Nhật Bản lép vế trước các đại diện từ Mỹ, Trung Quốc và Châu Âu dù tiên phong trong ngành xe điện

Từ trước đến nay, các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản được biết đến là người đi sau trong những nỗ lực giới thiệu các mẫu xe chạy hoàn toàn bằng điện tới thị trường. Điều đáng nói, năm 1997, Toyota chính là hãng xe đầu tiên “nhá hàng” mẫu xe hybrid Toyota Prius ra thị trường đại chúng. Tuy nhiên từ đó cho đến nay, nhà sản xuất ô tô này nói riêng và cả Nhật Bản nói chung chưa có gì đột phá và cũng chưa xác định được hướng đi mới.

Đáng chú ý, Nhật Bản là nền kinh tế lớn thứ 3 trên thế giới, nơi hội tụ những công nghệ tiên tiến hàng đầu, điển hình như tàu cao tốc (sở hữu tốc độ lên tới 199 dặm/giờ), ngoài ra còn có điện toán lượng tử cùng với ứng dụng nông nghiệp vô cùng thông minh. Do đó, nguyên nhân khiến nước này bị tụt hậu về cuộc đua sản phẩm xe chạy hoàn toàn bằng điện cùng với quá trình khử cacbon được nhiều người quan tâm. 

Các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản nổi tiếng là đi sau trong nỗ lực giới thiệu các mẫu xe chạy hoàn toàn bằng điện ra thị trường. Mặc dù Toyota là hãng đầu tiên tiết lộ mẫu xe hybrid Toyota Prius dành cho thị trường đại chúng vào năm 1997. Tuy nhiên, kể từ đó nhà sản xuất ô tô này và nước Nhật Bản đạt được rất ít tiến bộ và hướng đi mới.

Bị vượt mặt trong cuộc đua xe điện

Đối với nhiều người, Nhật Bản có thể là một nền văn hóa tương đối bảo thủ. Đây là một đất nước có sự tin tưởng vô cùng vững chắc vào các thứ bậc cùng với trật tự rõ ràng. Theo một lẽ tự nhiên, nếu như có một sự thay đổi tương đối đáng kể xảy ra, nó sẽ phần lớn phụ thuộc vào các nhà lãnh đạo. Với xu hướng suy nghĩ tương tự, các nhà sản xuất ô tô hàng đầu tại Nhật Bản như Toyota, Honda hoặc Nissan đều quan niệm rằng: “Nếu không bị hỏng sẽ không sửa”. 

Chính kiểu suy nghĩ này đã dẫn đến những sự thay đổi chậm chạp giống như hiện tại. Mới đây, Phó Giám đốc Điều hành Kinh doanh của Toyota từng cho biết: “Tôi không nghĩ rằng thị trường hiện nay đã sẵn sàng cho những chiếc xe điện. Không những thế, cơ sở hạ tầng cũng chưa đủ để sẵn sàng”. Phát biểu này thực tế đang đi ngược lại với những điều đang diễn ra cho thấy rằng, xe điện chính là xu hướng của tương lai. Hầu hết mọi nhà sản xuất ô tô, bao gồm cả những công ty khởi nghiệp và kế thừa đều có kế hoạch sớm cho ra mắt một dòng sản phẩm chạy hoàn toàn bằng điện hoặc những sản phẩm tương tự. Không những thế, nhiều nhà sản xuất còn không đáp ứng kịp nhu cầu về những chiếc xe điện mà họ đang phát triển. 

Nhiều bang tại nước Mỹ như California, Washington và Massachusetts đều chuyển sang cấm những phương tiện chạy bằng khí đốt vào năm 2035. Ngoài ra, có tới 17 bang khác đồng ý tuân theo luật khí thải từ California dù không phải tất cả các bang đều áp dụng lệnh cấm từ năm 2035. 

Đi đầu trong ngành xe điện thế giới phải kể đến Tesla. Công ty chuyên về sản xuất và kinh doanh xe điện của tỷ phú Elon Musk cho biết, mẫu xe Model Y hiện đang trên đà tạo nên lượng doanh thu cao nhất khi so sánh với bất kỳ mẫu xe hơi nào trong năm nay. Nhiều khả năng, đây cũng sẽ là chiếc xe bán chạy nhất trong năm sau. Tất cả những bằng chứng này đều cho thấy một điều vô cùng quan trọng, đó là: Thế giới đều đang mong chờ sự bùng nổ của xe điện, đây cũng là điều mà thị trường chung đang hướng tới. 

