Người dân Trung Quốc suy sụp vì tiền tiết kiệm cả đời có nguy cơ mất trắng

Theo Nhịp sống kinh tế, Peter đã gửi khoảng 6 triệu USD tiền tiết kiệm cả đời của mình vào 3 ngân hàng nhỏ ở tỉnh Hà Nam, Trung Quốc. Ông nói rằng mình đã không thể tiếp cận số tiền của mình kể từ tháng 4.

Doanh nhân 45 tuổi Peter (tên thật đã được thay đổi) tới từ thành phố Ôn Châu, miền đông Trung Quốc. Ông chỉ là một trong số hàng ngàn người đang đấu tranh để có thể rút được số tiền tiết kiệm từ ít nhất 6 ngân hàng tại những tỉnh nông thôn miền trung Trung Quốc.

Peter nói với CNN Business rằng: "Tôi sắp bị suy nhược thần kinh, tôi không thể ngủ được mỗi tối". Khi ông cố gắng truy cập tài khoản ngân hàng trực tuyến, một thông báo hiện lên trang chủ cho biết rằng website hiện đang được bảo trì và những dịch vụ sẽ không còn khả dụng trong một thời gian dài. Chỉ hai tháng sau, những dịch vụ đó vẫn chưa được khôi phục lại.

Vào tháng 4, rắc rối bắt đầu xuất hiện, khi có tới 4 ngân hàng tại Hà Nam đình chỉ hoạt động rút tiền mặt. Tại Trung Quốc những ngân hàng địa phương chỉ được phép nhận tiền từ khách hàng sống tại địa phương.

Nhưng nhiều nhà chức trách cho biết rằng có một "nền tảng thứ ba" đã được sử dụng để có thể nhận tiền từ những người từ nơi khác. Như trường hợp của Peter, quê của ông cách ngân hàng tại Hà Nam tới hơn 1.126km.

Được biết, cơ quan quản lý ngân hàng quốc gia đã cáo buộc một cổ đông lớn của 4 ngân hàng thu hút tiền của những người gửi tiết kiệm một cách bất hợp pháp.

Uỷ ban quản lý Ngân hàng và Bảo hiểm Trung Quốc (CBIRC) đã nói với hãng Tân Hoa Xã rằng: "Henan New Fortune Group, một cổ đông của bốn ngân hàng đã hút tiền của người dân trái phép thông qua cấu kết nội bộ và bên ngoài, sử dụng những nền tảng của bên thứ ba và những nhà môi giới". Uỷ ban cho biết thêm rằng cảnh sát đã mở một vụ án điều tra về vấn đề này.

Trong nhiều năm gần đây, cuộc chạy đua giữa những ngân hàng nhỏ tại Trung Quốc đang trở nên thường xuyên hơn. Một số ngân hàng còn bị cáo buộc có hành vi sai trái hoặc tham nhũng về tài chính.

Những chuyên gia đang lo ngại rằng một vấn đề tài chính lớn hơn rất nhiều đang hiện hữu. Vấn đề đó còn liên quan tới sự suy sụp của lĩnh vực bất động sản và những khoản nợ xấu tăng cao vì đại dịch Covid-19.

Hiện nay vẫn chưa có ước tính chính thức về tổng số tiền mà người dân đã gửi vào và không thể rút. Theo ước tính của tạp chí Sanlian Lifeweek vào tháng 4 vừa qua, 400.000 khách hàng trên toàn Trung Quốc đã không thể tiếp cận khoản tiết kiệm của họ.

Mặc dù con số đó chỉ như muối bỏ bể trong hệ thống ngân hàng rộng lớn tại Trung Quốc, khoảng 1/4 tổng tài sản ngành lại do 4.000 ngân hàng nhỏ năm giữ. Những ngân hàng này được biết thường sẽ không được quản lý chặt chẽ và dễ xảy ra tình trạng tham nhũng hơn và từ đó sẽ gây ra sự suy thoái mạnh về kinh tế.

Giáo sư tại Đại học Nam Carolina Aiken, Frank Xie, người đã nghiên cứu về kinh tế của Trung Quốc cho biết những vụ bê bối ngân hàng như quan chức biển thủ và ăn cắp tiền của người gửi rất đáng báo động. Những gì bị phanh phui có thể sẽ chỉ là phần nổi của tảng băng chìm.

