Nghịch lý: Lãi suất tăng, cơ hội mua nhà cho nhiều người 

Làn sóng “cắt lỗ” bất động sản

Đến thời điểm này, đa số các ngân hàng đều tăng lãi suất cho vay với cá nhân và doanh nghiệp. Theo đó, so với đầu năm, ở khối ngân hàng thương mại có vốn nhà nước, lãi suất cho vay doanh nghiệp đã tăng 0,1 – 0,5%/năm, lãi suất cho vay cá nhân đã tăng dưới 1%. 

Ở khối ngân hàng thương mại cổ phần tư nhân, lãi suất cho vay doanh nghiệp đã tăng 0,5 – 1%/năm, lãi suất cho vay cá nhân tăng 2 – 4%/năm và được dự báo sẽ tiếp tục tăng trong thời gian tới. Mức lãi suất này chủ yếu tăng với đối tượng vay mua nhà, mua xe.

Cụ thể, đầu tháng 10/2022, ngân hàng Techcombank tăng lãi suất cho vay mua nhà lên tới 3,9 điểm % lên mức 10,59%. BIDV tăng 1,5%, ngân lãi suất cho vay mua nhà lên 7,7%/năm. HSBC cũng tăng thêm 0,8% lên mức 7%/năm.

Đáng chú ý, nhóm ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam trước đây thường có lãi suất hấp dẫn, ở mức 4-6% thì nay cũng tăng lên 8-9%/năm. Tiêu biểu như Shinhan Bank vốn là ngân hàng có lãi suất vay mua nhà thấp nhất thị trường với 4,9%/năm thì nay đã tăng lên 8,2% - 8,9%/năm.

Công ty Chứng khoán Everest nhận định, dưới áp lực tăng lãi suất và tỷ giá trên toàn cầu trong thời gian qua, Việt Nam khó tránh khỏi cơn “bão” tăng lãi suất này. Lãi suất cho vay của các ngân hàng tại Việt Nam đã tăng 30 – 70 đểm cơ bản từ đầu năm đến nơi, trong bối cảnh tín dụng tăng trưởng nhanh.

Công ty cổ phần Chứng khoán Rồng Việt cũng dự báo, lãi suất cho vay của các ngân hàng vẫn đang tiếp tục chịu áp lực phải điều chỉnh tăng mạnh từ nay đến cuối năm 2022, thậm chí sang cả năm 2023 do dư địa tín dụng hạn hẹp, lãi suất huy động tăng mạnh, thanh khoản không dồi dào do phải ưu tiên ổn định tỷ giá cũng như phải kiềm chế lạm phát.

Nhận định về tình hình lãi suất ngân hàng trong thời gian tới, chuyên gia tài chính Cấn Văn Lực nói, lạm phát tại Việt Nam đang tăng đồng nghĩa với việc mặt bằng lãi suất khó duy trì ở mức như hiện nay, nhất là khi USD tăng áp lực lên tỷ giá.

Lãi suất cho vay mua nhà đang tăng và rục rịch tăn tiếp, khiến những doanh nghiệp, cá nhân sử dụng đòn bẩy tài chính vào bất động sản như “ngồi trên đống lửa”.

Chị Thanh Tú (Đống Đa, Hà Nội) than thở, chị mua một mảnh đất trị giá 6 tỷ đồng và đã mạo hiểm vay ngân hàng những 70% giá trị mảnh đất. Hiện nay, chị phải trả số tiền lãi là 26 triệu đồng/tháng. Tuy nhiên, đến hết năm nay, số tiền lãi chị phải trả sẽ tăng thêm 5% do hết chương trình ưu đãi từ ngân hàng. Do sức ép tài chính và lãi suất quá nặng, chị Tú quyết định giao bán mảnh đất, chấp nhận cắt lỗ gần 500 triệu đồng.