Toyota, Honda và Nissan - những người sau cùng trong nỗ lực khử cacbon

Theo kết quả từ nghiên cứu mới của Greenpeace, các nhà sản xuất ô tô của Nhật Bản đang xếp ở thứ hạng thấp nhất trong nỗ lực thúc đẩy một tương lai sạch hơn trong danh sách 10 nhà sản xuất ô tô hàng đầu. Đáng chú ý, số lượng xe không phát thải (không phải hybrid) lại chỉ chiếm chưa đến 1% tổng doanh số của các nhà sản xuất ô tô, trong đó Toyota được xếp cuối cùng. Đồng thời cũng theo kết quả nghiên cứu, Toyota có một trong số những chuỗi cung ứng kém phát triển nhất để có thể khử cacbon.

Theo như nhận định của một nhà vận động về khí hậu và năng lượng cho Greenpeace Nhật Bản: “Tôi cho rằng thời gian dành cho hybrid dường như đã kết thúc”. Điều đáng nói, những mẫu xe lai cũng không có kết quả về lâu về dài. Những mẫu này chỉ hữu ích nếu đóng vai trò là cầu nối cho những sản phẩm chạy hoàn toàn bằng điện. Chỉ khi đó, ngành giao thông vận tải mới có thể phát triển bền vững trong tương lai. 

Ngoài ra, Greenpeace cũng xếp Honda ở vị trí thứ 9 bởi công ty này không hề có kế hoạch để đạt được mục tiêu giới thiệu 30 chiếc xe điện mới vào năm 2030. Bên cạnh đó, hãng xe Nissan xếp ở vị trí thứ 8. Dù sớm đã tạo dựng được vị trí dẫn đầu trong thị trường xe điện cùng với mẫu Nissan LEAF, thế nhưng doanh số bán xe không phát thải của hãng Nissan vẫn không đạt được nhiều tiến bộ.

Liệu có cơ hội để xoay chuyển tình thế?

Có vẻ như, các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản vẫn đang ấp ủ những ý tưởng về xe điện trong tuần qua hoặc có thể là lâu hơn. Mới ngày 31/8, Toyota cho biết, họ sẽ rót thêm 2,5 tỷ USD vào một cơ sở Mỹ chuyên về sản xuất pin cho những xe điện hybrid và xe điện chạy bằng pin. Dự kiến, Toyota Battery Manufacturing North Carolina sẽ hoạt động vào năm 2025 với tổng vốn đầu tư là 3,8 tỷ USD. Đồng thời, “ông lớn” này khẳng định họ sẽ tiến hành chuyển đổi một cơ sở động cơ của Nhật Bản sang một nhà máy pin EV. 

Theo nhận định của Norm Bafunno - Phó chủ tịch cấp cao của đơn vị sản xuất và kỹ thuật tại Toyota Motor Bắc Mỹ, đây chính là thông báo đánh dấu cột mốc quan trọng về hoạt động kinh doanh của công ty. Đáng chú ý, khoản đầu tư bổ sung vào thị trường Mỹ là một phần thuộc khoản đầu tư khác lớn hơn (trị giá 5,6 tỷ USD) cho lĩnh vực sản xuất pin của Toyota trong bối cảnh công ty nhận ra rằng, nhu cầu sử dụng xe điện và đặc biệt là pin ngày càng tăng cao. Do đó, Toyota se đặt mục tiêu tăng “công suất sản xuất pin kết hợp” tại Mỹ và Nhật Bản lên 40 gigawatt/giờ.

Hay mới tuần trước, Honda Motor cũng đã có màn hợp tác với LG Energy Solution - nhà sản xuất pin của Hàn Quốc để xây dựng một nhà máy pin xe điện ở Mỹ. Được biết, trị giá của thương vụ này là 4,4 tỷ USD diễn ra trong bối cảnh sự chuyển dịch sang xe điện tại Mỹ đang diễn ra nhanh chóng; đồng thời Honda cũng muốn nguồn cung tại đây được đảm bảo. 

Nikkei Asia nhận định, đây chính là nhà máy pin EV đầu tiên của Honda, dự kiến bắt đầu xây dựng vào năm 2023, sau đó đến năm 2025 sẽ sản xuất hàng loạt. Bên cạnh đó, Honda và LG Energy sẽ cùng nhau thành lập một liên doanh với mục đích sản xuất pin lithium-ion, trong đó 49% cổ phần được nắm giữ bởi Honda và 51% còn lại do LG Energy nắm giữ. Địa điểm phù hợp nhất để tiến hành xây dựng nhà máy pin được cho là bang Ohio - nơi vận hành chính của Honda tại Hoa Kỳ.

Chung mục tiêu tiến sâu hơn vào thị trường xe điện, Nissan cũng đang giới thiệu sản phẩm V2G đầu tiên dành cho Nissan LEAF. Được biết công nghệ này chuyên lưu trữ năng lượng tái tạo vào trong pin xe điện để sạc xe điện, sau đó tái phân phối cho những khu vực khác, biến động cơ thành một trung tâm năng lượng xoay vòng.