Nhiều doanh nghiệp thủy sản ở miền Tây sụt giảm vì lạm phát

Tính đến hết tháng 11 năm nay, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam là 10,2 tỷ USD, so với cùng kỳ năm trước đã tăng gần 28%. Trong khi đó, kim ngạch xuất khẩu tôm là hơn 4 tỷ USD, so với cùng kỳ tăng 14%; xuất khẩu cá tra tăng 63% so với cùng kỳ và đạt 2,3 tỷ USD; xuất khẩu cá ngừ tăng 40% so với cùng kỳ và đạt xấp xỉ 1 tỷ USD; xuất khẩu mực, bạch tuộc tăng 305 và đạt hơn 700 triệu USD. 

Thiếu hụt đơn hàng

Trao đổi với Nhadautu.vn, ông Nguyễn Văn Kịch - Giám đốc Công ty cổ phần thủy sản Cafatex cho biết, hàng năm vào thời điểm tháng 10 đến tháng 12 là cao điểm, các nhà nhập khẩu sẽ tăng mua mặt hàng thủy sản để phục vụ cho khách hàng vào dịp Giáng sinh và Tết Dương lịch. Thế nhưng năm nay thì khác, doanh nghiệp vẫn chưa nhận được đơn hàng mới nào từ giữa tháng 10 đến nay. Cụ thể, ông Kịch cho biết: “Các đối tác truyền thống thường xuyên liên hệ để hỏi thăm tình hình sản xuất và giá bán hàng. Tuy nhiên họ cho biết, hàng tồn kho vẫn còn nhiều nên không thể đặt thêm đơn hàng mới”.

Tương tự, ông Trương Vĩnh Thành - Phó tổng giám Tập đoàn Sao Mai cho biết, sản lượng xuất khẩu đối với sản phẩm cá tra của Công ty cổ phần đầu tư và phát triển Đa quốc gia IDI (thành viên của Tập đoàn) kể từ tháng 11 cho đến tháng 12 đã sụt giảm mạnh so với tháng trước. Người tiêu dùng trong bối cảnh lạm phát đã thắt chặt chi tiêu và giảm mua hàng. Tuy nhiên, doanh nghiệp vẫn cố gắng duy trì việc làm và đảm bảo đời sống cho hàng ngàn công nhân. 

Trong khi đó, ông Hồ Quốc Lực, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần thực phẩm Sao Ta nhận định, trong thời điểm lạm phát cao, nhiều quốc gia đã bắt đầu có dấu hiệu suy thoái kinh tế khiến người tiêu dùng có xu hướng thắt chặt chi tiêu hơn so với trước. Ông Lực cũng cho biết, từ tháng 12 này khách hàng Nhật Bản cũng đã thông báo ngưng mua hàng của Sao Ta, ở những thị trường khác cũng chưa có đơn đặt hàng mới. “Tuy nhiên, do đẩy mạnh việc sản xuất vào thời điểm đầu năm nên hiện tại, Sao Ta đã hoàn thành kế hoạch sản xuất cho cả năm nay”, ông Lực bổ sung. 

Ông Lực cũng cho biết, dù doanh nghiệp đang bắt đầu cắt giảm sản xuất vì thị trường khó khăn, tuy nhiên HĐQT của công ty đã lường trước được những khó khăn này. Bên cạnh đó, Sao Ta có nguồn quỹ phúc lợi được trích lập vào khoảng 20 tỷ đồng một năm, thế nên công ty có đủ nguồn tài chính để có thể chăm lo những chế độ phúc lợi cho người lao động dù là phải chờ nghỉ việc. 

Đại diện Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, dù thời điểm cuối năm có nhiều khó khăn nhưng ngành thủy sản đến hết tháng 11 đã xuất khẩu vượt mốc 10 tỷ USD. Dự báo cả năm, sản lượng xuất khẩu có thể đạt 11 tỷ USD - mức cao nhất từ trước cho đến nay. Đồng thời, vị đại diện này cũng lưu ý, với tình hình chung của thế giới hiện nay đã cho thấy được sự tăng trưởng và phát triển diễn ra vô cùng khó đoán. Thị trường giảm nhu cầu trong khi nguồn cung lại rất dồi dào, khiến cho tình trạng cạnh tranh bán hàng ngày càng trở nên gay gắt, đặc biệt là đối với mặt hàng tôm xuất khẩu. 