Ông nói rằng: "Ngay khi nền kinh tế Trung Quốc tăng trưởng chậm lại, tình trạng khó khăn về tài chính ngày càng trầm trọng hơn và việc những công ty Trung Quốc trả nợ trở nên phổ biến hơn rất nhiều, đặc biệt là trong lĩnh vực bất động sản. Những hoạt động rút tiền ồ ạt sẽ còn diễn ra thường xuyên và ở quy mô lớn hơn nhiều.

Trong cuối tháng trước, hàng trăm người gửi tiền tiết kiệm đã tới Trịnh Châu, thủ phủ của Hà Nam để có thể đòi lại tiền nhưng vô ích. Một cuộc biểu tình khác đã được lên kế hoạch trong tháng 6. Nhưng khi tới Trịnh Châu, tất cả đã đều sửng sốt khi mã sức khoẻ của họ chuyển từ xanh sang đỏ.

Ở Trung Quốc, những người có mã sức khoẻ màu đỏ là nguời bị nhiễm Covid-19 hoặc bị coi là có nguy cơ lây nhiễm cao. Vì vậy, họ phải tuân thủ những biện pháp phòng chống dịch.

Vấn đề xảy ra tại Hà Nam, Trung Quốc

CBIRC cho biết, công ty đầu tư tư nhân Henan New Fortune Group là đối tượng có lỗi. Tuần trước, cảnh sát Hà Nam cho biết rằng một nhóm tội phạm do người điều hành công ty dẫn đầu nghi đã sử dụng những ngân hàng địa phương để phạm tội nghiêm trọng.

Bốn ngân hàng tại Hà Nam cho biết rằng họ sẽ thu nhập thông tin của khách hàng bị ảnh hưởng từ việc hệ thống giao dịch trực tuyến không hoạt động và không giải thích gì thêm.

Trong trường hợp ngân hàng gặp phải sự cố, người gửi tiền sẽ nhận được khoản tiền đảm bảo là 500.000 nhân dân tệ (gần 75.000 USD). Nhưng đối với một số trường hợp như ông Peter, số tiền đó lại chẳng thấm thoắt vào đâu. Nếu chính phủ điều tra ra và phát hiện rằng những giao dịch này là bất hợp pháp, những người gửi tiền sẽ mất tất cả.

Ye cho biết: "Tôi đang vô cùng lo lắng về cách chính quyền xử lý tiền của chúng tôi. Ye là một công nhân 30 tuổi tới từ thành phố Đông Quan, tỉnh Quảng Đông, cách ngân hàng anh gửi tiền tại Hà Nam khoảng 1.500km. Ye đã gửi tổng cộng tới 160.000 nhân dân tệ (24.000 USD). Anh cho biết rằng ngân hàng đã cam kết rằng những sản phẩm tiền gửi là hợp pháp và khách hàng sẽ được bảo vệ bởi chương trình bảo hiểm tiền gửi.

Hiện có tới 4 ngân hàng là Yuzhou Xinminsheng, Shangcai Huimin, Zhecheng Huanghuai và New Oriental Country Bank of Kaifeng chưa lên tiếng về những vấn đề này.

Vào đầu năm 2021, Bắc Kinh đã cấm những ngân hàng bán những sản phẩm tiền gửi thông qua những nền tảng trực tuyến của bên thứ ba, vì lo ngại rằng việc mở rộng lĩnh vực fintech làm tăng thêm rủi ro trong hệ thống tài chính lớn hơn. PBOC gọi những hoạt động như vậy là "hoạt động tài chính bất hợp pháp".

Nền kinh tế Trung Quốc hiện đang gặp khó khăn khi đối phó với dịch bệnh. Nhiều thành phố bị phong tỏa hoàn toàn hoặc một phần tính từ tháng 3. Nhiều nhà phân tích lo ngại rằng nền kinh tế sẽ suy giảm trong quý II.

Nhiều chuyên gia chưa lo lắng đến một cuộc khủng hoảng tài chính, vì PBOC có khả năng đảm bảo cho những ngân hàng lớn. Nhưng sự bất mãn của người dân có thể là mối lo lớn đối với chính phủ.