Tương tự, anh Đinh Văn Khang (Mỹ Đình, Hà Nội) cho biết, năm 2021, anh có vay tiền ngân hàng để cùng bạn bè đầu tư mua đất ở Hoài Đức (Hà Nội). Anh vay 2,5 tỷ đồng, tương đương với 70% giá trị mảnh đất. Trước áp lực tăng lãi suất cho vay, anh Khang cũng giao bán mảnh đất và chấp nhận cắt lỗ 300 triệu đồng. “Tôi đã chấp nhận cắt lỗ nhưng do sơ hở, người mua biết tôi đang chịu sức ép tài chính nên càng kỳ kèo “ép giá”. Tôi đang nửa muốn bán, nửa không. Bán thì tiếc mà cứ để lại thì suy kiệt tài chính trước khoản nợ hàng tháng phải chi trả” – anh Khang cho hay.

Nhận định về tình hình này, TS Đinh Thế Hiển cho rằng, động thái tăng lãi suất của nhiều ngân hàng đã khiến nhiều nhà đầu tư dùng đòn bẩy tài chính thêm nặng gánh. Càng về cuối năm khi có nhiều khoản phải chi tiêu, những nhà đầu tư này sẽ càng “ngấm đòn”. Dự báo, làn sóng “cắt lỗ” bất động sản của nhóm nhà đầu tư này vẫn tiếp tục diễn ra trong những tháng cuối năm tới.

Lời khuyên cho người vay tiền mua nhà

Tuy nhiên, áp lực, gánh nặng tài chính của người này song đôi khi lại là cơ hội của những người khác. Giới chuyên gia bất động sản nhận định, việc tăng lãi suất cho vay có thể khiến nhiều nhà đầu tư chịu áp lực tài chính phải “xả hàng”, thậm chí là “cắt lỗi”… và đây chính là cơ hội cho những người có nhu cầu mua bất động sản thực.

Thật vậy, vợ chồng chị Phương Thuý (Yên Nghĩa, Hà Nội) cho hay, anh chị đã 10 năm đi ở trọ, vẫn đang mong mỏi tìm được mảnh đất ở ngoại thành hoặc căn chung cư vừa tầm tiền làm chốn an cư. Song trước làn sóng tăng giá vù vù của bất động sản Hà Nội, từ nhà đất đến chung cư, đến nay, anh chị vẫn chưa thể thực hiện ước mơ của mình. 

“2 tháng qua, chúng tôi cũng theo chân bạn bè đi “săn” bất động sản “cắt lỗ”. Bạn bè có tiền nên muốn tìm mua để đầu tư sinh lời. Còn chúng tôi thì mua đất để ở. Tôi mới xem một mảnh đất ở Hoài Đức, giá 1tỷ 7, cắt lỗi còn 1 tỷ 5. Chúng tôi đang đàm phán để mong có giá tốt hơn” – chị Phương Thuý cho hay. 

PGS.TS Định Trọng Thịnh, Học viện Tài chính khuyến cáo, hiện nay, nhu cầu vay tiền mua bất động sản vẫn rất lớn trong bối cảnh thu nhập của người lao động chưa cao. Tuy nhiên, người vay tiền ngân hàng để mua bất động cản cần nhìn nhận rõ, hầu hết các ngân hàng cho vay mua nhà thường có ưu đãi trong 1-2 năm đầu. Khi hết thời gian ưu đãi, lãi suất sẽ thả nổi theo thị trường. Do đó, người vay tiền mua nhà cần tính toán kỹ phương án trả lãi cho phù hợp, tránh rơi vào tình trạng không có khả năng chịu lãi suất thả nổi theo thị trường.

Trước đây, khi lãi suất thấp, việc vay 50 – 70% giá trị bất động sản là phổ biến. Tuy nhiên, trong giai đoạn này, khi lãi suất tăng, ngưỡng vay 50 – 70% giá trị bất động sản lại đang khiến nhiều nhà đầu tư gặp khó khăn. 

Vì vậy, PGS.TS Định Trọng Thịnh khuyến cáo, nhà đầu tư không nên chi quá 30% thu nhập hằng tháng cho khoản trả lãi suất vay ngân hàng. Cần ước tính giá trị vay bất động sản dựa trên mức thu nhập hiện tại và dự kiến trong tương lai.