Thị trường năm tới sẽ có nhiều điểm sáng

Ông Trương Đình Hòe - Tổng thư ký VASEP nhận định, ngành thủy sản dù đang rơi vào thời điểm khó khăn nhưng nhờ sự điều hành linh hoạt của Chính phủ, kinh tế vĩ mô của Việt Nam vẫn được đánh giá là khá tốt, ít bị tác động bởi các yếu tố bên ngoài. Hiện nay, dù sức khỏe của các doanh nghiệp chưa mạnh nhưng chắc chắn vẫn vững vàng hơn so với giai đoạn 2008. Vì thế, họ vẫn có thể tiếp tục cầm cự, chờ đợi cơ hội bứt phá trong thời gian sắp tới. “Nhiều người hy vọng, cuối quý 1/2023 thị trường sẽ hồi phục. Nếu tình hình kinh tế thế giới cải thiện và nhu cầu sớm quay trở lại, chúng ta có thể hy vọng sẽ sớm vượt qua được khó khăn trong khoảng quý 2 năm tới”, ông Hòe đưa ra nhận định. 

Cùng chung quan điểm, chuyên gia kinh tế Đinh Thế Hiển cũng đưa ra dự báo và cho biết, đỉnh điểm khó khăn của các ngành sản xuất và xuất khẩu nói chung cùng với ngành thủy sản nói riêng là từ quý 4/2022 đến quý đầu năm sau. Cách điều hành kinh tế vĩ mô linh hoạt và hiệu quả của Chính phủ cũng được kỳ vọng giúp quý đầu năm 2023 ổn định được hệ thống trái phiếu doanh nghiệp cũng như thị trường bất động sản.

Với nền tảng này, đến quý 2/2023 hệ thống tài chính, thương mại và dịch vụ sẽ dần ổn định. Bên cạnh đó, dòng vốn của các doanh nghiệp sản xuất cũng sẽ bình thường trở lại. Đến quý 4/2023, hệ thống ngân hàng thương mại sẽ dần ổn định, lãi suất giảm và tạo điều kiện cho các doanh nghiệp có thể đẩy mạnh việc sản xuất và kinh doanh. 

Ông Đinh Thế Hiển cho biết, việc kiểm soát tín dụng tránh xảy ra tình trạng “bong bóng” bất động sản cũng như lặp lại trật tự trong phát hành trái phiếu doanh nghiệp, các hoạt động sản xuất dù vẫn diễn ra bình thường nhưng vẫn chịu nhiều ảnh hưởng như bị tăng lãi suất và siết room tín dụng. Bên cạnh đó, việc thị trường giảm cầu đã mang đến những khó khăn kép cho các doanh nghiệp sản xuất. 

Đồng thời, ông Hiển cũng dự báo về xu hướng phát triển của ngành thủy sản và cho biết, có thể đỉnh điểm của lạm phát trên toàn cầu sẽ rơi vào tháng 6/2023, sau đó tình hình sẽ dần dịu đi. Năm 2023, ngành thủy sản sẽ phát triển theo xu hướng trái ngược với năm nay, đầu năm tăng trưởng chậm nhưng đến cuối năm sẽ khởi sắc. Tăng trưởng của ngành vẫn được dự báo ở mức lạc quan, trong đó Mỹ vẫn là thị trường hàng đầu. 

Bên cạnh đó, TS. Hồ Quốc Lực - Chủ tịch HĐQT Công ty Sao Ta cho biết, đẻ có thể vượt qua được chu kỳ khó khăn của khủng hoảng kinh tế, hoặc điển hình là đợt dịch bệnh Covid-19 vừa qua, các doanh nghiệp cần phải có nền tảng vững chắc ở cả 3 trụ cột, bao gồm: Quản trị tốt, sản xuất phải tuân thủ đúng các quy định về bảo vệ môi trường cũng như trách nhiệm với cộng đồng, xây dựng văn hóa doanh nghiệp, tạo dựng niềm tin vững chắc cho khách hàng và đối tác. 

Cụ thể, Tiến sĩ Hồ Quốc Lực nhấn mạnh: “Một khi đã tạo dựng được niềm tin với đối tác, họ sẽ sẵn sàng đồng hành cùng mình dù là những lúc khó khăn nhất và cùng nhau chia sẻ rủi ro để vượt qua khó khăn”.