những dự án tiền số hấp dẫn nhất vào cuối năm 2021, chủ yếu là thuật toán stablecoin TerraUSD (UST). Đồng Terra có giá đạt kỷ lục là 119,20 USD vào tháng 4. Và TerraUSD đã nhanh chóng trở thành một trong những stablecoin phi tập trung hàng đầu trên thị trường.

Sự hưng phấn đã sớm kết thúc khi TerraUSD bắt đầu giảm xuống dưới mức 1 đô la. Đồng tiền số này không được hỗ trợ bởi các tài sản bằng USD, giống như những loại tiền ổn định khác như Tether (USDT).

TerraUSD vào ngày 9/5 đã không thể đạt được đến trạng thái cân bằng và giảm xuống mức thấp nhất là 35 cents. Giá LUNA chỉ trong 1 ngày 12/5 đã mất 96% giá trị, lao dốc xuống dưới 10 cents.
Thị trường tiền mã hóa đã lao dốc vì sự sụp đổ của Terra. Thời điểm đó, giá Bitcoin cũng mất ⅓ giá trị, còn dưới mức 40.000 USD. Hơn nữa, điều đáng buồn là sự tụt dốc mới chỉ là khởi đầu.

Hiệu ứng sau vụ việc của FTX

Thị trường trong tháng 11 vẫn còn đang trầm lắng khi rơi vào trạng thái “mùa đông tiền mã hóa” và điều tồi tệ hơn đã tới. Theo một báo cáo được công bố trên Coindesk tháng 11, sàn giao dịch tiền mã hóa FTX đang bước vào giai đoạn khủng hoảng thanh khoản và có thể phá sản sớm.

Sàn giao dịch tiền điện tử lớn nhất thế giới - Binance đã bắt đầu bán tháo các đồng tiền mã hóa của sàn FTX là FTT. Sau đó, họ thông báo mua FTX, tuy nhiên lại không làm vậy vì nhận ra một vài điểm ý trong đánh giá tài chính của sàn này.

Thời điểm đó, Nhà sáng lập và Giám đốc điều hành của FTX - Sam Bankman-Fried - đã công khai tìm kiếm gói giải cứu trị giá hơn 9 tỷ USD nhưng không thành công. Vào ngày 11/11, công ty đã nộp đơn xin bảo hộ phá sản, khiến hiệu ứng domino xảy ra với những công ty liên quan.

Bankman-Fried đã tuyên bố từ chức và sàn giao dịch nà nợ tiền từ 1 tỷ USD đến 10 tỷ USD của hơn 1 triệu chủ nợ cùng các khoản nợ và tài sản. 

Sau khi phá sản, James Bromley - Luật sư tại Sullivan & Cromwell, người đại diện cho FTX, cho biết một số lượng lớn tài sản đã bị mất tích hoặc bị trộm.

Hồ sơ vụ án đề cập đến thông tin rằng các nhân viên của FTX và Alameda Research đã dùng tiền của khách hàng để vay các khoản vay cá nhân hay mua những vật dụng cá nhân như bất động sản tại Bahamas… Bankman-Fried đứng trước những cuộc điều tra gian trá, còn công ty và thành viên của hội đồng quản trị phải đối mặt với các vụ kiện khác nhau. Ngoài ra, Larry David và Tom Brady - những người phát ngôn trước đây phải đối diện với những vụ kiện tập thể.

Sau đó, thị trường bắt đầu xuất hiện những hệ quả không mong đợi.

Cuối tháng 11, công ty cho vay và dịch vụ tài chính tiền số có liên hệ mật thiết với FTX là Blockfi đã tuyên bố phá sản. Công ty cho vay tiền số khác là Genesis Global Capital cũng đã tạm ngừng các khoản rút tiền vào tháng 11 vì liên quan đến vấn đề thanh khoản. 

Tiếp đó là sàn giao dịch tiền mã hóa Gemini đưa ra thông báo tạm hoãn rút tiền của tài khoản trên nền tảng. Sequoia Capital, SoftBank và BlackRock là các quỹ nổi tiếng khác đã đầu tư vào FTX cũng gặp nhiều vướng mắc với các chủ đầu tư.

Vụ sụp đổ của FTX sẽ trở thành một trong những vụ phức tạp nhất lịch sử và chính điều đó cũng khiến thị trường tiền số sụp đổ theo và không rõ khi nào mới có thể hồi phục được.

Niềm hy vọng cho năm 2023

Những câu hỏi trị giá hàng triệu USD như “Tiền mã hóa là gì - Là tiền tệ, hàng hóa hay chứng khoán” vẫn chưa có lời giải. Do đó, chính phủ trên toàn thế giới trong năm nay đã phê duyệt nhiều bộ luật nhằm đơn giản hóa khái niệm này.

“Những nhà chức trách cùng các động thái của họ đáng được hoan nghênh bởi họ muốn bảo vệ công dân, cử tri và đóng góp cho sự đổi mới. Thế nhưng, cần tính đến nhiều điều trong việc xây dựng quy định, không ít trong sốt đó chỉ có tính định nghĩa chua cho các từ như tiền mã hóa và NFT”, theo Noelle Acheson, cựu Giám đốc Thị trường của công ty cho vay mã hóa Genesis.

Cathy Yoon cũng có đồng quan điểm khi cho rằng hiện trạng của các quy định còn cần phải cải thiện nhiều thứ. Các nhà chức trách vẫn còn đang xem xét các quy định và cho thấy họ không hoàn toàn hiểu biết về lĩnh vực đó.

Dẫu vậy, Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch (SEC) của Mỹ lại đang sử dụng những quy định mà họ đã có từ trước. Hồi tháng 9, Gary Gensler, Chủ tịch của SEC, nói rằng đa số tiền mã hóa là chứng khoán và không cần có quy định mới.

Ngoài nước Mỹ, các quốc gia khác trên thế giới có vẻ như chủ động hơn đối với việc điều chỉnh ngành công nghiệp tiền số. Liên minh Châu Âu (EU) hồi tháng 10 đã phê duyệt dự luật Quy định về thị trường tài sản số, một bộ luật có tính bước ngoặt nhằm điều chỉnh thị trường. Các bộ luật sẽ chính thức có hiệu lực vào năm 2024.

Quốc hội Anh cũng đã đồng tình rằng tài sản tiền số là công cụ tài chính. Dự thảo luận nhằm mục đích mở rộng những luật hiện hành có liên quan tới các công cụ tập trung vào thanh toán với stablecoin.

Trong khi đó, Trung Quốc vẫn duy trì phát triển đồng nhân dân tệ kỹ thuật số (e-CNY). Quốc gia này cũng triển khai vòng tiếp theo của chương trình thí điểm tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDC) hồi tháng 8.

Giống như Trung Quốc, Ngân hàng trung ương Ấn Độ vào tháng 12 đã tung ra bản bán lẻ tiền kỹ thuật số. Động thái này xảy ra một tháng sau khi một số ngân hàng nước này được quyền giải quyết những giao dịch thị trường thứ cấp bằng tiền mã hóa.

Kể từ Brazil đã hợp pháp hóa loại tiền mã hóa làm cách thức thanh toán trên toàn quốc vào hồi cuối tháng 11, quốc gia này có vẻ hào hứng hơn hẳn.

Thị trường tiền mã hóa năm 2023 được hy vọng sẽ trở thành xu hướng chủ đạo có sự đổi mới khi nhìn nhận những hành động của nhiều quốc gia nói trên. Thế nhưng, thị trường này cũng sẽ phải đối mặt với sự giám sát nghiêm ngặt hơn.